سرور چیست؟ بررسی انواع سرور و کاربردهای server

تا به حال به این فکر کرده‌اید که وب‌سایت‌ها چطور همیشه در دسترس‌اند، پیام‌رسان‌ها چگونه اطلاعات را بین کاربران جابه‌جا می‌کنند، بازی‌های آنلاین چگونه برای میلیون‌ها نفر به‌طور هم‌زمان اجرا می‌شوند؟ پاسخ همه این‌ها به مفهوم کلیدی سرور (Server) برمی‌گردد. اما می‌دانید سرور چیست؟

سرور (Server) یک کامپیوتر بسیار قدرتمند است که داده‌ها را ذخیره می‌کند، پردازش‌های سنگین انجام می‌دهد و انواع خدمات را به کاربران، نرم‌افزارها و دستگاه‌ها ارائه می‌دهد. به کمک سرورهاست که وب‌سایت‌ها نمایش داده می‌شوند، فایل‌ها بین افراد به اشتراک گذاشته می‌شود، شبکه‌های سازمانی مدیریت می‌شوند و بسیاری از سرویس‌های آنلاین کار می‌کنند. در این مقاله فالنیک (ایران اچ پی) قصد داریم به زبان ساده توضیح دهیم سرور چیست و انواع آن کدام است و هر کدام چه کاربردهایی دارند؛ پس تا انتها همراه باشید.

سرور چیست؟

در پاسخ به سوال سرور چیست به زبان ساده باید بگوییم، سرور (Server) یک کامپیوتر بسیار قدرتمند است که وظیفه‌اش پاسخ‌دادن به درخواست سایر دستگاه‌ها یا کاربران روی شبکه است. این دستگاه‌ها که به آن‌ها کلاینت (Client) هم گفته می‌شود، ممکن است از سرور بخواهند فایل ذخیره کنند، اطلاعات دریافت کنند، برنامه‌ای اجرا کنند یا منابعی مثل پردازنده و حافظه را با دیگران به اشتراک بگذارند.

سرورها می‌توانند فیزیکی (یک دستگاه واقعی در اتاق سرور یا دیتاسنتر) یا مجازی (یک ماشین مجازی روی یک سرور مادر) باشند. مهم‌ترین ویژگی سرورها این است که باید همیشه روشن، پایدار و بدون خطا کار کنند؛ چون اگر سرور از کار بیافتد، تمام کلاینت‌های متصل به آن به مشکل می‌خورند.

مثال واقعی برای تعریف سرور

فرض کنید کارمند یک شرکت هستید و برای کار روزانه به فایل‌ها، ایمیل‌ها، نرم‌افزارهای مختلف و داده‌های مشترک نیاز دارید. اگر قرار بود همه این اطلاعات فقط روی سیستم شخصی شما ذخیره شود:

• فضای ذخیره‌سازی به‌سرعت پر می‌شد.
• امکان اشتراک‌گذاری فایل با همکاران وجود نداشت.
• از بیرون شرکت به داده‌ها دسترسی نداشتید
• امنیت اطلاعات بسیار پایین بود.

اینجاست که سرور وارد عمل می‌شود. در واقع سرور مثل یک مرکز فرماندهی عمل می‌کند:
تمام فایل‌ها، برنامه‌ها و اطلاعات را به‌صورت متمرکز ذخیره می‌کند و اجازه می‌دهد کلاینت‌ها از هرجایی (داخل سازمان یا از راه دور) به آن‌ها دسترسی داشته باشند. پس معنی سرور در کامپیوتر این است:
یک سیستم مرکزی که داده‌ها و برنامه‌ها را نگهداری می‌کند و خدمات مختلف را با سرعت و امنیت بالا در اختیار کاربران شبکه قرار می‌دهد.

Server meaning is a computer or computer program which manages access to a centralized resource or service in a network

منظور از سرور (computer server) کامپیوتر یا برنامه‌ای است که وظیفه مدیریت دسترسی به منبع یا سرویسی متمرکز را در شبکه برعهده دارد.

ویکیپدیا

تفاوت کامپیوتر و server چیست؟

سرورها و کامپیوترهای معمولی از نظر ظاهر و قطعات اصلی (مثل پردازنده، رم و هارد) شباهت‌هایی دارند؛ اما هدف، قدرت پردازشی، پایداری، امنیت و نوع استفاده آن‌ها کاملا متفاوت است. برای مثال کامپیوتر معمولی برای استفاده یک کاربر طراحی شده، در حالی‌که سرور برای پاسخ‌گویی به صدها تا هزاران کاربر همزمان ساخته می‌شود و باید بدون خاموشی و با حداکثر پایداری کار کند.

به همین دلیل است که سرورها از پردازنده‌های قوی‌تر، رم ECC، ذخیره‌سازی RAID، خنک‌سازی قوی، پاور ریداندنت و شاسی صنعتی استفاده می‌کنند و برای اجرای سرویس‌های مهمی مثل دیتابیس، ایمیل، میزبانی وب و سیستم‌های سازمانی به‌کار می‌روند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع می‌توانید مقاله تفاوت سرور و کامپیوتر را بخوانید.

انواع سرور چیست؟

سرورها را می‌توانیم براساس فاکتورهای مختلف دسته‌بندی کنیم، اما در عمل ۴ دسته‌بندی مهم و کاربردی وجود دارد که تمام انواع سرورها را پوشش می‌دهد. در ادامه، این دسته‌ها را به زبان ساده و با مثال معرفی می‌کنیم.

انواع سرور از نظر شکل ظاهری (Form Factor)

این دسته‌بندی مربوط به نوع شاسی و نحوه نصب سرور است و آشنایی با آن برای خرید سخت‌افزار مناسب بسیار اهمیت دارد.

سرور رک‌مونت (Rackmount Server)

سرورهای رک‌مونت داخل رک نصب می‌شوند و به‌دلیل طراحی استاندارد، خنک‌سازی مناسب و پشتیبانی از توسعه، بهترین انتخاب برای دیتاسنترها و شرکت‌های متوسط و بزرگ هستند. بسیاری از مدل‌های سرور hp نیز در همین دسته قرار می‌گیرند که جزء محبوب‌ترین گزینه‌ها در سازمان‌ها هستند. برای آشنایی بیشتر با سرورهای این برند می‌توانید مقاله سرور HP چیست را بخوانید.

سرور تاور (Tower Server)

این سرورها شبیه کیس کامپیوتر خانگی هستند، صدای بسیار کمی دارند و برای کسب‌وکارهای کوچک انتخابی اقتصادی محسوب می‌شوند. اغلب در مقایسه سرور Tower و Rackmount، مدل‌های تاوری به دلیل مصرف انرژی کمتر و نصب بدون نیاز به رک، برای دفاتر کوچک مناسب‌تر شناخته می‌شوند.

سرور بلید (Blade Server)

سرور تیغه‌ای یا بلید، سرورهای ماژولار و بسیار فشرده هستند که در دیتاسنترهای بزرگ برای صرفه‌جویی در فضا و انرژی استفاده می‌شوند.

انواع سرور از نظر نحوه تخصیص منابع  (Deployment Type)

این دسته‌بندی مشخص می‌کند سرور چگونه منابع خود را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. انتخاب بین این مدل‌ها به بودجه، میزان ترافیک، امنیت، پایداری و نوع سرویس مدنظر شما بستگی دارد. در ادامه، هر نوع را معرفی می‌کنیم.

سرور فیزیکی (Dedicated Physical Server)

سرور فیزیکی یک دستگاه واقعی با سخت‌افزار مستقل است که تمام پردازنده، رم، هارد و پهنای باند آن فقط در اختیار یک سازمان قرار دارد. این سرورها دارای ویژگی‌های زیر هستند.

• بالاترین سطح امنیت
• مناسب سرویس‌های حیاتی و حجم پردازش زیاد
• بدون اشتراک منابع با دیگر کاربران
• امکان نصب تجهیزات حرفه‌ای مثل RAID، پاور ریداندنت و کارت‌های شبکه متعدد

اگر نیاز به اجرای دیتابیس‌های سنگین، سامانه‌های مالی، ERP، نرم‌افزارهای سازمانی و سرویس‌های حساس دارید، بهتر است سراغ سرورهای فیزیکی بروید.

سرور مجازی (Virtual Server / VPS)

سرور مجازی بخشی از یک سرور فیزیکی است که با فناوری مجازی‌سازی (Virtualization) ایجاد می‌شود. در VPS هر کاربر یک محیط جداگانه دارد، اما منابع اصلی سرور مادر بین همه کاربران تقسیم می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم می‌توانید مقاله مجازی سازی سرور چیست را بخوانید. این سرور برای سایت‌های پرترافیک، فروشگاه‌های آنلاین، CRM، نرم‌افزارهای تحت وب، پنل‌های سازمانی مناسب است. از مهم‌ترین ویژگی‌های سرور های مجازی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قیمت مناسب‌تر نسبت به سرور فیزیکی
• انعطاف‌پذیری بالا؛ امکان افزایش یا کاهش منابع
• امنیت قابل‌قبول با جداسازی مجازی
• مناسب وب‌سایت‌ها و سرویس‌های متوسط

سرور ابری (Cloud Server)

سرور ابری روی زیرساخت‌های Cloud اجرا می‌شود و برخلاف VPS یا سرور فیزیکی، وابسته به یک دستگاه مشخص نیست. منابع این سرورها از یک کلاستر بزرگ تأمین می‌شود. این مدل server برای استارتاپ‌ها، نرم‌افزارهای SaaS، اپلیکیشن‌های موبایلی، پروژه‌هایی که رشد سریع دارند و نمی‌خواهند محدودیت سخت‌افزار داشته باشند، مناسب است. اصلی‌ترین ویژگی این سرور عبارتند از:

• دسترسی از هر مکان و هر دستگاه
• مقیاس‌پذیری لحظه‌ای (Scaling)
• تحمل خطا بسیار بالا (High Availability)
• پرداخت هزینه بر اساس مصرف

سرور اشتراکی (Shared Server)

در سرور اشتراکی، چندین کاربر یا شرکت از یک سرور مشترک استفاده می‌کنند. این مدل کم‌هزینه‌ترین نوع سرور است و بیشتر برای وب‌سایت‌های کوچک و شخصی که ترافیک کمی دارند، استفاده می‌شود. سرورهای اشتراکی دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• مقرون‌به‌صرفه‌ترین گزینه
• مدیریت کامل توسط ارائه‌دهنده
• منابع محدود و کنترل کمتر
• مناسب پردازش‌های سبک

انواع سرور از نظر نوع کاربری (Application-Based Servers)

این دسته‌بندی بر اساس نوع خدمتیست که هر سرور ارائه می‌دهد. در سازمان‌ها و دیتاسنترها اغلب هر سرور یک نقش مشخص دارد تا عملکرد سریع‌تر، پایداری بیشتر و امنیت بالاتر داشته باشد. این دسته‌بندی عبارت است از:

 Web Server (وب سرور)

وب‌سرورها صفحات وب را پردازش کرده و به مرورگر کاربران ارسال می‌کنند. هر وب‌سایتی که در اینترنت مشاهده می‌کنید روی یک وب‌سرور میزبانی می‌شود و همین عملکرد باعث می‌شود کاربران در سراسر دنیا بتوانند به آن دسترسی داشته باشند. برای آشنایی بیشتر با عملکرد وب‌سرورها، پیشنهاد می‌کنیم مقاله وب سرور چیست؟ را بخوانید.

 Mail Server (میل سرور)

میل‌سرورها وظیفه ارسال، دریافت و ذخیره‌سازی ایمیل‌های سازمانی را بر عهده دارند و نقش مهمی در مدیریت ارتباطات تجاری دارند. شرکت‌هایی که ایمیل متمرکز و رسمی دارند به یک میل‌سرور قوی نیاز دارند. اگر می‌خواهید بدانید این سرورها چگونه کار می‌کنند، مقاله Mail Server چیست؟ توضیحات کامل‌تری ارائه می‌دهد.

Database Server (سرور پایگاه داده)

این سرورها برای ذخیره‌سازی و مدیریت پایگاه‌های داده طراحی شده‌اند. قدرت پردازش بالا، امنیت و پشتیبانی از پرس‌وجوهای همزمان، مهم‌ترین ویژگی‌های آن‌هاست. این سرورها مناسب سیستم‌های مالی، CRM، ERP  و نرم‌افزارهای سازمانی هستند.

File Server  (فایل سرور)

فایل‌سرورها امکان ذخیره‌سازی متمرکز، اشتراک‌گذاری سریع و دسترسی کنترل‌شده به فایل‌ها را فراهم می‌کنند و کمک می‌کنند اطلاعات سازمانی پراکنده نشوند. بیشتر شرکت‌ها برای مدیریت بهتر داده‌ها از فایل‌سرور استفاده می‌کنند. برای آشنایی کامل با کاربردها و مزایای این سرویس، مقاله فایل سرور چیست را بخوانید.

Application Server (اپلیکیشن سرور)

این سرورها نرم‌افزارهای سازمانی مانند HR، اتوماسیون اداری، CRM یا نرم‌افزارهای اختصاصی را اجرا می‌کنند. کاربران برای اجرای برنامه‌های کاربردی از طریق شبکه به این سرورها متصل می‌شوند.

Proxy Server (پراکسی سرور)

پراکسی سرور بین کاربر و اینترنت قرار می‌گیرد و تمام درخواست‌ها را قبل از رسیدن به مقصد مدیریت می‌کند. این ساختار باعث افزایش امنیت، کنترل بهتر دسترسی‌ها و حتی بهبود سرعت برخی سرویس‌ها می‌شود. اگر می‌خواهید بدانید Proxy Server چیست و چه مزایایی دارد، مقاله مرتبط آن را مطالعه کنید.

Print Server (پرینت سرور)

پرینت‌سرورها برای مدیریت متمرکز عملیات چاپ در سازمان‌ها به‌کار می‌روند. این سرورها درخواست‌های چاپ کاربران را دریافت و آن‌ها را به پرینترهای شبکه ارسال می‌کنند. اگر می‌خواهید بدانید پرینت سرور چیست و چرا در شبکه‌های سازمانی اهمیت بالایی دارد، پیشنهاد می‌کنیم روی لینک مقاله کلیک کنید.

Game Server (گیم سرور)

گیم‌سرورها اجرای بازی‌های آنلاین را برعهده دارند و ارتباط همزمان بین بازیکنان را مدیریت می‌کنند تا بازی بدون تأخیر و هماهنگ اجرا شود. اگر آشنایی بیشتر با مفهوم گیم سرور چیست؟ و چه انواعی دارد، مقاله را مطالعه کنید.

Streaming Server (سرور استریمینگ)

سرورهای استریمینگ برای پخش فایل‌های صوتی و تصویری به‌صورت زنده یا درخواستی (VOD) استفاده می‌شوند. پلتفرم‌هایی مانند یوتیوب، آپارات و Twitch نمونه‌ای از سرویس‌هایی هستند که بر پایه این سرورها اجرا می‌شوند. برای آشنایی بیشتر با این سرور و عملکرد آن، مقاله سرور استریمینگ چیست؟ را بخوانید.

Backup Server (سرور پشتیبان‌گیری)

سرورهای پشتیبان‌گیری نسخه‌های بکاپ را به‌صورت خودکار ذخیره کرده و از داده‌های سازمان در برابر حذف تصادفی، خرابی سخت‌افزار یا حملات سایبری محافظت می‌کنند. استفاده از Backup Server برای هر شبکه‌ای که اطلاعات مهم دارد، ضروری است.

انواع سرورهای تخصصی (Specialized / Advanced Servers)

این دسته شامل سرورهایی است که برای پردازش‌های سنگین، تحلیل داده‌ها، رندرینگ، مدل‌های هوش مصنوعی و عملیات محاسباتی پیچیده طراحی شده‌اند. این سرورها اغلب از سخت‌افزار بسیار قدرتمند، معماری پیشرفته و سیستم خنک‌سازی بهینه استفاده می‌کنند. مهم‌ترین انواع سرور اختصاصی عبارتند از:

GPU Server (سرور GPU)

سرورهای GPU به کارت‌های گرافیک قدرتمند مجهز هستند و برای انجام پردازش‌های موازی طراحی شده‌اند؛ پردازش‌هایی که نیاز دارند هزاران عملیات در یک لحظه و به‌صورت هم‌زمان اجرا شود. این سرورها انتخابی ایده‌آل برای کارهای سنگینی هستند که پردازش گرافیکی یا محاسبات موازی مثل رندرینگ ویدئو و انیمیشن، مدل‌سازی سه‌بعدی، پردازش تصویر، پروژه‌های هوش مصنوعی و یادگیری عمیق تحلیل داده‌های حجیم و محاسبات آماری سنگین نیاز دارند. برای آشنایی بیشتر با این نوع server پیشنهاد می‌کنیم مقاله سرور GPU چیست؟ را بخوانید.

AI Server (سرور هوش مصنوعی)

سرورهای AI برای آموزش و اجرای مدل‌های یادگیری ماشین، یادگیری عمیق و شبکه‌های عصبی طراحی شده‌اند. این سرورها اغلب ترکیبی از GPUهای قدرتمند (Multi-Socket CPU) و حافظه RAM زیاد دارند. سرورهای هوش مصنوعی برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی، تحلیل داده‌های حجیم، پردازش زبان طبیعی (NLP)، تشخیص تصویر، صوت و ویدئو و سیستم‌های خودران و روباتیک کاربرد دارند. برای اطلاعات بیشتر خواندن مقاله سرور هوش مصنوعی چیست پیشنهاد می‌شود.

HPC Server (سرور پردازش سنگین)

 HPC  مخفف High Performance Computing  است. این سرورها برای انجام عملیات محاسباتی پیچیده و علمی استفاده می‌شوند و اغلب در قالب کلاسترهای بزرگ اجرا می‌شوند. مهم‌ترین کاربرد این سرورها عبارتند از:

• شبیه‌سازی‌های علمی
• مدل‌سازی هواشناسی
• تحلیل ژنتیک و تحقیقات پزشکی
• پردازش محاسباتی سنگین مهندسی
• شبیه‌سازی فیزیک، شیمی و ریاضیات صنعتی

Render Server (سرور رندر)

سرورهای رندر برای انجام عملیات رندرینگ در حوزه فیلم‌سازی، انیمیشن‌سازی، جلوه‌های ویژه (VFX) و موشن‌گرافیک استفاده می‌شوند. این سرورها اغلب به GPUهای متعدد و پردازنده‌های قدرتمند مجهز هستند. مزیت اصلی این سرورها نسبت به کامپیوتر افزایش سرعت رندر چندین برابری است.

کاربرد سرور چیست؟

سرورها در پشت‌صحنه بیشتر سرویس‌های دیجیتال قرار دارند و وظیفه پردازش اطلاعات، ذخیره‌سازی داده، میزبانی وب‌سایت‌ها، اجرای برنامه‌های سازمانی و ارائه انواع خدمات آنلاین را بر عهده دارند. در جدول زیر، مهم‌ترین کاربرد سرور برای هر حوزه مختلف را جمع‌آوری کرده‌ایم:

مزایا و معایب سرور چیست؟

سرورها نقش مهمی در ذخیره‌سازی داده، اجرای نرم‌افزارها و ارائه خدمات مختلف دارند. با این‌حال مانند هر فناوری دیگری، این تجهیزات علاوه بر مزایا، معایبی هم نیز دارند که هنگام انتخاب باید به آن‌ها توجه کنید.

مزایا:

• سرورها به پردازنده‌های چند هسته‌ای، رم بالا و معماری صنعتی مجهز هستند و می‌توانند چندین سرویس و کاربر را هم‌زمان مدیریت کنند.
• سرورها برای کارکرد مداوم بدون توقف طراحی شده‌اند. سیستم خنک‌سازی حرفه‌ای، پاور ریداندنت و کیفیت ساخت بالا باعث می‌شود کمترین احتمال خرابی وجود داشته باشد.
• سرورها از کنترل دسترسی، رمزنگاری، لاگ‌گیری و امکانات امنیتی سازمانی پشتیبانی می‌کنند. به همین دلیل برای نگهداری اطلاعات حساس مناسب‌اند.
• اغلب سرورها امکان اضافه‌کردن رم، پردازنده، هارد، کارت شبکه یا حتی پاورهای جدید را دارند. بنابراین با رشد سازمان، سرور نیز قابل توسعه است.
• ذخیره‌سازی داده‌ها در یک مکان متمرکز باعث می‌شود امنیت، کنترل و دسترسی کاربران بسیار دقیق‌تر و منظم‌تر باشد.

معایب:

• سرورها نسبت به کامپیوترهای معمولی گران‌تر هستند. مدل‌های حرفه‌ای مانند سرورهای رک‌مونت و بلید هزینه بیشتری دارند.
• راه‌اندازی، نگهداری و مانیتورینگ سرور به دانش فنی نیاز دارد. برای کارایی بهتر نیرو متخصص سرور لازم است.
• سرویس‌های حیاتی مثل برق بدون وقفه، تهویه مناسب، رک استاندارد و امنیت فیزیکی برای عملکرد صحیح سرورها ضروری هستند.
• به دلیل اهمیت داده‌ها، سرورها یکی از اولین اهداف مهاجمان هستند و باید با تجهیزات امنیتی مناسب محافظت شوند.

سوالات متداول کاربران درباره مفاهیم و کاربردهای سرور

آنچه درباره مفاهیم سرور چیست گفتیم

حالا که با مفهوم سرور، انواع سرورها، کاربردها و مزایا و معایب آن‌ها آشنا شدید، نوبت انتخاب سرور مناسب برای کسب‌وکارتان است. انتخاب اشتباه سرور می‌تواند هم هزینه‌های شما را بالا ببرد و هم عملکرد سیستم‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. اگر برای خرید تردید دارید یا نمی‌دانید چه مدلی برای سازمان، فروشگاه آنلاین یا زیرساخت شبکه شما مناسب‌تر است، می‌توانید با شماره 0218363 تماس بگیرید یا روی لینک زیر بزنید تا به‌صورت تخصصی و رایگان راهنمایی شوید.

خرید سرور hp از فالنیک

فروش سرور hp در فالنیک با 2 سال گارانتی معتبر و تضمین اصالت کالا انجام می‌شود. برای اطلاع از قیمت سرور اچ پی و انتخاب کانفیگ مناسب، از مشاوره تخصصی رایگان استفاده کنید.

خرید سرور hpتماس تلفنی