تفاوت سرور فیزیکی و سرور مجازی ؛ بررسی مزایا و معایب

تفاوت سرور فیزیکی و سرور مجازی چیست؟ می‌خواهید شبکه خود را پیاده سازی کنید اما نمی دانید بین سرور فیزیکی و سرور مجازی کدام را انتخاب کنید؟ در این مقاله فالنیک به این سوال‌های شما پاسخ می‌دهیم، پس تا پایان با ما همراه باشید.

با حرکت سریع مراکز داده فیزیکی به سمت مجازی سازی، سرورهای مجازی محبوبیت بیشتری نسبت به قبل پیدا کرده‌‍‌اند. اما این موضوع به معنای قدیمی شدن سرورهای فیزیکی نیست، بلکه هر کدام از این دو نوع سرور مزایا و کاربرد‌های خاص خود را دارند که در ادامه با بیان تفاوت سرور فیزیکی و سرور مجازی شما را برای انتخاب گزینه مناسب راهنمایی می‌کنیم.

برای خرید سرور hp و همچنین دریافت قیمت و خرید سرور فیزیکی می‌توانید از طریق تماس با شماره 02154591915 با کارشناسان متخصص ما در تماس باشید.

سرور فیزیکی چیست؟

سرور فیزیکی به کامپیوتری گفته می‌شود که منابع مورد نیاز کلاینت‌ها و گره‌ها تحت شبکه را تامین می‌کند. در واقع، سرور فیزیکی یک کامپیوتر سخت‌افزاری است که می‌تواند در یک مرکز داده یا یک دفتر شخصی قرار بگیرد و به منظور ارائه خدمات مختلف از جمله ذخیره‌سازی داده، اجرای برنامه‌ها و سرویس‌ها، پشتیبانی از شبکه و موارد دیگر استفاده شود.

سرورهای فیزیکی اغلب در مراکز داده یا داخل رک‌ها نگهداری می‌شوند و ویژگی‌های شاخصی مثل محیطی کنترل‌شده، سرمایش کافی، امنیت و دسترس‌پذیری بالا دارند. در نهایت، بهترین گزینه سرور فیزیکی به نیازهای خاص یک سازمان بستگی دارد. اگر به سرور قابل اعتماد، انعطاف‌پذیر و با عملکرد بالا نیاز دارید، سرور فیزیکی گزینه خوبی است.

🔗در مورد سرورها بیشتر بدانید: سرور چیست؟

سرور مجازی چیست؟

سرور مجازی یک سرور فیزیکی است که به چند سرور مجازی تقسیم شده‌است. تعریف فوق کمی عجیب است، پس اجازه دهید تعریف ساده‌تری ارائه کنیم. در دنیای فناوری اطلاعات نرم‌افزارهایی وجود دارند که پس از نصب آن‌ها روی سرور فیزیکی قادر هستید آن‌ را به چندین سرور مجازی تبدیل کنید که هر یک قابلیت‌هایی شبیه به سرور فیزیکی ارائه می‌کنند. به طوری که منابع خود مانند پردازنده مرکزی، حافظه اصلی، فضای ذخیره‌سازی و … را دارند.

📌مطالعه بیشتر: مجازی سازی سرور چیست؟

تفاوت سرور فیزیکی و مجازی چیست؟

سرورهای فیزیکی و مجازی هر دو سرور هستند، اما تفاوت‌های مهمی در عملکرد و نحوه کاربری آن‌ها وجود دارد. در جدول زیر تفاوت سرور فیزیکی و سرور مجازی را می‌توانید ببینید:

ویژگی/ نوع سرور	سرور مجازی	سرور فیزیکی
قیمت	سرورهای مجازی از منابع فیزیکی یک سرور فیزیکی بزرگ‌تر استفاده می‌کنند، بنابراین هزینه کمتری برای هر کاربر دارند.	سرورهای فیزیکی به دلیل هزینه‌های اولیه خرید و نگهداری اغلب گران‌تر از سرورهای مجازی هستند.
فضای موردنیاز	سرورهای مجازی می‌توانند در فضای مجازی یک دیتاسنتر قرار بگیرند و فضای فیزیکی کمتری اشغال می‌کنند.	به فضای فیزیکی بیشتری برای نصب و نگهداری نیاز دارند.
کارایی	سرورهای مجازی منابع مشترک را بین چندین کاربر به اشتراک می‌گذارند و ممکن است کارایی کمتری داشته باشند.	سرورهای فیزیکی اغلب به دلیل اینکه برای هر کاربر منابع اختصاصی دارند، کارآمدتر از سرورهای مجازی هستند.
امنیت	سرورهای مجازی در یک محیط مجازی قرار دارند، بنابراین ممکن است در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیرتر باشند.	سرورهای فیزیکی به دلیل کنترل بیشتر روی منابع فیزیکی امن‌تر از سرورهای مجازی هستند.
پیاده سازی	به فضای فیزیکی نیاز ندارد و استقرار، اجرا در هر محیطی راحت است.	باید به صورت فیزیکی نصب و پیکربندی شود.
پایداری	سرورهای ممکن است در برابر خرابی‌های نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری آسیب‌پذیرتر باشند.	سرورهای فیزیکی به دلیل کنترل بیشتر بر محیط فیزیکی پایدارتر از سرورهای مجازی هستند.
نگهداری	سرورهای مجازی از نرم‌افزارهای مجازی‌سازی استفاده می‌کنند که نیاز به نگهداری کمتری دارند.	سرورهای فیزیکی به دلیل قطعات سخت افزاری اغلب به نگهداری بیشتری نسبت به سرورهای مجازی نیاز دارند.

بررسی مزایا و معایب سرورهای مجازی

سرورهای مجازی مزایای مختلفی نسبت به سرورهای فیزیکی دارند که از مهم‌ترین آن‌ها به موارد زیر باید اشاره کرد:

• بهره‌وری بالا: با استفاده از مجازی‌سازی، می‌توان چند ماشین مجازی را روی یک سرور فیزیکی قرار داد. این حرف به معنای بهره‌برداری بهینه از منابع سخت‌افزاری و افزایش بهره‌وری سرورهاست.
• انعطاف‌پذیری: مجازی‌سازی به کاربران اجازه می‌دهد براساس نیاز خود، منابع سخت‌افزاری را تغییر و تخصیص دهند. می‌توان به راحتی ماشین‌های مجازی را ایجاد، حذف و تعداد منابع آن‌ها را تغییر داد یا آن‌ها را به سرورهای دیگر انتقال داد. این انعطاف‌پذیری اجازه می‌دهد کاربران منابع را براساس نیازهای موقتی و متغیر تنظیم کنند.
• صرفه‌جویی در هزینه: با استفاده از مجازی‌سازی، نیاز به سرورهای فیزیکی جداگانه کاهش می‌یابد. این حرف به معنای کاهش هزینه‌های سخت‌افزاری، فضای فیزیکی، مصرف برق و سرمایه‌گذاری اولیه است. همچنین، مجازی‌سازی امکان بهره‌برداری بهینه از منابع سخت‌افزاری را فراهم می‌کند که به طور کلی باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های عملیاتی می‌شود.
• مدیریت آسان: مجازی‌سازی امکان مدیریت مرکز داده‌ها و سرورها را تسهیل می‌کند. با استفاده از ابزارها و رابط‌های مدیریتی مجازی‌سازی، می‌توان به‌راحتی ماشین‌های مجازی را پیکربندی، مانیتور و مدیریت کرد. همچنین، امکانات پیشرفته مانند خودکارسازی، پشتیبان‌گیری و بازیابی سریع، مدیریت منابع را ساده‌تر و کارآمدتر می‌کند.
• ایمنی و امنیت: با استفاده از مجازی‌سازی، می‌توان تفکیک‌پذیری و جداسازی بین ماشین‌های مجازی را به بهترین شکل اجرایی کرد. این حرف به معنای جدا بودن و امنیت بیشتر سرویس‌ها و برنامه‌های کاربردی میزبانی شده روی ماشین‌های مجازی است. به بیان دقیق‌تر، در صورت وقوع حملات یا خطاها، تاثیر آن‌ها روی سایر ماشین‌ها و سرویس‌ها محدود می‌شود.
• تست و توسعه آسان: با استفاده از مجازی‌سازی، می‌توان به‌راحتی محیط‌های تست و توسعه را برای برنامه‌ها و نرم‌افزارها ایجاد کرد. رویکرد فوق این قابلیت را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد تا بدون تغییر در ساختار سخت‌افزاری، روی سیستم‌عامل‌ها و توزیع‌های مختلف نرم‌افزارهای خود را آزمایش کنند.

با وجود تمام این موارد سرورهای مجازی نیز معایب خاص خود را دارد که  می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عملکرد کمتر: سرورهای مجازی در برخی موارد عملکرد کمتری نسبت به سرورهای فیزیکی دارند، زیرا منابع خود را با سایر سرورهای مجازی به اشتراک می‌گذارند.
• امنیت پایین‌تر: سرورهای مجازی در مقایسه با سرورهای فیزیکی بیشتر در معرض حملات سایبری قرار می‌گیرند، زیرا روی یک هایپروایزر نرم‌افزاری اجرا می‌شوند.
• پیکربندی پیچیده‌تر: سرورهای مجازی پیکربندی پیچیده‌تری نسبت به سرورهای فیزیکی دارند، به همین دلیل به دانش تخصصی بیشتری برای مدیریت آن‌ها نیاز است.

مزیت اصلی سرورهای مجازی استفاده بهینه از منابع سخت‌افزاری است و نقش مهمی در کاهش هدر رفت منابع فیزیکی دارند. با استفاده از رویکرد تقسیم منابع سخت‌افزاری، می‌توان بیشترین استفاده را از سرورهای فیزیکی داشت و همچنین امکان افزایش و کاهش منابع به صورت انعطاف‌پذیر فراهم می‌شود. علاوه بر این، سرورهای مجازی هزینه‌های عملیاتی را کاهش می‌دهند، زیرا نیاز به تهیه و نگهداری سرورهای فیزیکی جداگانه را ندارند.

سرورهای فیزیکی چه مزایا و معایبی دارند؟

سرورهای فیزیکی مزایای زیادی نسبت به سرورهای مجازی دارند که از مهم‌ترین آن‌ها باید به موارد زیر اشاره کرد:

1- قابلیت اطمینان بیشتر:

سرورهای فیزیکی به دلیل سخت‌افزار اختصاصی و محیط کنترل‌شده مراکز داده، قابل اعتمادتر از سرورهای مجازی هستند.

2- انعطاف‌پذیری بیشتر

 سرورهای فیزیکی می‌توانند برای نیازهای خاص‌تری پیکربندی و برای برنامه‌های کاربردی سنگین‌تری استفاده شوند.

3- عملکرد بهتر

سرورهای فیزیکی می‌توانند عملکرد بهتری نسبت به سرورهای مجازی ارائه دهند، زیرا سخت‌افزار اختصاصی دارند.

4- امنیت کارآمدتر

 سرورهای فیزیکی ایمن‌تر از سرورهای مجازی هستند، زیرا می‌توانند در محیط‌های کنترل‌شده‌تری قرار بگیرند.

سرورهای فیزیکی نیز ممکن است معایبی داشته باشد اما این موارد به نوع کسب‌و‌کار شما و انتظاراتی که از سرور دارید، وابسته است و برخی از گزینه‌هایی که در ادامه مطرح می‌شود، ممکن است با توجه به شرایط شما جزو معایب محسوب نشود.

• گران‌تر هستند؛ سرورهای فیزیکی گران‌تر از سرورهای مجازی هستند، زیرا مولفه‌های سخت‌افزاری قیمت بالایی دارند.
• نیاز به فضای فیزیکی بیشتر؛ سرورهای فیزیکی به فضای فیزیکی قابل توجهی نیاز دارند و در رک‌هایی قرار می‌گیرند که خود فضای قابل توجهی را اشغال می‌کنند، این در حالی که است که سرورهای مجازی چنین مشکلی را ندارند.
• نیاز به نگهداری بیشتر؛ سرورهای فیزیکی نیاز به نگهداری بیشتری نسبت به سرورهای مجازی دارند، زیرا سخت‌افزارهای مربوطه باید به شکل مداوم مورد بررسی قرار گیرد.

چه زمانی سرور فیزیکی را انتخاب کنیم؟

استفاده از سرور فیزیکی به دلایل مختلف می‌تواند مناسب باشد. در زیر به برخی از شرایط و مواقعی اشاره می‌کنیم که وجود سرور فیزیکی ضروری است.

• نیاز به عملکرد بالا

در برخی موارد، برای برنامه‌ها یا سرویس‌هایی که نیاز به عملکرد بسیار بالا دارند، سرورهای فیزیکی مناسب هستند. با استفاده از سرورهای فیزیکی، می‌توانید تمام منابع سخت‌افزاری را به‌طور کامل برای برنامه‌ها و سرویس‌ها اختصاص دهید.

• نیاز به ارتباط مستقیم با سخت‌افزار

 در برخی موارد، نیاز به ارتباط مستقیم با سخت‌افزار و سطح کنترل بیشتری نسبت به محیط‌های مجازی‌سازی وجود دارد. به طور مثال، برای برنامه‌هایی که نیاز به تنظیمات سفارشی سخت‌افزاری دارند یا قرار است مدل‌های یادگیری ماشین آموزش داده شوند که نیازمند هسته‌های پردازشی گرافیکی هستند، سرورهای فیزیکی انتخاب درست‌تری هستند.

• نیاز به تفکیک‌پذیری بالا با رعایت مباحث امنیتی

در برخی موارد، ممکن است به تفکیک‌پذیری بالا میان برنامه‌ها، سرویس‌ها و داده‌ها نیاز داشته باشید، اما راه‌حل‌های مجازی توانایی ارائه چنین قابلیتی را نداشته باشند. در این صورت، استفاده از سرورهای فیزیکی می‌تواند مناسب باشد، زیرا این امکان را فراهم می‌کند که هر برنامه یا سرویس روی یک سرور مجزا قرار گیرد و از سایر موجودیت‌ها جدا شود.

• نیاز به پایداری بالا

در برخی موارد، پایداری و اطمینان از عملکرد سرویس‌ها و برنامه‌ها بسیار حائز اهمیت است. سرورهای فیزیکی اغلب پایدارتر از سرورهای مجازی هستند و در صورت خرابی یکی از سرورها، تأثیر آن بر بقیه سرورها و سرویس‌ها کمتر است.

• محدودیت‌های قانونی یا راهکارهای امنیتی

 ممکن است در برخی موارد به رعایت محدودیت‌های قانونی خاص یا راهکارهای امنیتی اجتناب‌ناپذیر نیاز باشد. استفاده از سرورهای فیزیکی می‌تواند در این موارد مناسب باشد، به‌ویژه زمانی که قرار است اطلاعات روی یک رسانه فیزیکی قابل استناد ذخیره شوند.

در صورتی که نیاز به تفکیک‌سازی فیزیکی، کنترل کامل بر سخت‌افزار، عملکرد بالا یا محدودیت‌های قانونی خاص وجود داشته باشد، انتخاب سرورهای فیزیکی گزینه بهتری است.

چه زمانی از سرورهای مجازی استفاده کنیم؟

اکنون که شرایط استفاده از سرورهای فیزیکی را مورد بررسی قرار دادیم، وقت آن رسیده تا مواقعی که استفاده از سرورهای مجازی مناسب است را مورد بررسی قرار دهیم:

• برای بهره‌وری منابع

در سرورهای فیزیکی به کمک فناوری‌های مجازی‌سازی مانند هایپرووایزرها می‌توانید چند ماشین مجازی را به صورت همزمان اجرا کنید و منابع سخت‌افزاری را بهبود ببخشید و به بهره‌وری بیشتری دست پیدا کنید. این امر باعث می‌شود تا منابع سخت‌افزاری بهینه‌تر استفاده شوند و هزینه‌های خریدن سرورها در بلندمدت جبران شود (بازگشت سرمایه).

• برای تفکیک‌ سازی

 سرورهای مجازی امکان ایجاد محیط‌های جداگانه و ایزوله را برای برنامه‌ها و سرویس‌ها فراهم می‌کنند. هر ماشین مجازی به‌طور کامل از دیگر ماشین‌های مجازی و سیستم‌عامل میزبان جدا شده و هرگونه تغییر یا اشکال در یک ماشین مجازی تاثیری بر سایر ماشین‌های مجازی ندارد. این خودکارسازی امنیت و پایداری ماشین‌های مجازی را بهبود می‌بخشد.

• در صورت نیاز به انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری بیشتر

 با استفاده از سرورهای مجازی، می‌توانید به راحتی منابع سخت‌افزاری را تغییر دهید و سرورها را مقیاس‌پذیر کنید. با استفاده از مدیریت منابع مبتنی بر نرم‌افزار، می‌توانید به سرعت ماشین‌های مجازی جدید ایجاد کنید، منابع موردنیاز را تغییر دهید و در صورت نیاز، آن‌ها را به سرورهای دیگر منتقل کنید. این انعطاف‌پذیری به شما امکان می‌دهد در کوتاه‌ترین زمان به نیازها و تغییرات سازمانی پاسخ دهید و به بهینه‌ترین شکل از منابع استفاده کنید.

• نیاز به پشتیبانی از برنامه‌های متنوع

با استفاده از سرورهای مجازی، می‌توانید برنامه‌ها و سرویس‌های مختلف را در سرور فیزیکی و روی ماشین‌های مجازی مختلف اجرا کنید. رویکرد فوق به شما اجازه می‌دهد برنامه‌ها و سرویس‌ها را به طور مستقل و جداگانه اجرا کنید و نگرانی از بابت تداخل برنامه‌ها با یکدیگر نداشته باشید. مزیت بزرگی که رویکرد فوق در اختیارتان قرار می‌دهد این است که برنامه‌ها و سرویس‌ها را با تنظیمات و نیازمندی‌های خاص خود راه‌اندازی و مدیریت می‌کنید.

• نیاز به پشتیبانی از تست و توسعه

 با استفاده از سرورهای مجازی، می‌توانید محیط‌های تست و توسعه مجزا را برای برنامه‌ها ایجاد کنید. در این حالت، توسعه‌دهندگان می‌توانند بدون تاثیرگذاری بر محیط عملیاتی، برنامه‌ها را تست، عیب‌یابی و بهبود دهند. همچنین، با استفاده از راهکارهای مانند ایمیج‌سازی ماشین‌های مجازی، می‌توانید محیط‌های تست را به‌راحتی تنظیم و بازیابی کنید.

• اولویت داشتن کاهش هزینه‌ها

 استفاده از سرورهای مجازی با هدف کاهش هزینه‌ها انجام می‌شود. به جای خرید و نگهداری چند سرور فیزیکی، می‌توانید از یک سرور فیزیکی قدرتمند استفاده کنید و منابع آن را بین ماشین‌های مجازی تقسیم کنید. رویکرد فوق باعث می‌شود دیگر مشکلاتی مثل هزینه‌های نگهداری را ندارد.

تاریخچه کوتاهی از انتقال از سرور فیزیکی به سرور مجازی

انتقال از سرورهای فیزیکی به سرورهای مجازی یک فرآیند تکاملی در صنعت فناوری اطلاعات است. این تغییر در قالب سرورها در طول سالیان متمادی صورت گرفته است. در زیر، تاریخچه کوتاهی از انتقال فیزیکی به مجازی را بیان می‌کنیم:

دهه 1960: مفهوم اولیه سرورهای مجازی را می‌توان به اوایل دهه 1960 نسبت داد. در آن زمان، محققان و متخصصان فناوری اطلاعات به دنبال راه‌حل‌هایی بودند که بتوانند چند سیستم‌عامل را روی یک سخت‌افزار فیزیکی اجرا کنند. این رویکرد به طور گسترده‌ای در مراکز داده بزرگ مورد استفاده قرار می‌گرفت.

دهه 1970: در این دهه، توسعه نرم‌افزارهای مجازی‌سازی شروع شد. IBM با ارائه تکنولوژی VM/370، اجازه اجرای چند ماشین مجازی را روی سرورهای فیزیکی فراهم کرد. رویکرد فوق به کاربران اجازه می‌داد تا از یک سرور فیزیکی به عنوان مجازی‌ساز استفاده کنند و از منابع سخت‌افزاری بهره‌برداری کنند.

دهه 1990: با پیشرفت فناوری سخت‌افزار و نرم‌افزار، مجازی‌سازی به مرحله بالاتری رسید. شرکت‌هایی مانند VMware در اواخر دهه 1990 فناوری‌های مجازی‌سازی را برای استفاده تجاری به بازار عرضه کردند. این فناوری‌ها امکان ایجاد و مدیریت ماشین‌های مجازی را روی سرورهای فیزیکی فراهم می‌کردند.

دهه 2000: در این دهه، پذیرش سرورهای مجازی به طور گسترده‌ای افزایش یافت. توسعه‌دهندگان و سازمان‌ها با مزایای مجازی‌سازی آشنا شده و از آن بهره‌برداری کردند. مجازی‌سازی به شرکت‌ها امکان می‌داد تا منابع سخت‌افزاری را بهتر مدیریت کنند و همچنین کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری را تجربه کنند.

دهه 2010 و بعد از آن: با پیشرفت فناوری‌های مجازی‌سازی و محاسبات ابرمحور، استفاده از سرورهای مجازی به عنوان سرویس (Virtualization-as a-Service) رواج یافت. این روند، مجازی‌سازی را به سادگی برای کاربران و سازمان‌ها دسترس‌پذیر کرد و نیاز به سرورهای فیزیکی را کاهش داد.

همچنین، امکانات ابری مانند سرویس‌های ابری عمومی (public cloud) و ابرهای خصوصی (private cloud) فراهم شدند که به کاربران اجازه دادند بدون نیاز به سرورهای فیزیکی، منابع مورد نیاز خود را در ابر مدیریت کنند.

در نتیجه انتقال سرور فیزیکی به سرور مجازی، بهره‌وری و انعطاف‌پذیری در مدیریت منابع سخت‌افزاری به‌راحتی در دسترس سازمان‌ها و کاربران قرار گرفت. همچنین، این فناوری امکان به‌روزرسانی و پشتیبانی آسان‌تر از سیستم‌ها را فراهم کرد که در نتیجه آن توسعه و پیشرفت فناوری اطلاعات  تسهیل پیدا کرد.

سرور فیزیکی یا سرور مجازی؛ کدام برای شما بهتر است؟

در این مقاله فالنیک گفتیم سرورهای فیزیکی و مجازی هر دو از نظر عملکرد و قابلیت به نیازهای کاربران و کسب‌و‌کارها پاسخ می‌دهند، اما به لحاظ مشخصات فنی و نحوه دسترسی تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. سرور فیزیکی و سرور مجازی مزایا و محدودیت‌های خود را دارند و باید با توجه به شرایط و نوع فعالیت‌های تجاری گزینه مناسب را انتخاب کنید.

در نهایت، انتخاب بین سرور فیزیکی و سرور مجازی به نیازهای خاص کسب‌وکار شما بستگی دارد. اگر به عملکرد، امنیت و پایداری بالا نیاز دارید، سرور فیزیکی گزینه بهتری است. اگر به هزینه پایین‌تر، انعطاف‌پذیری بیشتر و مدیریت آسان‌تر نیاز دارید، سرور مجازی گزینه بهتری است.