📌آشنایی با قطعات و اجزای سرور + عملکرد آنها

تجهیزات سرور به مجموعه‌ای از قطعات سخت افزاری و نرم افزاری گفته می‌شود که وظیفه آنها ارائه خدمات به کاربران شبکه است. تجهیزات سرور را می‌توانیم به دو دسته سخت افزاری و نرم افزاری شامل اجزای مختلفی مانند پردازنده، حافظه، ذخیره ساز‌ها، سیستم عامل و … دسته بندی کنیم.

در این مقاله فالنیک می‌خواهیم قطعات تشکیل دهنده سرور را به همراه کاربرد و وظیفه هر کدام معرفی کنیم. در پایان این مقاله می‌توانید اطلاعات جامعی در مورد تجهیزات سرور کسب و از آنها برای بهبود عملکرد شبکه خود استفاده کنید.

برای خرید سرور فیزیکی و انتخاب تجهیزات آن می‌توانید از طریق تماس با شماره 02154591915 از مشاوره رایگان کارشناسان فالنیک کمک بگیرید.

تجهیزات سرور چیست؟

تجهیزات سرور به مجموعه‌ای از سخت‌افزار و نرم افزارهای گفته می‌شود که وظیفه پردازش و مدیریت اطلاعات را بر عهده دارند. این تجهیزات از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند و هر کدام وظیفه خاصی را انجام می‌دهند. اجزای تشکیل دهنده سرور را می‌توانیم به دو دسته اصلی تقسیم کنیم:

• قطعات سخت‌افزاری
• قطعات نرم‌افزاری

قطعات سخت‌افزاری سرور شامل موارد زیر هستند:

• شاسی
• مادربرد
• پردازنده
• حافظه رم
• هارد دیسک
• درایو نوری
• کارت شبکه
• کارت گرافیک
• پاور
• و …

اجزای نرم‌افزاری سرور نیز شامل موارد زیر هستند:

• سیستم‌عامل
• نرم‌افزارهای کاربردی
• نرم‌افزارهای مدیریتی

در ادامه هر کدام از این قطعات سخت افزاری سرور را معرفی می‌کنیم.

📑 برای اطلاعات بیشتر در مورد سرور، مقاله سرور چیست؟ را بخوانید.

قطعات سرور ؛ آشنایی با 14 سخت افزار کلیدی

هنگام خرید سرور hp ، شناخت قطعات سرور نقش مهمی دارد. سرورها قلب تپنده شبکه شما هستند و اگر اختلالی در عملکرد آنها ایجاد شود، کل شبکه شما از کار می‌افتد. در ادامه، به بررسی و معرفی اجزای سرور و عملکرد آنها می‌پردازیم. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا سرور خود را بهتر درک کنید و در صورت بروز مشکل، آن را راحت‌تر عیب‌یابی کنید.

1- مادربرد سرور؛ پایه و اساس شبکه قدرتمند

مانند هر سیستم پردازشی دیگر، سرور هم دارای مادربردی است که قطعات تشکیل دهنده سرور روی آن نصب می‌شود. مادربورد امکانات مختلفی در اختیارتان می‌گذارد و با انتخاب آن، زمینه انتخاب سایر قطعات سرور را فراهم می‌کنید. بهترین مادربرد برای سرور، مادربردی است که CPU، رم، هارد و … موردنیاز شما را ساپورت کند تا بتوانید روی شاسی سرور، قطعات موردنظرتان را سوار کنید. برند CPU، نوع و سرعت رم، نوع و ظرفیت هارد، تعداد اسلات افزونه برای نصب کارت شبکه و کارت گرافیک، همه همه با انتخاب مادربرد مشخص می‌شود.

دو نوع اصلی مادربرد Advanced Technology Extended (ATX) و Low-Profile Extension (LPX) هستند که نسبت به مادربردهای قدیمی فضای بیشتری را برای ورودی/خروجی، شکاف‌های توسعه و اتصالات شبکه محلی در اختیار کاربران قرار می‌دهند. ببرای کسب‌وکارهای کوچکتر، مادربردهای Balance Technology Extended، Pico BTX و Mini Information Technology Extended نیز طراحی شده‌است.

2- سی پی یو سرور؛ موتور شتابدهنده محاسبات

مهمترین بخش سرور، پردازنده آن است که باید با توجه به نوع کاربری و تعداد سرورهای مجازی که می‌خواهیم از آن بگیریم، انتخاب شود. مواردی زیر در انتخاب پردازنده مناسب باید در نظر گرفته شود:

• تعداد هسته
• پشتیبانی از تکنولوژی Hyperthreading
• مقدار کش
• نرخ انتقال اطلاعات
• مقدار، نوع و سرعت رم
• نوع و ظرفیت هارد

پیشنهاد می‌شود مقاله “راهنمای خرید CPU” را مطالعه کنید تا بتوانید به راحتی cpu مناسب برای سرورتان را انتخاب کنید. پردازنده‌هایی مخصوص سرورها را دو شرکت اینتل و AMD EPYC تولید می‌کنند. با توجه به پیشرفت‌هایی که هر روز در این عرصه وجود دارد، روز به روز سرعت و تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری را در زمینه تولید پردازنده شاهد هستیم. مثلا سی پی یو های Intel Xeon، امنیت و سرعت بسیار بالایی دارند، در چهار سری پلاتینوم و گلد و سیلور و برنز ارائه می‌شوند.

3- هیت سینک CPU ؛ نگهبان سلامت پردازنده

وظیفه هیت سینک دور کردن هوای گرم تولید شده در سرور است. هیت سینک این کار را با افزایش سطح کاری دستگاه انجام می‌دهد و باعث حرکت هوا با دمای کمتر در قطعه و دستگاه می‌شود. هیت سینک‌ها انواع محتلفی دارند اما منظور ما از هیت سینک در اینجا هیت سینک پردازنده است که کار خنک کردن CPU را بر عهده دارد. Heatsink برای انتقال گرما باید سطح مناسبی با CPU داشته باشد و بین آنها خمیر سیلیکون به میزان مناسب استفاده شود.

🏷️ در مقاله چک لیست نگهداری سرور، با روش‌های افزایش طول عمر سرور و روش های نگهداری قطعات آن آشنا می‌شوید.

4- رم سرور ؛ همکار بی نقص سی پی یو

رم‌های سروری با رم‌های دسکتاپی متفاوت هستند. مهمترین تفاوت آنها پشتیبانی رم سرور از تکنولوژی ECC است. این تکنولوژی برای تشخیص خطا استفاده می‌شود. رم‌هایی که از این فناوری پشتیبانی می‌کنند، کمی کندتر هستند ولی به دلیل امنیت بالا، قیمت گران‌تری دارند. Advanced Error Detection و Advanced Fault Resiliency هم تکنولوژی‌های دیگر در رم‌های سروری است.

انواع رم هایی که در سرورها استفاده می‌شوند عبارتند از:

1. UDIMM: رم‌های UnBuffered برق کمی مصرف می‌کنند، در نتیجه پاور کمی لازم دارند و ظرفیت کمی هم دارند.
2. RDIMM: رم‌های Registered قطعه‌ای به نام رجیستر دارند که وظیفه دریافت سیگنال های کنترلی و آدرس دهی و کلاک را دارد. پس به جای رجیستر کردن، مستقیم روی DRAM می‌نویسد.
3. LRDIMM: رم‌های Load Reduced رجیستر ندارند و به جای آن از بافر استفاده می‌کنند. دیتا قبل از DRAM در بافر قرار می‌گیرد و از آنجا روی DRAM نوشته می‌شود. علاوه بر سیگنال‌هایی که RDIMM دارد، Data Line هم ذخیره می‌کند. هدف از طراحی LRDIMM، افزایش سرعت و ظرفیت است.
4. NVDIMM: حافظه دائمی و پایداری است که به منظور دستیابی به پایداری ذخیره‌سازی هاردها در رم‌ها طراحی شده و داده‌ها در رم با سرعت و به مدت بیشتری روی DRAM ذخیره می‌شوند.

👈 هر یک از این رم‌ها سرعت، ظرفیت، کاربرد و ساختار خاص خود را دارند. برای آشنایی با انواع رم سرور مقاله “تفاوت dimm و udimm، همه چیز در مورد رم های سرور” را مطالعه کنید.

5- هارد سرور؛ گنجینه ذخیره اطلاعات

رسانه ذخیره سازی اطلاعات را با نام هارد می‌شناسیم. هاردها اغلب به دو دسته هارد‌های HDD و درایوهای SSD تقسیم می‌شوند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. برای آشنایی با هارد سرور و انواع آن مقاله “معرفی انواع هارد سرور و بررسی بهترین هاردهای سرور hp” را مطالعه کنید.

HDD‌ها دارای دیسک‌های گردانی هستند که به همراه دیگر قطعات هارد، دیتا را روی Plate هایشان ذخیره می‌کنند. این هاردها به دلیل ماهیت مکانیکی که دارند عمر و سرعت کمتری نسبت به SSD ها دارند اما در عوض با قیمت کمتری قابل خرید هستند. HDDها براساس حجم کاری رده بالا، متوسط و پایین، امکانات و قیمت‌های مختلفی دارند. مثلا انواع رده پایین HDDها دارای کمترین هزینه به ازای هر گیگ هستند، سپس هاردهای SAS/SATA 7.2K در رده متوسط و در نهایت SAS 15K & 10K در رده انترپرایزی قیمت بالاتری دارند.

اینترفیس‌های SAS و SATA در هاردها بیانگر سرعت و پهنای باندی است که هارد فراهم می‌کند. به دلیل تفاوت در تکنولوژی به کار رفته در آنها، SATA غالبا از SAS ارزان‌تر و کندتر است.

SSD نسبت به HDDها دارای توان عملیاتی و سرعت بالاتری هستند و مصرف برق و زمان تاخیر کمتری دارند. SSDها در قالب SFF 2.5 یا LFF 3.5 طراحی می‌شوند. غیر از SSDهای معمولی، SSDهای ۲.۵ اینچی NVMe PCIe یا M.2 SSD از انواع SSDها هستند.

از نظر کاربری، SSD را به Read Intensive SSD و Write Intensive SSD و ترکیبی از هر دو (Mixed Use) تقسیم می‌کنیم که اولین مورد به دلیل اینکه فقط خواندنی است، ارزان‌ترین SSD محسوب می‌شود. SSDها از نظر تکنولوژی هم انواعی چون MLC و SLC و TLC دارند.

6- رید کنترلر؛ شریک قدرتمند هارد درایو

وظیفه کنترلر RAID در هارد درایوها برقراری ارتباط بین هارد با CPU و سیستم عامل است. سرورها رید نرم افزاری و رید سخت افزاری را پشتیبانی می‌کنند. از جمله اجزای تشکیل دهنده رید کنترلر، پردازنده، Cache و درایو است. تغییر در همین اجزا باعث رده‌بندی رید کنترلر و تفاوت در قیمت آنها می‌شود. در رده انترپرایزی، رید کنترلر از رمزگذاری پشتیبانی می‌کند. توجه کنید مادربرد سرورتان از چه نوع ریدی پشتیبانی می‌کند. خواندن مقاله “raid controller چیست؛ چه کاربردی دارد” را در این زمینه پیشنهاد می‌کنیم.

7- باتری سرور، سپر محافظ داده‌ها

باتری رید کنترلر در سرورهایی مانند سرور hp وجود دارد و باعث می‌شود در کنترلرها، در صورت قطع برق، برق cache، تامین و اطلاعات آن روی فلش ذخیره شود؛ بدین ترتیب با قطع برق، داده‌ها از بین نمی‌رود. باتری سرور همچنین وظیفه برق‌رسانی به رم‌های NVDIMM را بر عهده دارد. برای آشنایی با باتری سرور مقاله “تست باتری رید کنترلر سرور و آموزش نحوه تعویض آن” را مطالعه کنید.

8- کارت شبکه سرور، رابط بین سرور و شبکه

برای برقراری ارتباط بین سرور و شبکه به رابطی به نام کارت شبکه نیاز داریم. با کارت شبکه می‌توانید دستگاه‌ها را با هم و به شبکه متصل کنید. اجزای مهم کارت شبکه شامل پردازنده، مموری، EEPROM و باس است. کارت شبکه بنا به نوع شبکه‌ای که قرار است در آن استفاده شود، متفاوت هستند. تعداد پورت، پهنای باند و سرعتی که انواع کارت شبکه ارائه می‌دهد، متفاوت است. برای آشنایی با مفهوم پورت و انواع آن خواندن مقاله پورت چیست؟ را توصیه می‌کنیم.

9- کارت HBA یا FCA

برای اتصال سرورها به شبکه SAN مبتنی بر پروتکل FC باید روی سرورها کارتی به نام HBA نصب شود که این کارت با نام FCA نیز شناخته می‌شود و می‌تواند با پروتکل FC کار کند. روی آن یک آدرس فیزیکی به نام World Wide Name یا WWN وجود دارد. شرکت‌های Qlogic و Emulex دو شرکت مهم در زمینه تولید کارت HBA هستند. این کارت‌ها سرعت 8 و یا 16 گیگابیت بر ثانیه دارند و می‌توانند یک پورت یا دو پورت باشند.

10- منبع تغذیه، تامین کننده انرژی سرور

PSU مخفف Power Supply Unit است و معادل فارسی آن، منبع تغذیه است. منبع تغذیه سخت‌افزاری است که برق لازم برای اجزای کامپیوتر، سرور یا استوریج را فراهم می‌کند. منبع تغذیه جریان متناوبی با ولتاژ 110-115 یا 220-230، را به ولتاژ کم و ثابت DC (جریان مستقیم) تبدیل می‌کند. به طوری که برای سیستم، قابل استفاده باشد. PSU طبق میزان واتی که تولید می‌کند، دسته‌بندی می‌شود مانند منبع 1400 واتی و 800 واتی.

منبع تغذیه وظیفه برق رسانی به اجزای نصب شده روی مادربرد سرور را دارد. Power Supply برای تبدیل برق AC به برق DC استفاده می‌شود تا بین قطعات مختلف سرور توزیع شود. براساس برق مصرفی این قطعات، باید توان و ولتاژ مناسبی برای پاور سرور انتخاب کنید. منبع تغذیه باید کم‌مصرف و باکیفیت باشد و همچنین ریسک کمی در خرابی داشته باشد. باشد.

برخی سرورها از دو یا چند پاور با هدف افزونگی پشتیبانی می‌کنند. هر منبع تغذیه این قابلیت را دارد که به تنهایی نیز برق سرور را تامین کند و اگر یک پاور ساپلای خراب شود، وجود منبع تغذیه دوم باعث می‌شود سرور بدون Down Time و خاموشی به کارش ادامه دهد. با ویژگی هات پلاگ نیز دیگر نیازی به خاموش کردن سرور برای تعویض پاور نیست. اگر می‌خواهید بدانید پاورها به چه علتی خراب می‌شوند و چگونه می‌توانید آنها تعویض کنید، خواندن مقاله دلایل خرابی پاور سرور را از دست ندهید.

منبع تغذیه در مقایسه با سایر قطعات ساخت افزاری اغلب عمر کمتری دارد و دلیل آن هم نوسانات برق و کارکرد زیاد آن است که باعث داغ کردن شدید منبع تغذیه و در نهایت خرابی اجزای آن می‌شود یا گاهی باعث خاموشی و restart ناگهانی سرور یا استوریج می‌شود. البته روی منابع تغذیه، فن‌ و داخل آن‌ها گرماگیرهایی قرار دارند تا گرمای حاصل از قطعات الکتریکی درون منبع تغذیه (از جمله ترانزیستورها، مقاومت‌ها و…) را به بیرون منتقل کند و دمای دستگاه را پایین بیاورد.

منبع تغذیه سرور موجود در سبد محصولات اچ پی، کمترین هدر رفت انرژی را دارد و کمترین فضا را به خود اختصاص می‌دهد. این محصولات بر آنچه امروزه برای کسب‌و‌کارها بسیار مهم است، یعنی کارایی، Density و افزونگی، متمرکز هستند تا بتوانند حفاظت اطلاعات دیتاسنتر‌ها را همواره تامین کنند.

در انتخاب منبع تغذیه مناسب سرور باید به راندمان منبع تغذیه توجه کنیم. مثلا راندمان 92 و 94 و 96 درصدی در پاورهای سرور hp با مدل‌های Titanium و Platinum و Gold وجود دارد. مثلا HP 800W Flex Slot Platinum Hot Plug Power Supply.

11- فن و خنک کننده، سرمای زمستانی برای سرور

به طور کلی فن از موتور و تیغه‌هایی تشکیل شده که کار اصلی آن جابجایی هوا است. نتیجه آن خنک شدن محیط اطراف آن و کنترل گرماست. هر چه گرمای تولید شده توسط سرور بیشتر باشد، فن‌های بیشتر و قوی‌تری لازم داریم.

⚡ یکی از سرویس‌ها و خدماتی که فقط  فالنیک به مشتریانش ارائه می‌دهد، امکان کانفیگ و پیکربندی آنلاین سرور است. برای انجام کانفیگ و پیکربندی آنلاین سرور روی “پیکربندی آنلاین سرور” کلیک کنید.

12- کارت گرافیک، دروازه ورود به دنیای هوش مصنوعی

یکی از اجزای سرور که نقش زیادی در پردازش و نمایش تصاویر دارد، کارت گرافیک سرور است. کارت گرافیک‌ سرور برای انجام محاسبات پیچیده و پردازش داده‌های گرافیکی در حجم بالا طراحی می‌شوند و انواع مختلفی از جمله کارت گرافیک‌های عمومی،اختصاصی و هیبریدی دارند. کارت گرافیک‌ عمومی برای کاربردهای عمومی مانند ویرایش عکس و فیلم مناسب هستند، کارت گرافیک‌ اختصاصی برای کاربردهای تخصصی مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین استفاده می‌شوند. کارت گرافیک‌های هیبریدی نیز ترکیبی از کارت گرافیک عمومی و اختصاصی هستند. کارت گرافیک‌ سرور در کاربردهای مختلفی مانند زیرساخت‌های مجازی‌سازی، پردازش داده‌های بزرگ، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین استفاده می‌شوند. در مقاله کارت گرافیک سرور چیست؟ به صورت جامع این قطعه کاربردی سرور را بررسی و کاربردهای آن را بیان کرده‌ایم، برای اطلاعات بیشتر روی لینک کلیک کنید.

13- اسلات های افزونه، ارتقا قابلیت‌ها

تعداد اسلات افزونه سرور میزان ارتقاپذیری آن را مشخص می‌کند. اینکه چه تعداد و چه نوع کارتی می‌توانید روی سرور نصب کنید، بستگی به نوع و تعداد اسلات های افزونه سرور دارد مثلا چه کارت شبکه یا کارت گرافیکی می‌توانید روی سرور نصب کنید. این ویژگی تا حدودی می‌تواند رده سرور را برای ما مشخص کند مثلا سروری با 1 یا 3 یا 9 یا 16 اسلات، رده‌های متفاوتی دارند.

14- ماژول امنیتی TPM

ماژول امنیتی TPM کاربردهای زیادی دارد: در زمینه امضای دیجیتال، مدیریت مستندات امن، ایمیل‌های امن و سایر سرویس‌هایی که نیاز به امنیت بالا دارند. یرای آشنایی با این ماژول مقاله “tpm چیست؛ کاربرد امنیتی TPM در کامپیوتر و سرور” را مطالعه کنید.

عملکرد و وظیفه اجزای سرور در یک نگاه

در این مقاله فالنیک 14 مورد از تجهیزات سرور که نقش مهمی در عملکرد آن دارند را معرفی کردیم، با شناخت این قطعات می‌توانید آگاهانه‌تر سرور موردنظر خود را پیکربندی و با آن کار کنید. برای انتخاب سخت افزار سرور متناسب با نیاز کسب‌وکارتان، می‌توانید با متخصصین فالنیک از طریق کلیک روی لینک زیر در ارتباط باشید.