فایل سرور چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

آیا تا به حال فکر کرده‌اید چگونه فایل‌های شما در دستگاه‌های مختلف به هم متصل می‌شوند؟ آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید چگونه می‌توانید به فایل‌های خود از هر دستگاهی که به شبکه متصل است دسترسی داشته باشید؟

جواب این سوالات در مفهوم فایل سرور نهفته است. فایل سرور سیستمی کامپیوتری است که فایل‌ها را در شبکه ذخیره می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد به آنها دسترسی پیدا کنند. فایل سرورها در موارد زیادی از جمله ذخیره فایل‌های مشترک، اشتراک گذاری فایل‌ها با کاربران دیگر، پشتیبان گیری از فایل‌ها و دسترسی از راه دور به فایل‌ها استفاده می‌شوند.

در این مقاله فالنیک، به سوال فایل سرور چیست و چگونه کار می‌کند؟ پاسخ می‌دهیم. همچنین مهم‌ترین وظیفه، مزایا و معایب استفاده از فایل سرورها را بیان می‌کنیم.

اگر برای داشتن فایل سرور به خرید سرور فیزیکی نیاز دارید، می‌توانید از طریق تماس با شماره 02154591915 از مشاوره رایگان کارشناسان فالنیک بهره‌مند شوید.

فایل سرور چیست؟

فایل سرور، سیستم مدیریت و ذخیره سازی فایل است. file server مکان ذخیره سازی مرکزی فایل‌هاست که چندین سیستم می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند.

اغلب سازمان‌ها و شرکت‌ها از فایل سرور استفاده می‌کنند اما مدارس، شرکت‌های کوچک و شبکه‌های خانگی برای مدیریت داده‌های خود می‌توانند فایل سرور را انتخاب کنند. تفاوت اصلی اپلیکیشن سرور و فایل سرور این است که فایل سرور برنامه‌ها و فایل‌ها را ذخیره می‌کند اما اپلیکیشن سرور، برنامه‌ها را اجرا و دیتا را پردازش می‌کند. اگر با مفهوم سرور آشنایی ندارید یا می‌خواهید بیشتر با آن آشنا شوید، مطالعه مطلب”سرور چیست؟” را پیشنهاد می‌کنیم.

برای خرید سرور hp روی لینک کلیک کنید.

فایل سرور، سیستمی است که به عنوان دستگاه network attached storage – NAS (بیشتر بدانید: NAS چیست؟) عمل می‌کند و به زبان ساده کامپیوتری برای ذخیره سازی فایل‌های اشتراکی است. فایل شیرینگ در شبکه برای سازمان‌هایی که به دسترسی سریع دیتا و ظرفیت ذخیره سازی بالا نیاز دارند، کاربردی است.

در شبکه‌های خانگی، کامپیوترهای شخصی اغلب به عنوان فایل سرور استفاده می‌شوند. هر چند که دستگاه‌های NAS خانگی و شخصی هم برای استفاده کاربران خانگی که ظرفیت ذخیره سازی بیشتر و کارایی بالاتر لازم دارند، وجود دارد.

ویژگی‌های file server چیست؟

برخی از خصوصیات و ویژگی‌های فایل سرور عبارتند از:

1) امکان اشتراک‌گذاری فایل‌ها و فولدرها بین کاربران شبکه

2) تامین امکان مدیریت فایل سرورها برای ادمین‌ها در موارد زیر:

• دسترسی به فایل‌ها و فولدرها
• فضای دیسک
• سهمیه دیسک که برای کنترل میزان فضای مورد استفاده کاربران استفاده می‌شود.

3) برای فایل سرورهایی که Volumeهای NTFS دارند:

• امنیت NTFS برای حفاظت فایل‌ها از کاربرانی که مجاز به دسترسی به فایل‌ها و فولدرها نیستند به‌کار می‌رود.

4) رمزگذاری فایل سیستم(EFS)، کاربران را قادر به رمزگذاری فایل‌ها، فولدرها و تمام درایوهای داده‌ای موجود در Volume های فرمت شده NTFS می‌سازد. EFS اطلاعات سازمانی محرمانه را از دسترسی‌ غیرمجاز محافظت می‌کند.

5) DFS یا Distributed File System در واقع سیستم فایل سلسه مراتبی یا توزیع شده است که به سازماندهی فولدرهای به اشتراک گذاشته شده بین چندین کامپیوتر در شبکه کمک می‌کند. DFS ساختار سیستم فایل منطقی را فراهم می‌کند که در واقع با مخفی کردن ساختار اصلی به اشتراک گذاری فایل و با ساختار فولدر مجازی انجام می‌شود. با وجودی که ممکن است فولدرها در فایل سرورهای مختلف سازمان باشند، کاربران فقط یک ساختار فایل می‌بینند.

6) در صورت لزوم می‌توان قابلیت‌های فایل‌های آفلاین را فعال کرد. Offline File ها این امکان را برای کاربران فراهم می‌کنند تا فایل‌های سروری را روی یک لوکال لپ تاپ، Mirror کرد تا اطمینان حاصل شود که فایل‌های لپ تاپ و فایل‌های سروری با هم سینک هستند. Offline File ها تضمین می‌کنند که کاربران لپ تاپ زمانی که به شبکه متصل نیستند، به فایل‌های مبتنی بر سرورها دسترسی داشته باشند.

چه فایل‌هایی را می‌توانیم روی فایل سرور ذخیره کنیم؟

روی فایل سرور می‌توانیم فایل‌هایی که تنها مختص به یک کاربر نیست را ذخیره کنیم. همچنین فایل سرور به عنوان سرور دانلود هم به کار می‌رود و بدین ترتیب مشتریان و بازدیدکنندگان وب سایت می‌توانند محتواهایی مانند برنامه، درایور، آپدیت، ایمیج و ویدئو دانلود کنند.

بکاپ‌ دیتا، دسته دوم فایل‌هایی است که در فایل سرور ذخیره می‌شود. این کار نسبت به زمانی که دستگاه ذخیره سازی اضافی برای هر کلاینت تهیه می‌کنید، آسان‌تر و ارزان‌تر است.

• اسناد متنی: مانند فایل‌های متنی، اسناد مایکروسافت و پی‌دی‌اف.
• تصاویر و ویدئوها: فایل‌های تصویری مانند JPEG، PNG و GIF و فایل‌های ویدئویی با فرمت MP4 و AVI
• برنامه‌ها و نرم‌افزارها: فایل‌های نصب برنامه‌های کامپیوتری و نرم‌افزارهای کاربردی.
• فایل‌های صوتی: فایل‌های موسیقی و صدا مانند MP3 و WAV
• فایل‌های تصویری: فایل‌های تصویری مثل GIF و PNG
• داده‌های پایگاه داده: فایل‌های پایگاه داده شامل اطلاعات سازمانی و کسب‌و‌کاری
• فایل‌های فشرده: فایل‌های زیپ و RAR
• فایل‌های اسکریپت و کدهای برنامه‌نویسی: فایل‌های سورس کد و اسکریپت‌های اجرایی
• فایل‌های مستندات و پروژه: مستندات تکنیکی و فایل‌های مرتبط با پروژه‌های مختلف
• فایل‌های نقشه و طراحی: نقشه‌های مهندسی، نقشه‌های CAD و طرح‌های هنری
• فایل‌های لاگ و گزارشات: فایل‌های ثبت رویدادها و گزارش‌های مختلف

انواع فایل سرور چیست؟

انواع فایل سرور براساس عوامل مختلف مانند محل قرارگیری فایل سرور، قابلیت‌های آنها و … دسته بندی می‌شوند. در ادامه انواع دسته بندی file server را بیان می‌کنیم:

1) براساس محل ذخیره فایل

فایل سرور محلی: این نوع فایل سرورها داخل شبکه محلی قرار دارند و فقط کاربران همان شبکه به آن دسترسی دارند.

فایل سرور ابری: این نوع فایل سرور در فضای ابری ساخته می‌شود و از طریق اینترنت اطلاعات آن در دسترس است.

2) براساس قابلیت‌ها

فایل سرورها اختصاصی: این نوع فایل سرور به دلیل آنکه تنها قادر به ذخیره و اشتراک گذاری اطلاعات است، با نام فایل سرور اختصاصی شناخته می‌شود. سرعت پاسخ‌دهی به درخواست‌های ارسالی در این فایل سرور بیشتر است و با کمک قابلیت‌های مختلف امنیتی مانند فایروال و سیستم تشخیص نفوذ می‌توانید امنیت اطلاعات خود را بالا ببرید.

فایل سرورهای غیر اختصاصی: این نوع فایل سرور علاوه بر فراهم کردن امکان ذخیره سازی فایل، قابلیت‌های دیگری مانند مدیریت دسترسی، بکاپ گیری، بازیابی اطلاعات و امنیت بالا را نیز ارائه می‌دهند. به طور همزمان می‌توانید سایر کارهای روزانه خود را نیز با آن انجام دهید.

file سرور چگونه کار می‌کند؟

فایل سرور برای داشتن عملکرد صحیح در پاسخگویی به درخواست کاربران به سخت افزارهای قوی مانند فضای ذخیره سازی کافی و قدرت پردازش بالا نیاز دارند. با وجود پردازنده قوی و حافظه کافی، داده‌ها بدون دردسر بین چندین کاربر به اشتراک گذاشته می‌شود و سرعت انتقال و دسترسی به اطلاعات افزایش پیدا می‌کند.

برای درک بهتر عملکرد فایل سرور، فرض کنید این سرور کتابخانه‌ای با تعداد زیادی کتاب (فایل) است. افراد (کاربران) از مکان‌های مختلف می‌توانند به کتابخانه وارد شوند و کتاب‌ها را بررسی کنند، بخوانند یا آن‌ها را برگردانند (دسترسی به فایل‌ها و اصلاح آن‌ها). کتابدار (سیستم مدیریت سرور) چک‌اوت‌ها و بازگشت‌ها را مدیریت می‌کند تا اطمینان حاصل کند همه چیز به‌خوبی اجرا می‌شود و کتاب‌ها به درستی نگهداری می‌شوند.

نحوه عملکرد سرور فایل به‌طور کلی به‌صورت زیر است:

محل ذخیره سازی مرکزی: سرور فایل یک مکان ذخیره سازی اختصاصی ارائه می‌دهد که توسط چندین مشتری یا کاربر قابل دسترسی است. داده‌ها در مرکز داده قرار دارند، به این معنی که فایل‌ها و اسناد در یک مکان واحد ذخیره می شوند.

اتصال شبکه: فایل سرور به یک شبکه متصل است و به دستگاه‌های مختلف متصل به آن شبکه اجازه می‌دهد تا با سرور تعامل داشته باشند. این شبکه می‌تواند یک شبکه محلی (LAN) یا بخشی از یک شبکه بزرگتر مانند یک شبکه شرکتی یا اینترنت باشد.

دسترسی کاربر: کاربران یا رایانه‌های مشتری‌ها می‌توانند با استفاده از پروتکل‌های شبکه مانند SMB یا NFS بسته به نوع سیستم‌عامل مورد استفاده، به فایل سرور دسترسی داشته باشند. این پروتکل‌ها ارتباط و انتقال داده بین سرور و کلاینت‌ها را مدیریت می‌کنند.

مدیریت فایل: سرورهای فایل به کاربران امکان آپلود، دانلود، حذف یا تغییر فایل‌های ذخیره شده را می‌دهند. به مدیران اغلب با استفاده از فهرست کنترل دسترسی (ACL)، می‌توانند کنترل کنند چه کسی به فایل‌ها یا دایرکتوری‌های خاصی دسترسی داشته باشند،.

امنیت و پشتیبان گیری: فایل سرور به طور کلی با اقدامات امنیتی مانند فایروال ها، رمزگذاری و روش‌های احراز هویت کاربر برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز محافظت می‌شود. برای جلوگیری از از دست رفتن داده‌ها می‌توانید پشتیبان گیری منظم را زمان‌بندی کنید.

تخصیص منابع: هنگامی که درخواستی به file server ارسال میشود (به عنوان مثال، باز کردن فایل، ذخیره تغییرات در فایل)، سرور منابع لازم را برای مدیریت این درخواست‌ها بدون تضاد داده‌ها به طور موثر اختصاص می‌دهد.

درخواستی که کاربران به فایل سرور ارسال می‌کنند، طی مراحل زیر پاسخ داده‌می‌شود:

1) کاربر برای دسترسی به اطلاعات در فایل سرور درخواستی را ارسال می‌کند.

2) فایل سرور درخواست را پردازش و مکان فایل درخواستی را مشخص می‌کند.

3) فایل سرور، دیتا مورد نظر را برای کاربر ارسال می‌کند.

معرفی انواع پروتکل file server

فایل سرور از چندین پروتکل برای انجام وظایف خود پشتیبانی می‌کند. هر کدام از این پروتکل‌ها قابلیت‌های خاصی را برای مدیریت فایل‌ها و دسترسی کاربر ارائه می‌دهند:

1) پروتکل SMB: پروتکل Server Message Block رایج‌ترین پروتکل فایل سرورهای شبکه محلی LAN است. SMB توسط سیستم‌عامل‌های ویندوز و مک پشتیبانی می‌شود. سیستم‌عامل‌های لینوکس و یونیکس با استفاده از نرم افزارهای Samba یا CIFSD پروتکل  SMB را پیاده سازی می‌کنند.

راه اندازی و مدیریت SMB ساده است و با استفاده از Microsoft Active Directory می تواند احراز هویت یکپارچه را ارائه دهد. SMB دارای سه نسخه اصلی SMB1، SMB2 و SMB3 است. نسخه SMB1 امن نیست و نباید از آن استفاده شود. برای دریافت پاسخ سوال پروتکل SMB چیست؟ روی لینک کلیک کنید.

2) پروتکل Network File System (NFS): این پروتکل ویژه سیستم‌عامل‌های لینوکس و یونیکس است و  برای فایل سرورهای ویژه کاربران معمولی استفاده نمی‌شود.پروتکل NFS مدیریت ساده، اتصال پایدار و عملکرد خوبی را ارائه می‌دهد.

3) پروتکل File Transfer Protocol (FTP): فرآیندی که طی آن ارسال و دریافت فایل بین سیستم‌ها از طریق شبکه انجام می‌شود، پروتکل انتقال فایل (FTP) نامیده می‌شود. این پروتکل ارتباطی استاندارد براساس معماری مدل مشتری-سرور طراحی شده‌است و مشتریان می‌توانند به اطلاعات از راه دور و به صورت ریموت دسترسی داشته باشند. برای یادگیری بیشتر در مورد FTP، می‌توانید مقالات همه چیز در مورد پروتکل FTP و کارایی های آن را مطالعه کنید.

پروتکل FTP و برای ارائه فایل از طریق اینترنت طراحی‌شده‌اند. FTP اغلب برای دانلود و آپلود فایل استفاده می‌شود. از نمونه‌های نرم افزار سرور FTP می‌توانیم به FileZilla  و Microsoft Internet Information Services اشاره کنیم.

4)  پروتکل File Transfer Protocol Secure (FTPS): نسخه‌ای امن از FTP است که از رمزگذاری برای محافظت از داده‌ها هنگام انتقال در برابر دسترسی یا رهگیری غیرمجاز استفاده می‌کند.

5) پروتکل Hypertext Transfer Protocol (HTTP): روش پیاده سازی این پروتکل ساده است و کاربران برای دسترسی به فایل‌ها فقط به مرورگر وب نیاز دارند و برخلاف FTP کمتر در معرض مشکلات فایروال هستند.

6) پروتکل (HTTPS) Hypertext Transfer Protocol Secure: نسخه امن HTTP است و به نصب و راه اندازی از سمت کلاینت نیازی ندارد.

7) پروتکل (WebDAVs) Web Distributed Authoring and Versioning: از طریق HTTP اجرا می‌شود و به کاربران در مکان‎‌های مختلف اجازه می‌‍دهد تا فایل‌های مشابهی را منتقل کنند.

پروتکل‌های فایل سرور می‌توانند بر عملکرد و امنیت فایل سرو‌ها تأثیر بگذارند. پروتکل مناسب را باید براساس نیازهای خود انتخاب کنید.

کاربرد فایل سرور چیست؟

کاربرد فایل سرور با توجه به نیاز کاربران و سازمان‌ها متنوع است. برخی از کاربردهای رایج سرور فایل عبارتند از:

• ذخیره فایل‌های مشترک
• اشتراک گذاری فایل‌ها
• پشتیبان گیری فایل
• دسترسی از راه دور به فایل‌ها
• مدیریت، سازماندهی و کنترل دسترسی فایل‌ها

مزایا و معایب فایل سرور کدامند؟

از جمله مزایای فایل سرور می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• ذخیره‌سازی مرکزی: فایل سرورها به عنوان مرکزی برای ذخیره‌سازی اطلاعات و فایل‌ها در شبکه عمل می‌کنند، که اشتراک گذاری و مدیریت این داده‌ها را آسان‌تر می‌کند.
• اشتراک‌گذاری فایل: امکان اشتراک‌گذاری فایل‌ها و داده‌ها بین کاربران و دستگاه‌ها در شبکه را فراهم می‌کنند. این اشتراک‌گذاری می‌تواند به صورت عمومی یا محدود به گروه‌های خاصی انجام شود.
• امنیت: فایل سرورها می‌توانند امنیت داده‌ها را تضمین کنند. این شامل کنترل دسترسی، رمزنگاری، نظارت بر داده‌ها و ضد ویروس بودن محتوا می‌شود.

• مدیریت مرکزی: فایل سرورها به مدیران اجازه می‌دهند تا داده‌ها و فایل‌ها را به صورت مرکزی مدیریت کنند، از جمله تعیین دسترسی‌ها، پشتیبان‌گیری و ردیابی فعالیت‌ها.
• پشتیبان‌گیری: امکان انجام پشتیبان‌گیری منظم از داده‌ها را ارائه می‌دهند تا در صورت از دست دادن اطلاعات، امکان بازیابی آنها وجود داشته باشد.
• افزایش بهره‌وری: با فراهم آوردن دسترسی به فایل‌ها و داده‌ها از راه دور و از هر مکانی، بهره‌وری کاربران و تیم‌ها افزایش می‌یابد.
• کاهش هزینه: استفاده از فایل سرورها می‌تواند هزینه‌های نگهداری و مدیریت فایل‌ها را کاهش دهد.
• مقیاس پذیری (scaleability): فایل سرورها امکان افزودن منابع محاسباتی و ذخیره‌سازی را با توجه به نیازهای سازمان فراهم می‌کنند.
• امکانات اضافی: برخی از فایل سرورها امکانات اضافی مانند نرم‌افزارهای به اشتراک گذاری فایل و همکاری آنلاین را فراهم می‌کنند.

توجه داشته باشید که اگر ساختار فولدریِ مناسبی در فایل سرور اتخاذ نکنید، مزایای فایل سرور می‌تواند به مشکل تبدیل شوند.

معایب فایل سرور عبارتند از:

1. برای شرکت‌های کوچک با تعداد کاربر کم، هزینه‌بر است.
2. نیازمند ادمین شبکه است.
3. افزایش پهنای باند شبکه هنگام خواندن و نوشتن روی فایل سرور
4. اگر فایل سرور دچار مشکل شود، تمام فایل‌ها تا هنگام ریکاوری آن از بکاپ، قابل دسترسی نیستند.

در این مقاله فالنیک، به سوال file server  چیست پاسخ دادیم و پروتکل‌ها، امنیت و مزایا و معایب فایل سرور را بیان کردیم. فایل سرورها می توانند به بهبود دسترسی به فایل‌ها، افزایش بهره وری و کاهش هزینه‌ها کمک کنند. با این حال، فایل سرو‌ها باید به طور مناسبی ایمن شوند تا از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات جلوگیری شود.