تفاوت یو پی اس و ژنراتور چیست؟ | کدام گزینه برای شما بهتر است؟
قطعی برق به‌خصوص در فصول گرم سال، برای بسیاری از افراد به یک کابوس تبدیل شده است! تحمل گرما، عقب افتادن کارها، بی‌حوصلگی و… در کیفیت زندگی اثر منفی می‌گذارند و تا حد امکان باید از اتفاق افتادن مکرر آنها جلوگیری شود. این مسائل باعث شده تا انتخاب تجهیزات مناسب برای تأمین برق اضطراری به امری حیاتی تبدیل شود. یو پی اس (UPS) و ژنراتور دو راه‌حل محبوب برای مقابله با قطعی برق و مشکلات ناشی از آن هستند؛ اما هر یک از این دستگاه‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی تفاوت یو پی اس و ژنراتور از جمله عملکرد، هزینه و موارد استفاده می‌پردازیم. هدف ما این است که با ارائه اطلاعات دقیق و کاربردی، به شما کمک کنیم تا بهترین تصمیم را برای خرید یو پی اس یا ژنراتور بگیرید. با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
یو پی اس چیست؟
دستگاه یو پی اس (ups) یک منبع تغذیه الکترونیکی است که بین برق شهری و دستگاه‌های شما قرار می‌گیرد و وظیفه تأمین برق پایدار را برعهده دارد. علاوه بر این، یو پی اس در زمینه محافظت از دستگاه‌های مصرف‌کننده در برابر نوسانات برق نیز کاربرد دارد و از آسیب دیدن دستگاه‌ها (به‌ویژه دستگاه‌های حساس مانند سرور و کامپیوتر) جلوگیری می‌کند. یو پی اس انواع مختلفی دارد و در محیط‌های مختلف خانگی، اداری، سازمانی و صنعتی قابل استفاده است. برای آشنایی کامل با انواع یو پی اس و کاربرد آنها، پیشنهاد می‌کنیم مقاله ups چیست را بخوانید.
ژنراتور چیست؟
ژنراتور یا موتور برق در واقع یک مولد الکتریکی است که با سوخت‌های فسیلی مانند بنزین، گازوئیل یا گاز کار می‌کند. انرژی ناشی از سوزانده شدن این سوخت‌ها باعث حرکت موتور ژنراتور و تولید برق می‌شود. نحوه کارکرد ژنراتور بر اساس تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی شکل گرفته است.
مزایا و معایب یو پی اس و ژنراتور
یو پی اس به دلیل توانایی در تأمین فوری و بدون وقفه برق، برای استفاده در مراکزی که با دستگاه‌های حساس (مانند سرور یا دستگاه‌های پزشکی) سروکار دارند، گزینه ایده‌آلی است. UPS با قابلیت تنظیم ولتاژ و فیلتر نویز، از آسیب رسیدن به دستگاه‌های مصرف‌کننده در زمان قطعی یا نوسان برق جلوگیری می‌کند و نصب آسانی دارد. با این حال این دستگاه اغلب ظرفیت محدودی دارد و برای تأمین برق در طولانی مدت مناسب نیست. همچنین هزینه نگهداری و تعویض دوره‌ای باتری یو پی اس کمی بالاست؛ این مورد به‌ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک با بودجه محدود، یک نقطه ضعف به‌شمار می‌آید.
در طرف مقابل، ژنراتور برای تأمین برق در طولانی مدت مناسب است و به‌خصوص در محیط‌های بزرگ با بار کاری سنگین (مانند کارخانه‌ها یا مجتمع‌های مسکونی) کارایی زیادی دارد. با این حال ژنراتور برای روشن شدن و تأمین برق، به زمان نیاز دارد و از قابلیت تأمین برق فوری برخوردار نیست. این مورد در زمان قطعی برق در مراکز حساس ممکن است مشکل‌ساز شود. همچنین سروصدای زیاد، نیاز به سرویس منظم و هزینه سوخت‌های فسیلی از نقاط ضعف ژنراتور محسوب می‌شوند.
9 تفاوت یو پی اس و ژنراتور
حالا که با یو پی اس و ژنراتور آشنا شدیم، وقت آن است که به سراغ تفاوت‌های آنها با یکدیگر برویم. در ادامه 9 تفاوت یو پی اس و ژنراتور را به‌صورت موردی به شما معرفی می‌کنیم. این تفاوت‌ها عبارتند از:
چگونگی حمل و نقل
اولین فرق UPS با ژنراتور به شرایط و مراحل حمل و نقل آنها مربوط می‌شود. از آنجایی‌که یو پی اس اندازه کوچکتر و وزن سبکتری دارد، حمل و نقل آن آسان‌تر است. به همین دلیل این دستگاه برای جابجایی در محیط‌های شهری مناسب است. اما ژنراتور به دلیل ابعاد بزرگ، وزن سنگین و نیاز به تجهیزات جانبی مانند مخزن سوخت، حمل و نقل پردردسرتری دارد. در بعضی موارد برای حمل ژنراتور به جرثقیل یا وسایل نقلیه سنگین نیاز پیدا می‌کنید.
نصب و راه‌اندازی
نصب و راه‌اندازی یو پی اس اغلب ساده و سریع است؛ چرا که این دستگاه اغلب به شکل آماده و Plug-and-Play عرضه می‌شود و فقط کافی‌ست تا آن را به برق شهری متصل کنید. با این حال برای اطمینان بیشتر، بهتر است تا نصب UPS توسط کارشناس صورت گیرد. اما نصب ژنراتور پیچیده است و به آماده‌سازی زیرساخت‌هایی مانند سیستم تهویه، مخزن سوخت و عایق صوتی نیاز دارد. همچنین در برخی موارد ممکن است برای نصب ژنراتور به مجوزهای ایمنی نیاز پیدا کنید. در مجموع نصب و راه‌اندازی ژنراتور در مقایسه با یو پی اس زمان، انرژی و هزینه بیشتری می‌طلبد.
نحوه استقرار
یو پی اس را می‌توانید هر زمانی که نیاز داشتید (قبل یا بعد از اتمام ساختمان)، تهیه کنید و آن را در محیط‌های داخلی و بسته قرار دهید. هیچ منعی برای قرار دادن ups در اتاق سرور، دفاتر کاری یا خانه‌های مسکونی وجود ندارد. حتی می‌توانید آن را روی میز کارتان بگذارید! ولی ژنراتور به دلیل ابعاد بزرگ و نیاز به زیرساخت، بهتر است تا در زمان طراحی و ساخت ساختمان تهیه شود. ژنراتور به دلیل سروصدا و آلودگی زیاد، باید در اتاق‌هایی با عایق صوتی و سیستم تهویه کامل مستقر شود.
شرایط نگهداری
فرقی ندارد از یو پی اس یا ژنراتور استفاده می‌کنید، در هر صورت باید حواستان به نکات نگهداری از آنها باشد! با این حال یو پی اس به دلیل ساختار ساده‌تر، نگهداری راحت‌تری دارد. در هنگام استفاده از UPS، باید به‌شکل دوره‌ای باتری آن بررسی و درصورت نیاز تعویض شود. همچنین محیط نگهداری یو پی اس باید عاری از گرد و غبار باشد و دمای آن کنترل شود. در طرف مقابل، ژنراتورها به دلیل مجهز بودن به قطعات مکانیکی و سیستم سوخت، نیازمند نگهداری منظم‌تری هستند. روغن، فیلترها، میزان سوخت و سیستم خنک‌کننده ژنراتور باید به‌طور دقیق و منظم بررسی شود (بهتر است این کار توسط متخصص صورت گیرد).
آلودگی محیطی
آلودگی محیطی یکی از مهم‌ترین تفاوت یو پی اس و ژنراتور به‌حساب می‌آید. از آنجایی‌که UPS دارای باتری داخلی است و با برق شهری کار می‌کند، تقریباً هیچ گاز گلخانه‌ای یا آلودگی صوتی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل استفاده از آن در محیط‌های بسته (مثل منازل و ادارات) و فضای شهری مناسب است. ولی ژنراتورها آلودگی محیطی بالایی دارند و گازهای خروجی مانند دی‌اکسید کربن و ذرات معلق تولید می‌کنند. همچنین ژنراتور سروصدای زیادی دارد و آرامش محیط و ساکنان اطراف را برهم می‌زند. در مناطق حساس به محیط‌زیست و نیازمند به حفظ آرامش، استفاده از ژنراتور توصیه نمی‌شود.
نحوه برق‌رسانی
از دیگر موارد فرق یو پی اس با ژنراتور، باید به نحوه برق‌رسانی آنها اشاره کنیم. ups دارای باتری داخلی است و توانایی تأمین برق فوری و بدون وقفه را در کسری از ثانیه دارد. از این جهت در مراکز حساس که حتی لحظه‌ای قطعی برق ممکن است خسارات جبران‌ناپذیری به آنها وارد کند، باید از یو پی اس استفاده کرد. اما ژنراتور ابتدا باید سوخت را بسوزاند تا بتواند برق تولید کند. به همین دلیل تأمین برق توسط آن اغلب چند ثانیه یا حتی چند دقیقه طول می‌کشد.
مدت زمان برق‌رسانی
دستگاه UPS برای برق‌رسانی در کوتاه‌مدت طراحی شده است. این دستگاه بسته به ظرفیت باتری داخلی، توانایی تأمین برق برای چند دقیقه تا چند ساعت را دارد. اغلب از یو پی اس برای جلوگیری از خاموشی ناگهانی دستگاه‌های حساس در زمان قطعی برق یا انتقال به منبع برق جایگزین استفاده می‌شود. ولی ژنراتور توانایی برق‌دهی در طولانی‌مدت را دارد و در صورت تأمین سوخت، می‌تواند ساعت‌ها، روزها و حتی هفته‌ها به کارکرد خود ادامه دهد. این ویژگی باعث شده تا ژنراتور برای قطعی‌های طولانی برق کارایی بالایی داشته باشد. همچنین مکان‌هایی که مصرف برق سنگینی دارند (مثل بیمارستان‌ها یا کارخانه‌ها)، اغلب ژنراتور را انتخاب می‌کنند.
جریان خروجی
اگر به دنبال جریان خروجی پایدار و بدون نویز هستید، باید به سراغ یو پی اس بروید. این دستگاه از قابلیت تنظیم ولتاژ و فیلتر نویزهای الکتریکی برخوردار است و اغلب جریان سینوسی خالص یا شبه‌سینوسی تولید می‌کند. جریان خروجی UPS به هیچ عنوان به دستگاه‌های متصل آسیبی وارد نمی‌کند و حتی در افزایش طول عمر آنها نیز مؤثر است. در مورد ژنراتور باید گفت که جریان خروجی آن کیفیت پایین‌تری دارد و به‌خصوص در لحظات اولیه راه‌اندازی، ممکن است دارای نوسان ولتاژ یا فرکانس باشد. برای اطمینان بیشتر، برخی از افراد ترجیح می‌دهند تا در کنار ژنراتور از سیستم‌های تنظیم‌کننده جریان خروجی هم استفاده کنند که البته هزینه‌بر است. توجه داشته باشید که نوسانات ولتاژ و فرکانس برق تولیدشده با ژنراتور، می‌تواند به دستگاه‌های حساس آسیب وارد کند.
تفاوت قیمت یو پی اس و ژنراتور
قیمت یو پی اس و هزینه نصب و راه‌اندازی آن در مقایسه با ژنراتور پایینتر است. به‌خصوص مدل‌های با ظرفیت کم تا متوسط که برای مصارف خانگی یا اداری طرحی شده‌اند، قیمت مناسبی دارند. با این حال نباید هزینه تعویض باتری یو پی اس را فراموش کنید! در طرف مقابل، قیمت ژنراتور و هزینه حمل و نقل، نصب و راه‌اندازی آن بالاست. همچنین برای آماده‌سازی زیرساخت‌های مورد نیاز (عایق صوتی، سیستم تهویه و…) و تهیه سوخت نیز باید هزینه زیادی بپردازید.
جدول مقایسه تفاوت یو پی اس و ژنراتور
در بالا با 9 تفاوت یو پی اس و ژنراتور آشنا شدید. موارد گفته شده را می‌توان به‌صورت زیر خلاصه کرد:
| معیار تفاوت | یو پی اس | ژنراتور |
| چگونگی حمل و نقل | حمل و نقل آسان در محیط شهری | حمل و نقل سخت با نیاز به وسایل نقلیه سنگین و جرثقیل |
| نصب و راه‌اندازی | نصب آسان با اتصال به برق شهری | نیاز به آماده‌سازی زیرساخت‌هایی مانند سیستم تهویه، مخزن سوخت و عایق صوتی |
| نحوه استقرار | قابل استقرار در فضاهای کوچک مانند اتاق و محیط‌های بسته | استقرار در اتاق‌های بزرگ با عایق صوتی و سیستم تهویه کامل یا فضای باز |
| شرایط نگهداری | نیاز به بررسی دوره‌ای باتری، زدودن گرد و غبار از محیط، کنترل دمای محیط | نیاز به بررسی منظم روغن، فیلترها، میزان سوخت و سیستم خنک‌کننده |
| آلودگی محیطی | تقریباً صفر | آلودگی زیاد به‌دلیل سوزاندن سوخت‌های فسیلی، آلودگی صوتی بالا |
| نحوه برق‌رسانی | فوری و بدون وقفه بلافاصله پس از قطعی برق | با فاصله چند ثانیه یا چند دقیقه از زمان قطعی برق |
| مدت زمان برق‌رسانی | محدود و وابسته به ظرفیت باتری (چند دقیقه یا چند ساعت) | نامحدود در صورت تأمین سوخت کافی (چند ساعت، چند روز و حتی چند هفته) |
| جریان خروجی | پایدار با تنظیم ولتاژ و فیلتر نویز | ناپایدار و دارای نوسان ولتاژ و فرکانس |
سؤالات رایج کاربران درباره تفاوت یو پی اس و ژنراتور
1- تفاوت یو پی اس و ژنراتور در تأمین برق چیست؟
یو پی اس دارای باتری داخلی است و بلافاصله بعد از قطعی، برق فوری و بدون وقفه تأمین می‌کند. ژنراتور با سوخت فسیلی کار می‌کند و برای تأمین برق به چند ثانیه (در برخی موارد به چند دقیقه) زمان نیاز دارد.
2- کدام برای تجهیزات حساس بهتر است، یو پی اس یا ژنراتور؟
برای تجهیزات حساس مانند سرور یا دستگاه‌های پزشکی، یو پی اس مناسب‌تر است. جریان خروجی ژنراتور ممکن است نوسان داشته باشد.
3- هزینه اولیه ups کمتر است یا ژنراتور؟
یو پی اس اغلب به هزینه کمتری برای حمل و نقل، نصب و راه‌اندازی نیاز دارد. ژنراتور به دلیل نیاز به آماده‌سازی زیرساخت (تهویه، عایق صوتی و سوخت) هزینه اولیه بالاتری دارد.
4- برای قطعی برق طولانی یو پی اس بهتر است یا ژنراتور؟
ژنراتور برای قطع شدن طولانی برق مناسب‌تر است و در صورت داشتن سوخت کافی، ساعت‌ها یا روزها به کار خود ادامه می‌دهد. درحالی‌که یو پی اس برای پشتیبانی برق در کوتاه مدت (چند دقیقه یا چند ساعت) مناسب است.
5- آلودگی محیطی ژنراتور بیشتر است یا ups؟
از آنجایی‌که ژنراتور با سوخت فسیلی (بنزین، گازوئیل یا گاز) کار می‌کند، آلودگی محیطی بیشتری دارد. همچنین آلودگی صوتی ژنراتور بسیار بالاست. یو پی اس تقریباً گاز گلخانه‌ای و صدایی از خود تولید نمی‌کند.
6- نصب کدام ساده‌تر است، یو پی اس یا ژنراتور؟
یو پی اس نصب سریع و ساده‌ای دارد و حتی می‌توان آن را روی میز کار قرار داد. ژنراتور به دلیل ابعاد بزرگ و نیاز به تهویه، مخزن سوخت و عایق صوتی نصب سخت‌تری دارد.
7- برای فضاهای کوچک از یو پی اس استفاده کنیم یا ژنراتور؟
به دلیل اندازه کوچک و وزن سبک، در فضاهای کوچک باید از یو پی اس استفاده کرد. ژنراتور به فضای بسیار بیشتری نیاز دارد.
8- فرق UPS با ژنراتور از لحاظ هزینه نگهداری چیست؟
ژنراتور به دلیل داشتن قطعات مکانیکی به بررسی دوره‌ای منظم نیاز دارند. فیلترها، روغن، میزان سوخت و سیستم خنک‌کننده ژنراتور باید مدام بررسی شود که کار هزینه‌بری است. اما هزینه نگهداری ups به تعویض باتری و تمیز کردن گرد و غبار از محیط مربوط می‌شود.
9- آیا می‌توانیم از یو پی اس و ژنراتور با هم استفاده کنیم؟
بله، می‌توان از یو پی اس برای تأمین برق فوری تا زمان آماده شدن ژنراتور استفاده کرد. پس از آن ژنراتور برای تأمین برق در طولانی مدت وارد مدار می‌شود. در واقع ups به‌عنوان یک پل ارتباطی بین زمان قطع شدن برق تا وارد مدار شدن ژنراتور عمل می‌کند.
آنچه در مورد تفاوت یو پی اس و ژنراتور یاد گرفتیم
در این مقاله ابتدا مزایا و معایب یو پی اس و ژنراتور را بیان کردیم و به‌صورت کلی با این دو دستگاه آشنا شدیم. در ادامه 9 تفاوت یو پی اس و ژنراتور را بررسی کردیم. باید گفت که یو پی اس حمل و نقل آسان‌تر و هزینه اولیه کمتری دارد و برای واکنش فوری به قطعی برق در مراکز حساس مناسب‌تر است. در طرف مقابل ژنراتور هزینه حمل و نقل، نصب و راه‌اندازی بالاتری دارد و آلودگی محیطی زیادی از خود تولید می‌کند. در مجموع یو پی اس برای مصارف کاری سبک‌تر و حساس‌تر مناسب است و ژنراتور برای تأمین برق طولانی مدت در مکان‌هایی با بار کاری سنگین. شما می‌توانید در صورت نیاز به یو پی اس، از خدمات ما استفاده کنید. فالنیک با سال‌ها سابقه در زمینه فروش ups و برخورداری از کارشناسان باتجربه، آماده ارائه خدمات به شماست. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره 8363-021 تماس بگیرید و با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
