حمله Brute Force چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟
حمله Brute Force یکی از رایج‌ترین و در عین حال ساده‌ترین روش‌های نفوذ به سیستم‌های امنیتی است که. در این نوع حمله، هکرها با آزمون و خطای مداوم سعی می‌کنند رمزهای عبور یا کلیدهای امنیتی را حدس بزنند تا به سیستم‌ها دسترسی پیدا کنند. شناخت نحوه عملکرد این حمله و پیاده‌سازی راهکارهای موثر دفاعی می‌تواند تفاوت بزرگی در امنیت حساب‌ها و اطلاعات حساس ایجاد کند.
در این مقاله فالنیک، به زبان ساده و کاملاً کاربردی، مفهوم حمله Brute Force، انواع آن و بهترین روش‌های مقابله با این تهدید را بررسی خواهیم کرد. اگر دنبال ایمن‌تر کردن رمزهای عبور و شبکه‌های خود هستید، تا پایان همراه ما باشید.
فهرست محتوا
حمله Brute Force چیست؟
حمله Brute Force (یا حمله جستجوی فراگیر) یکی از ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین روش‌های هک است که در آن مهاجم با امتحان کردن تمام ترکیب‌های ممکن از نام کاربری و رمز عبور، سعی در دسترسی غیرمجاز به سیستم‌ها، حساب‌های کاربری یا داده‌های حساس دارد. این نوع حمله اغلب به صورت خودکار و با استفاده از اسکریپت‌ها یا نرم‌افزارهای خاص انجام می‌شود که در مدت زمان کوتاهی هزاران یا حتی میلیون‌ها احتمال را بررسی می‌کنند.
در حملات Brute Force هیچ نیازی به دانستن اطلاعات اولیه درباره هدف وجود ندارد و تنها با تکیه بر قدرت پردازش و زمان صورت می‌گیرد. مهاجم ممکن است فهرستی از رمزهای عبور رایج را امتحان کند یا از ترکیب‌های تصادفی استفاده نماید.
این حمله در صورتی موثر واقع می‌شود که رمزهای عبور ضعیف، کوتاه یا قابل حدس استفاده شده باشند. هرچه رمز عبور طولانی‌تر و پیچیده‌تر باشد، احتمال موفقیت حمله کاهش می‌یابد، زیرا زمان لازم برای آزمودن تمام ترکیب‌ها به‌صورت نمایی افزایش پیدا می‌کند. در دنیای امروز که تهدیدهای سایبری به‌طور مداوم در حال افزایش‌اند، استفاده از خدمات امنیت شبکه حرفه‌ای می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از این نوع حملات و تقویت زیرساخت‌های حفاظتی ایفا کند.
بیشتر بدانید: انواع تهدیدات سایبری
حمله بروت فورس چگونه کار می‌کند؟
حمله Brute Force یکی از پایه‌ای‌ترین تکنیک‌های نفوذ در فضای سایبری است که اساس آن بر آزمون تمامی ترکیب‌های ممکن برای یافتن رمز عبور صحیح است. در واقع مهاجم بدون هیچ دانشی از رمز عبور واقعی، تمام احتمالات را یک به یک امتحان می‌کند تا در نهایت به ترکیب صحیح دست یابد. چنین فرآیندی ممکن است ساده به نظر برسد، اما با استفاده از ابزارهای خودکار و منابع پردازشی قدرتمند می‌تواند بسیار موثر و خطرناک باشد.
عملکرد این نوع حمله به‌گونه‌ای است که ابتدا هدفی مشخص می‌شود؛ مثلا یک حساب کاربری، یک سرویس تحت وب یا یک سامانه مدیریت محتوا. سپس نرم‌افزار یا اسکریپتی که برای اجرای حملات Brute Force طراحی شده، شروع به ارسال تعداد بسیار زیادی درخواست به سیستم هدف می‌کند. هر درخواست شامل ترکیب متفاوتی از نام کاربری و رمز عبور است. این تلاش‌ها تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که یا رمز عبور صحیح کشف شود یا سیستم مانع ادامه‌ی حمله گردد.
عامل مهم در این نوع حمله، نرخ تکرار و سرعت ارسال درخواست‌ها است. مهاجمان از سرورها یا ربات‌های متعددی استفاده می‌کنند تا فشار حمله را افزایش و احتمال شناسایی توسط سامانه‌های امنیتی را کاهش دهند. بسیاری از حملات Brute Force به صورت توزیع‌شده (Distributed) اجرا می‌شوند تا از منابع مختلف به هدف حمله شود، بدون اینکه الگوی مشخصی از نقطه خاصی شناسایی گردد.
در صورتی که سیستم هدف سیاست‌های امنیتی خاصی مثل محدودسازی تلاش‌های ورود، قفل کردن حساب پس از چند تلاش ناموفق یا استفاده از کپچا نداشته باشد، احتمال موفقیت این حمله به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد. همچنین رمزهای عبور ساده، کوتاه یا قابل حدس، مهم‌ترین نقاط ضعف در برابر Brute Force هستند.
زمانی که رمز عبور پیچیده باشد و از کاراکترهای متنوع، اعداد، نمادها و حروف بزرگ و کوچک به صورت ترکیبی استفاده شود، زمان لازم برای کشف آن به صورت نمایی افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل انتخاب رمز عبور قوی اولین خط دفاعی در برابر چنین تهدیدی است.
در نهایت، مقابله با این حملات نیازمند نگاهی همه‌جانبه به امنیت سایبری است. استفاده از احراز هویت چندعاملی (MFA)، نظارت دائمی بر لاگ‌های ورود، به‌کارگیری فایروال‌های هوشمند و سیستم‌های شناسایی نفوذ، از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه به شمار می‌روند. در این مسیر بهره‌مندی از خدمات تخصصی پشتیبانی شبکه می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا به‌طور مستمر سطح امنیت زیرساخت‌های خود را بررسی و تقویت کنند.
چند نوع حمله Brute Force وجود دارد؟
حمله Brute Force با وجود سادگی در منطق اجرایی، بسته به شیوه‌ی پیاده‌سازی و هدف مورد نظر، می‌تواند به شکل‌های مختلفی انجام شود.
1- حمله Brute Force ساده (Simple Brute Force Attack)
در این نوع، مهاجم بدون استفاده از هیچ نوع لیست رمز یا اطلاعات کمکی، تمام ترکیب‌های ممکن از کاراکترها را برای یافتن رمز عبور امتحان می‌کند. این شیوه به‌ویژه در برابر رمزهای کوتاه و ساده بسیار موثر است، اما در مواجهه با رمزهای طولانی یا پیچیده، زمان‌بر و ناکارآمد می‌شود.
2- حمله دیکشنری (Dictionary Attack)
در این روش به‌جای امتحان تمام ترکیب‌ها، از یک لیست آماده شامل رمزهای عبور رایج و حدس‌زدنی استفاده می‌شود. این لیست‌ها معمولا شامل نام‌های رایج، ترکیب‌های ساده، سال‌های تولد و عبارات پرکاربرد هستند. حمله یادشده در برابر کاربرانی که از رمز عبور ضعیف استفاده می‌کنند بسیار کارآمد است.
3- حمله Credential Stuffing
در این حمله مهاجم از اطلاعات کاربری (نام کاربری و رمز عبور) که قبلا از طریق نشت داده‌ها (Data Breach) به‌دست آمده، استفاده می‌کند تا همان اطلاعات را روی سایر سرویس‌ها آزمایش کند. دلیل کارآمدی چنین روشی، استفاده مکرر بسیاری از کاربران از رمز عبورهای یکسان در چند حساب مختلف است.
4- حمله Reverse Brute Force
بر خلاف روش‌های قبلی که هدف یافتن رمز عبور صحیح برای یک حساب خاص است، در این نوع حمله یک رمز عبور مشخص (مثلا ۱۲۳۴۵۶) روی فهرستی از نام‌های کاربری مختلف امتحان می‌شود. این روش در شرایطی کاربرد دارد که مهاجم از رمز خاصی اطلاع دارد یا حدسی قوی درباره آن می‌زند.
5- حمله Hybrid (ترکیبی)
در حمله ترکیبی، عناصر حمله دیکشنری و حمله Brute Force با هم ترکیب می‌شوند. مثلا از یک لیست رمز عبور شروع می‌شود، اما به آن تغییرات کوچکی اضافه می‌گردد، مانند قرار دادن عدد در انتهای کلمات (مثلا password1 یا admin123). این روش در بسیاری از موارد موفق‌تر از حمله دیکشنری ساده است، زیرا رفتار رایج کاربران را بهتر شبیه‌سازی می‌کند.
درک انواع حملات Brute Force به متخصصان امنیت سایبری کمک می‌کند تا نقاط ضعف بالقوه را بهتر شناسایی کنند و با طراحی راهکارهای مناسب، میزان آسیب‌پذیری را به حداقل برسانند.
هدف مهاجمان از حمله Brute Force چیست؟
حمله Brute Force نه‌تنها یکی از ابتدایی‌ترین، بلکه یکی از انعطاف‌پذیرترین روش‌های نفوذ سایبری است که می‌تواند اهداف متنوعی را دنبال کند. برخلاف روش‌های پیچیده‌ای که نیاز به آسیب‌پذیری‌های خاص نرم‌افزاری دارند، بروت فورس صرفا بر پایه‌ی زمان، منابع محاسباتی و ضعف رمز عبور طراحی می‌شود. بنابراین مهاجمان می‌توانند با صرف کمترین اطلاعات اولیه به مقاصد زیر دست یابند:
دسترسی به حساب‌های کاربری
رایج‌ترین هدف این نوع حمله نفوذ به حساب‌های کاربری، چه در سامانه‌های سازمانی و چه در سرویس‌های عمومی مانند ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و خدمات بانکی است. مهاجم پس از ورود موفق می‌تواند اطلاعات شخصی را سرقت کند، پیام ارسال کند یا حتی هویت قربانی را جعل کند.
نفوذ به سرورها و سیستم‌های مدیریتی
در بسیاری از موارد، مهاجمان تلاش می‌کنند از طریق صفحه ورود مدیریتی یک وب‌سایت یا نرم‌افزار، به تنظیمات اصلی سیستم دسترسی پیدا کنند. چنین روشی برای نفوذ می‌تواند منجر به تخریب، جاسازی بدافزار یا کنترل کامل سرور شود. به همین دلیل سیستم‌های مدیریتی باید از لایه‌های امنیتی قوی‌تری برخوردار باشند.
سرقت اطلاعات حساس
پس از دستیابی به حساب یا سیستم، مهاجم می‌تواند اطلاعات محرمانه مانند اسناد مالی، اطلاعات هویتی، شماره کارت‌های بانکی یا داده‌های سازمانی را استخراج کرده و به فروش برساند یا مورد سواستفاده قرار دهد.
گسترش دسترسی در شبکه داخلی
گاهی هدف تنها دسترسی اولیه نیست. مهاجم می‌تواند از طریق نفوذ موفق اولیه، نقطه‌ی شروعی برای گسترش دسترسی به سایر بخش‌های یک شبکه سازمانی پیدا کند. سپس از این طریق، کنترل سیستم‌های بیشتری را به‌دست می‌آورد و حملاتی مانند باج‌افزار یا جاسوسی را پیاده‌سازی می‌کند.
ایجاد اختلال یا بی‌ثباتی امنیتی
در برخی سناریوها هدف مهاجم الزاما به‌دست آوردن داده نیست، بلکه صرفا ایجاد اختلال، اخلال در خدمات یا بی‌ثبات کردن زیرساخت‌های امنیتی یک سازمان است. این نوع حمله‌ها ممکن است بخشی از کمپینی بزرگ‌تر یا حمله هماهنگ‌شده (coordinated attack) باشند.
راهکارهای مقابله با بروت فورس
برای مقابله با حملات بروت فورس نمی‌توان تنها به راهکاری واحد بسنده کرد؛ بلکه باید مجموعه‌ای از تدابیر فنی و مدیریتی به‌صورت هم‌زمان پیاده‌سازی شوند تا احتمال موفقیت چنین حمله‌ای به حداقل برسد. در ادامه مهم‌ترین و موثرترین روش‌های مقابله با این نوع حمله آورده شده است:
استفاده از رمزهای عبور قوی و پیچیده
اولین و مهم‌ترین گام، الزام کاربران به استفاده از رمزهایی است که شامل ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها باشند و حداقل ۸ تا ۱۲ کاراکتر داشته باشند. رمزهای ساده و رایج اولین هدف در حملات Brute Force هستند.
محدودسازی تعداد دفعات تلاش ناموفق (Account Lockout)
با اعمال سیاست‌هایی مانند قفل شدن حساب پس از چند تلاش ناموفق، می‌توان مانع ادامه‌ی خودکار حمله شد. این قفل می‌تواند به‌صورت موقتی (مثلا ۱۵ دقیقه) یا تا تایید هویت مجدد باشد.
فعال‌سازی احراز هویت چندمرحله‌ای (Multi-Factor Authentication – MFA)
حتی اگر رمز عبور توسط مهاجم کشف شود، احراز هویت دوم (ارسال کد به موبایل یا استفاده از اپلیکیشن امنیتی) مانع از ورود موفق خواهد شد. MFA یکی از قوی‌ترین سدها در برابر Brute Force است.
استفاده از CAPTCHA
کپچاها (مانند انتخاب تصاویر یا وارد کردن کد تصویری) مانع از خودکار بودن حملات می‌شوند. این ابزارها ربات‌ها را متوقف کرده و فشار حمله را به‌طور چشم‌گیری کاهش می‌دهند.
نظارت بر لاگ‌های ورود و فعالیت‌ها
پایش مداوم لاگ‌های ورود به سیستم و شناسایی رفتارهای مشکوک مانند تلاش‌های ورود متعدد از یک IP خاص، می‌تواند نشانه‌ی شروع حمله باشد و باعث واکنش سریع مدیران امنیت شود.
محدودسازی دسترسی با استفاده از IP Whitelisting
در سیستم‌های مدیریتی حساس می‌توان دسترسی را فقط به IPهای مشخص یا شبکه داخلی محدود کرد. چنین اقدامی سطح حمله را به‌شدت کوچک می‌کند.
استفاده از سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS) و فایروال‌های هوشمند
ابزارهای امنیتی پیشرفته می‌توانند تلاش‌های مشکوک را شناسایی و مسدود کنند. برخی فایروال‌ها حتی قادر به تحلیل الگوی حمله و اعمال سیاست‌های دفاعی خودکار نیز هستند.
رمزگذاری و هش کردن رمزهای عبور
در سمت سرور رمزهای عبور نباید به‌صورت ساده ذخیره شوند. استفاده از الگوریتم‌های هش امن مانند bcrypt یا Argon2 می‌تواند باعث شود حتی در صورت نفوذ، داده‌ها برای مهاجم بی‌استفاده باشند.
آموزش کاربران
بسیاری از نفوذها به‌دلیل رفتارهای ناآگاهانه کاربران رخ می‌دهند. آموزش‌هایی درباره‌ی انتخاب رمزهای امن، شناسایی حملات فیشینگ و نحوه‌ی استفاده از MFA می‌تواند نقش مهمی در کاهش ریسک ایفا کند.
ترکیب راهکارهای بالا به‌ویژه در محیط‌های سازمانی می‌تواند دیواری مقاوم در برابر حملات Brute Force ایجاد کند. امنیت واقعی حاصل اجرای پیوسته و دقیق مجموعه‌ای از سیاست‌ها، ابزارها و آموزش‌ها است.
نگاه پایانی به مفاهیم مرتبط با حمله Brute Force
حمله Brute Force یکی از رایج‌ترین روش‌های نفوذ در فضای سایبری است که با اتکا به آزمون و خطا و بررسی بی‌وقفه رمزهای عبور، تلاش می‌کند به اطلاعات حساس و سیستم‌های محافظت‌شده دسترسی پیدا کند. درک نحوه عملکرد این نوع حمله و پیاده‌سازی راهکارهای امنیتی مناسب از جمله استفاده از رمزهای عبور قوی، محدودسازی تلاش‌های ورود، احراز هویت چندمرحله‌ای و بهره‌گیری از پشتیبانی شبکه تخصصی، از ملزومات حیاتی برای مقابله با این تهدید است. با رعایت چنین نکاتی می‌توان تا حد زیادی از موفقیت این نوع حملات جلوگیری کرد و امنیت اطلاعات را ارتقا بخشید.
