IPS چیست؟ انواع IPS و نحوه عملکرد آن‌

سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS) یکی از راهکارهای قدرتمند برای تأمین امنیت شبکه است که به‌صورت فعالانه تهدیدات را شناسایی و از ورود آن‌ها جلوگیری می‌کند. اما IPS چیست و چگونه کار می‌کند؟ چه تفاوتی میان انواع IPS وجود دارد و چگونه می‌توانید از آن برای افزایش امنیت استفاده کنید؟ در این مقاله فالنیک، به بررسی دقیق فناوری  IPS، نحوه عملکرد آن، تفاوت‌های میان IDS و IPS و نقش  خدمات امنیت شبکه در بهینه‌سازی این سیستم‌ها می‌پردازیم. همچنین، اهمیت پشتیبانی شبکه در مدیریت و به‌روزرسانی این سیستم‌ها را بررسی می‌کنیم تا بتوانید با خیالی آسوده از تهدیدات سایبری در امان بمانید. اگر دنبال راهکاری مطمئن برای افزایش امنیت شبکه سازمانی خود هستید، تا پایان مقاله همراه ما باشید.

خدمات شبکه را به متخصصان حرفه‌ای بسپارید

با دریافت خدمات شبکه استاندارد و حرفه‌ای، هزینه‌های نگهداری یا گسترش شبکه در آینده را به شکل چشم‌گیری کاهش دهید. فالنیک به‌عنوان منتخب بیش از 30 هزار مشتری حقیقی و حقوقی، انواع خدمات شبکه را با بهترین کیفیت ارائه می‌دهد. برای اطلاعات بیشتر یا ثبت سفارش دکمه زیر را لمس کنید:

درخواست خدمات شبکهتماس فوری

سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS) چیست؟

سیستم پیشگیری از نفوذ (Intrusion Prevention System – IPS) فناوری امنیتی پیشرفته‌ای است که به‌طور فعال برای شناسایی و جلوگیری از تهدیدات سایبری طراحی شده‌است. این سیستم با نظارت مداوم بر ترافیک شبکه و تحلیل آن، فعالیت‌های مشکوک و مخرب را شناسایی کرده و پیش از آنکه بتوانند به سیستم‌ها و داده‌های حیاتی آسیب برسانند، آن‌ها را مسدود می‌کند. برخلاف سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS) که تنها وظیفه‌‌ شناسایی و گزارش تهدیدات را دارند، IPS به‌صورت خودکار اقداماتی را برای مقابله با تهدید انجام می‌دهد.

فناوری IPS بر اساس الگوها و رفتارهای شناخته‌شده در دنیای امنیت سایبری عمل می‌کند. IPS با بهره‌گیری از روش‌های مبتنی بر امضا (Signature-based) و تحلیل رفتار (Behavior-based)، حملاتی نظیر بدافزارها، حملات روز صفر (Zero-day) و حملات توزیع‌شده (DDoS) را شناسایی می‌کند. در روش مبتنی بر امضا، سیستم الگوهای تهدیدات از پیش تعریف‌شده را شناسایی می‌کند، در حالی که در روش تحلیل رفتار، هرگونه فعالیت غیرعادی در شبکه مورد بررسی قرار می‌گیرد. چنین ترکیبی از روش‌های شناسایی، باعث می‌شوند IPS بتواند طیف زیادی از تهدیدات را پوشش دهد.

اهمیت استفاده از IPS در محیط‌های سازمانی به‌دلیل نیاز روزافزون به حفاظت از داده‌ها و جلوگیری از اختلالات عملیاتی به‌شدت افزایش یافته است. این سیستم نه تنها باعث کاهش خطرات امنیتی می‌شود، بلکه با تقویت اعتماد کاربران و مشتریان به امنیت شبکه، به بهبود بهره‌وری و عملکرد کلی سازمان کمک زیادی می‌کند؛ از این رو IPS به یکی از اجزای حیاتی در استراتژی‌های امنیت شبکه مدرن تبدیل شده است.

چرا به IPS نیاز داریم؟

استفاده از سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS) برای سازمان‌ها ضروری است، زیرا علاوه بر افزایش امنیت، باعث کاهش ریسک حملات سایبری، خودکارسازی فرآیندهای حفاظتی و بهینه‌سازی عملکرد تیم‌های IT می‌شود.

1- محافظت در برابر تهدیدات پیچیده و پیشرفته

اولین دلیل نیاز به IPS، مقابله با حملات پیشرفته و خودکار است. امروزه حملات سایبری از جمله بدافزارهای پیچیده، حملات روز صفر (Zero-day) و حملات توزیع‌شده (DDoS)، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که می‌توانند به‌صورت لحظه‌ای و بدون هشدار قبلی رخ دهند. IPS با شناسایی سریع تهدیدات و انجام اقدامات پیشگیرانه، جلوی نفوذ یا تخریب را پیش از وقوع می‌گیرد. این ویژگی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا از آسیب‌های مالی و اطلاعاتی ناشی از حملات جلوگیری کنند.

2- نظارت خودکار و کاهش فشار بر تیم‌های IT

دلیل دیگر، نیاز به کاهش بار تیم‌های امنیتی و بهبود بهره‌وری آن‌هاست. IPS به‌صورت خودکار ترافیک شبکه را رصد و تهدیدات را شناسایی می‌کند، بنابراین تیم امنیت نیازی به مداخله مداوم در تشخیص و تحلیل تهدیدات ندارد. این خودکارسازی باعث می‌شود منابع انسانی سازمان بتوانند روی مسائل مهم‌تر مانند برنامه‌ریزی امنیتی و ارتقای زیرساخت‌ها تمرکز کنند.

3- مدیریت تهدیدات و اجرای پاسخ‌های خودکار

در نهایت، IPS نقش کلیدی در افزایش اعتماد و انطباق با قوانین دارد. بسیاری از سازمان‌ها ملزم به رعایت استانداردهای امنیتی و مقررات حریم خصوصی هستند. استفاده از IPS می‌تواند تضمین کند که سازمان در برابر تهدیدات آسیب‌پذیر نیست و به استانداردهای امنیتی مانند GDPR، PCI DSS یا ISO 27001 پایبند است. این موضوع نه تنها خطر جریمه‌های قانونی را کاهش می‌دهد، بلکه اعتماد مشتریان و شرکای تجاری به امنیت سازمان را تقویت می‌کند.

4- شناسایی و واکنش بلادرنگ

برخلاف روش‌های سنتی که پس از وقوع حمله اقدام به مقابله می‌کنند، IPS به‌طور پیشگیرانه ترافیک شبکه را تحلیل کرده و قبل از وقوع حمله، آن را متوقف می‌کند. این سیستم از طریق تحلیل رفتار شبکه و شناسایی الگوهای غیرعادی، حملات را در همان مراحل اولیه شناسایی می‌کند.

IPS چگونه کار می‌کند؟

سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS) با نظارت بر ترافیک شبکه و تحلیل آن در لحظه، تلاش می‌کند تا تهدیدات امنیتی را شناسایی و به‌صورت خودکار از آنها جلوگیری کند. این سیستم در مسیر جریان ترافیک شبکه قرار می‌گیرد و تمامی داده‌هایی که از شبکه عبور می‌کنند را بررسی می‌کند. IPS از تکنیک‌های مختلفی مانند شناسایی مبتنی بر امضا (Signature-based) و تحلیل رفتار (Behavior-based) برای تشخیص تهدیدات استفاده می‌کند.

در روش مبتنی بر امضا، IPS الگوهای مشخصی از حملات شناخته‌شده را که در پایگاه داده خود ثبت شده‌اند، شناسایی می‌کند. به‌عنوان مثال اگر ترافیکی با الگوی شناخته‌شده یک حمله‌ بدافزاری یا نفوذ غیرمجاز مطابقت داشته باشد، IPS بلافاصله آن را مسدود می‌کند.

در روش تحلیل رفتار، سیستم به دنبال فعالیت‌های غیرعادی در شبکه است. این روش برای شناسایی حملات ناشناخته، مانند حملات روز صفر (Zero-day) بسیار مفید است.

پس از شناسایی تهدید، IPS اقدامات متعددی انجام می‌دهد. این اقدامات شامل مسدود کردن ترافیک مخرب، ایجاد هشدار برای مدیران شبکه و حتی تغییر تنظیمات فایروال برای جلوگیری از تکرار حملات است. به‌دلیل پیچیدگی عملکرد چنین سیستمی، سازمان‌ها اغلب به خدمات تخصصی برای نصب و مدیریت IPS نیاز دارند. ارائه‌دهندگان حرفه‌ای که در حوزه امنیت شبکه فعالیت دارند، نه تنها به استقرار این سیستم کمک می‌کنند، بلکه با درخواست خدمات پشتیبانی، اطمینان حاصل می‌کنند که IPS به‌روز و بهینه باقی می‌ماند. خدمات پشتیبانی به سازمان‌ها کمک می‌کند تا بدون نگرانی از عملکرد سیستم، بر اهداف اصلی خود تمرکز کنند.

انواع IPS کدامند؟

سیستم‌های پیشگیری از نفوذ (IPS) با توجه به ساختار، نحوه عملکرد و محیط اجرایی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. این تنوع باعث شده‌است تا سازمان‌ها بتوانند متناسب با نیازهای خاص شبکه و زیرساخت خود، از مناسب‌ترین نوع IPS استفاده کنند.

شبکه‌محور (Network-based IPS – NIPS)
این نوع IPS در نقاط کلیدی شبکه مانند روترها و سوئیچ‌ها مستقر می‌شود و ترافیک شبکه را به‌صورت کلی تحلیل می‌کند. NIPS به‌ویژه برای حفاظت از شبکه‌های بزرگ و پیچیده مناسب است و به کمک آن می‌توانید تهدیدات گسترده‌ای نظیر حملات DDoS و بدافزارهای شبکه‌ای را شناسایی و متوقف کنید.

میزبان‌محور (Host-based IPS – HIPS)
HIPS مستقیما روی سیستم‌های میزبان مانند سرورها یا رایانه‌های شخصی نصب می‌شود. این نوع IPS بیشتر روی فعالیت‌های داخلی سیستم، از جمله تغییرات در فایل‌ها، فرآیندها و تلاش‌های غیرمجاز برای دسترسی به منابع حساس تمرکز دارد. HIPS برای حفاظت از سیستم‌های حیاتی یا سرورهای حساس که نیاز به کنترل جزئیات بیشتری دارند، گزینه ایده‌آلی محسوب می‌شود.

بی‌سیم (Wireless IPS – WIPS)
این نوع IPS برای محافظت از شبکه‌های بی‌سیم طراحی شده‌است. WIPS به شناسایی و جلوگیری از تهدیداتی مانند دسترسی‌های غیرمجاز، نقاط دسترسی جعلی (Rogue Access Points) و حملات مربوط به ارتباطات بی‌سیم کمک می‌کند. این سیستم برای سازمان‌هایی که از شبکه‌های بی‌سیم به‌طور گسترده استفاده می‌کنند، ضروری است.

مبتنی بر ابر (Cloud-based IPS)
این نوع IPS به‌عنوان بخشی از خدمات ابری ارائه می‌شود و برای حفاظت از منابع و داده‌های ابری طراحی شده است. با توجه به مهاجرت بسیاری از سازمان‌ها به محیط‌های ابری، Cloud-based IPS به یکی از ابزارهای مهم برای حفاظت از منابع ابری و مقابله با حملات سایبری تبدیل شده است.

هر یک از این انواع، بسته به نیاز و زیرساخت سازمان، می‌توانند به تنهایی یا به‌صورت ترکیبی مورد استفاده قرار گیرند. انتخاب نوع مناسب IPS بستگی به معماری شبکه، منابع موجود و سطح تهدیدات سایبری دارد.

مزایای سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS)

سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS) یکی از ابزارهای کلیدی در حوزه امنیت شبکه محسوب می‌شود که مزایا خاصی برای سازمان‌ها دارد. درک این ویژگی‌ها به سازمان‌ها کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری بهتری در انتخاب و پیاده‌سازی IPS داشته باشند.این مزایا عبارتند از:

• شناسایی و جلوگیری خودکار تهدیدات
• کاهش نیاز به مداخله انسانی
• حفاظت در برابر حملات پیشرفته
• تقویت انطباق با استانداردهای امنیتی

چالش‌های پیاده‌سازی IPS در شبکه‌ها

پیاده‌سازی سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS) در شبکه‌های سازمانی می‌تواند چالش‌های متعددی را به همراه داشته باشد که در صورت نادیده گرفتن آن‌ها، بهره‌وری سیستم کاهش یافته و مشکلات جدیدی ایجاد می‌شود. در ادامه این چالش‌ها را بررسی می‌کنیم:

1- پیچیدگی تنظیمات و پیکربندی

یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، پیچیدگی تنظیمات و پیکربندی است. IPS برای عملکرد بهینه نیاز به تنظیمات دقیق و متناسب با ساختار شبکه دارد. اگر پیکربندی به‌درستی انجام نشود، ممکن است فعالیت‌های مجاز به اشتباه مسدود شده یا تهدیدات واقعی شناسایی نشوند.

2- خطاهای مثبت و منفی

چالش دیگر مربوط به خطاهای مثبت و منفی (False Positives و False Negatives) است. خطای مثبت زمانی رخ می‌دهد که فعالیتی قانونی به‌عنوان تهدید شناسایی شود؛ امری که می‌تواند باعث اختلال در عملکرد شبکه و کاهش اعتماد کاربران شود. از سوی دیگر، خطای منفی زمانی است که یک تهدید واقعی شناسایی نشده و به شبکه نفوذ می‌کند و پیامدهای آن به‌مراتب جدی‌تر است.

3- هزینه‌های استقرار و نگهداری

یکی دیگر از چالش‌ها، است. پیاده‌سازی IPS به‌خصوص در شبکه‌های پیچیده، نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه برای خرید تجهیزات و نرم‌افزار است. همچنین بروزرسانی مداوم سیستم، آموزش کارکنان و پشتیبانی فنی می‌تواند هزینه‌های بیشتری به سازمان تحمیل کند. علاوه‌بر این، IPS ممکن است در شبکه‌هایی با ترافیک بالا عملکرد کندتری داشته باشد که می‌تواند تاثیری منفی بر سرعت و کیفیت خدمات شبکه داشته باشد.

تفاوت IPS و IDS

سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS) و سیستم تشخیص نفوذ (IDS) دو فناوری کلیدی در حوزه امنیت سایبری هستند که هدف اصلی هر دو، شناسایی و مقابله با تهدیدات امنیتی است. با این حال این دو سیستم از نظر عملکرد و نحوه تعامل با شبکه تفاوت‌های مهمی دارند.

IDS یک فناوری نظارتی است که به‌صورت غیرفعال عمل می‌کند و تنها وظیفه شناسایی و گزارش تهدیدات را بر عهده دارد. این سیستم ترافیک شبکه را رصد کرده و در صورت شناسایی فعالیت مشکوک، هشدارهایی را به تیم امنیتی ارسال می‌کند. IDS مانند سیستم هشدار عمل می‌کند و برای انجام اقدامات پیشگیرانه، به مداخله مستقیم انسان یا دیگر ابزارهای امنیتی نیاز دارد. این ویژگی باعث می‌شود که IDS برای نظارت بر شبکه و ثبت اطلاعات حملات بسیار مفید باشد، اما به‌تنهایی قادر به متوقف کردن تهدیدات نیست. بیشتر بخوانید: IDS چیست؟

در مقابل، IPS به‌طور فعال در مسیر ترافیک شبکه قرار می‌گیرد و علاوه بر شناسایی تهدیدات، می‌تواند به‌صورت خودکار اقداماتی مانند مسدود کردن ترافیک مخرب یا تغییر تنظیمات فایروال را انجام دهد. چنین سیستمی برخلاف IDS، در زمان شناسایی تهدید، فورا وارد عمل شده و جلوی گسترش یا اجرای آن را می‌گیرد. IPS به‌دلیل عملکرد فعال خود، بیشتر برای سازمان‌هایی مناسب است که به راهکاری جامع و خودکار برای مقابله با تهدیدات نیاز دارند.

بیشتر بدانید: فایروال در مقابل IDS و IPS

مثال‌هایی از سیستم‌های IPS

امروزه بسیاری از سازمان‌ها از سیستم‌های پیشگیری از نفوذ (IPS) به‌عنوان بخشی از راهکارهای تأمین امنیت شبکه استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها توسط شرکت‌های معتبر در حوزه فناوری اطلاعات و امنیت سایبری توسعه یافته‌اند و هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. در ادامه به معرفی چند نمونه از سیستم‌های مطرح IPS می‌پردازیم:

• Cisco Firepower
  Cisco Firepower یکی از قدرتمندترین راهکارهای IPS است که توسط شرکت سیسکو ارائه می‌شود. Cisco Firepower با ترکیب تحلیل مبتنی بر تهدید و هوش مصنوعی، می‌تواند تهدیدات پیشرفته‌ای مانند حملات روز صفر (Zero-day) و بدافزارهای پیچیده را شناسایی کند. این سیستم قابلیت یکپارچگی با سایر ابزارهای امنیتی سیسکو را نیز دارد؛ از این رو انتخاب ایده‌آلی برای سازمان‌های بزرگ به‌شمار می‌رود.
• Palo Alto Networks Threat Prevention
  این سیستم IPS به عنوان بخشی از پلتفرم جامع امنیتی شرکت Palo Alto Networks ارائه می‌شود. Threat Prevention از روش‌های تحلیل مبتنی بر رفتار و یادگیری ماشین استفاده می‌کند تا تهدیدات ناشناخته و پیشرفته را شناسایی کند. قابلیت ادغام با فایروال‌های نسل بعدی (NGFW) نیز یکی از نقاط قوت سیستم یادشده‌است.
• Snort
  یک سیستم IPS متن‌باز و رایگان که توسط Cisco مدیریت می‌شود. Snort به‌دلیل انعطاف‌پذیری و قابلیت پیکربندی بالا، برای بسیاری از سازمان‌ها و متخصصان امنیت شبکه جذاب است. سیستم یادشده امکان شناسایی طیف وسیعی از تهدیدات را با استفاده از پایگاه داده‌ای از امضاهای تهدید فراهم می‌کند و یکی از ابزارهای پرکاربرد برای تامین امنیت شبکه محسوب می‌شود.
• Fortinet FortiGate IPS
  سیستم IPS شرکت Fortinet بخشی از پلتفرم امنیتی FortiGate است و از قابلیت‌هایی مانند تحلیل تهدیدات بلادرنگ و مسدودسازی خودکار بهره می‌برد. FortiGate IPS به‌دلیل سرعت و کارایی بالا، به‌ویژه برای سازمان‌هایی که نیاز به پردازش حجم بالایی از داده‌ها دارند گزینه مناسبی است.
• Check Point IPS
  این سیستم توسط شرکت Check Point ارائه می‌شود و با استفاده از فناوری‌های پیشرفته شناسایی تهدید، امنیت شبکه را به سطح بالاتری ارتقا می‌دهد. Check Point IPS به‌ویژه در محافظت از زیرساخت‌های سازمانی در برابر حملات سایبری پیچیده بسیار مؤثر است.

آیا IPS برای سازمان شما مناسب است؟

پاسخ به این پرسش به عوامل متعددی بستگی دارد و سازمان‌ها باید براساس نیازها و شرایط خاص خود تصمیم‌گیری کنند. اگر سازمان شما در معرض تهدیدات سایبری پیشرفته قرار دارد یا اطلاعات حساسی را مدیریت می‌کند، استفاده از IPS می‌تواند انتخابی ضروری باشد. این سیستم با شناسایی و مسدودسازی خودکار تهدیدات، به کاهش خطرات امنیتی کمک می‌کند و امنیت کلی سازمان را ارتقا می‌دهد.

از سوی دیگر، اگر شبکه سازمان شما کوچک است و تهدیدات سایبری محدودی را تجربه می‌کنید، ممکن است پیاده‌سازی IPS نسبت به هزینه‌ها و پیچیدگی‌های آن، ضرورت چندانی نداشته باشد. در چنین مواردی استفاده از سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS) یا ابزارهای امنیتی ساده‌تر می‌تواند گزینه بهتری باشد.

همچنین اگر سازمان شما منابع کافی برای مدیریت و نگهداری IPS را ندارد، ممکن است این سیستم به جای کمک به امنیت، چالش‌های بیشتری ایجاد کند. در چنین شرایطی بهره‌گیری از خدمات مدیریت‌شده امنیتی (MSS) یا راهکارهای ابری که IPS را به‌عنوان بخشی از خدمات خود ارائه می‌دهند، می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد.

در نهایت انتخاب IPS باید بر اساس ارزیابی دقیق نیازها، بودجه، سطح تخصص تیم IT و نوع تهدیدات احتمالی صورت گیرد. مشاوره با متخصصان امنیت شبکه می‌تواند به سازمان شما کمک کند تا تصمیم بهتری برای پیاده‌سازی IPS بگیرد.

مروری بر مفهوم IPS؛ آنچه گفتیم

همانطور که گفتیم، سیستم پیشگیری از نفوذ (IPS) یکی از ابزارهای حیاتی در حوزه امنیت شبکه است که با شناسایی و جلوگیری از تهدیدات سایبری، نقش مهمی در حفاظت از زیرساخت‌های سازمانی ایفا می‌کند. این سیستم با قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند تحلیل رفتار و شناسایی حملات ناشناخته، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا در برابر تهدیدات پیچیده‌ای مانند بدافزارها، حملات روز صفر و نفوذهای غیرمجاز ایمن بمانند.

با این حال، پیاده‌سازی IPS چالش‌هایی مانند هزینه‌های نگهداری، نیاز به پیکربندی دقیق و مدیریت خطاهای مثبت را به همراه دارد. سازمان‌ها باید بر اساس نیازهای خاص خود و منابع موجود، تصمیم به استفاده از IPS بگیرند. این سیستم می‌تواند بخشی از یک استراتژی جامع امنیت سایبری باشد که شامل راه‌های جلوگیری از هک ایمیل و دیگر ابزارهای حفاظتی برای ارتقای امنیت کلی شبکه است.

با توجه به رشد روزافزون تهدیدات سایبری، داشتن رویکردی پیشگیرانه و استفاده از ابزارهایی مانند IPS برای کاهش خطرات و افزایش اعتماد مشتریان و شرکای تجاری، بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.

پشتیبانی شبکه فوری توسط متخصصان فالنیک ایران اچ پی

با خدمات پشتیبانی شبکه متخصصان فالنیک، می‌توانید از بروز مشکلات شبکه پیشگیری کرده یا مشکلات را بلافاصله برطرف کنید تا هرگز توقف کسب‌وکارتان را تجربه نکنید. برای ثبت سفارش یا دریافت مشاوره، کلیک کنید:

درخواست پشتیبانی شبکهمشاوره فوری