هک چیست؟ چگونه از هک شدن جلوگیری کنیم؟

برخلاف تصور عموم، هک فقط به معنی سرقت اطلاعات یا نفوذ به سیستمها نیست، بلکه دنیایی پیچیده شامل مهارتها، تکنیکها و حتی اصول اخلاقی خاص است. آشنایی با این دنیای پررمزوراز به شما کمک میکند تا در برابر تهدیدات سایبری ایمنتر بمانید. البته برای اطمینان خاطر بیشتر، میتوانید از خدمات امنیت شبکه که توسط متخصصان حرفهای ارائه میشود، استفاده کنید و دیگر نگران هک شدن نباشید.
در این مقاله فالنیک، با مفهوم واقعی و معنی هک، انواع آن و تأثیری که بر امنیت سایبری دارد، آشنا میشوید. اگر دوست دارید بدانید که هک چیست و چطور میتوانیم از حملات سایبری در امان بمانیم، ادامه این مطلب را از دست ندهید.
فهرست محتوا
تاریخچه هک
عمر هک (Hacking) به عنوان بخشی از پردازش و سیستمهای پردازشی، به 5 دهه میرسد و عناوین و بخشهای مختلفی دارد. هک در معنای اولیه خود، در دهه ۱۹۶۰ در دانشگاه MIT شکل گرفت، جایی که دانشجویان با کنجکاوی فنی به دستکاری سیستمهای تلفنی (فریکینگ) و کامپیوتری پرداختند. افرادی مانند استیو وزنیاک و استیو جابز با ساخت دستگاههای «بلو باکس» برای دسترسی غیرمجاز به شبکههای تلفنی، از پیشگامان این دوره بودند. این فعالیتها بیشتر از روی سرگرمی و اکتشاف بود تا نیت مخرب.
در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، با گسترش رایانههای شخصی و اینترنت، هک به فعالیتی پیچیدهتر و گاهی مخرب تبدیل شد. عملیاتهایی مانند Sundevil در سال ۱۹۹۰ توسط سرویس مخفی آمریکا برای سرکوب هکرها انجام شد و قوانین جدیدی مثل Computer Misuse Act در بریتانیا به تصویب رسید. هکهایی مانند نفوذ کوین میتنیک به NORAD در ۱۹۸۲، هک را به موضوعی جهانی و جنجالی تبدیل کرد.
در قرن ۲۱، هک به دلیل گسترش اینترنت اشیا (IoT) و افزایش جرایم سایبری، ابعاد جدیدی پیدا کرد. حملاتی مانند باجافزار Rhysida علیه کتابخانه بریتانیا در ۲۰۲۳ و هک SolarWinds در ۲۰۲۰ نشاندهنده پیچیدگی و خسارات عظیم حملات مدرن هستند. امروزه هک هم شامل فعالیتهای مخرب (کلاه سیاه) و هم هک اخلاقی (کلاه سفید) برای بهبود امنیت است.
هک چیست؟
هک در واقع کاری است که برای پیدا کردن نقاط ورودیِ ممکن در سیستمهای کامپیوتری و یا شبکههای کامپیوتری انجام میشود و در نهایت رخنه و ورود، اتفاق میافتد. Hacking معمولا برای پیدا کردن راه دسترسی البته از نوع دسترسی غیرمجاز به سیستمها و شبکههای کامپیوتری انجام میشود. عموما هدف از هک، یا صدمه رساندن به سیستمها است یا دزدیدن اطلاعات موجود در سیستم.
اما هک میتواند وجهه قانونی هم داشته باشد و آن زمانی است که از هک برای پیدا کردن نقاط ضعف سیستمهای شبکه و کامپیوتری استفاده میشود. در واقع هک با هدف تست انجام میشود. این نوع هک را Ethical Hacking (هک اخلاقی) مینامیم. در این محتوا سعی داریم مفاهیم مختلفی از Ethical Hacking را بیان کنیم.
برای آشنایی جامع با لایه های امنیت شبکه و انواع تهدیدات، مطالعه مقاله امنیت شبکه چیست را پیشنهاد میکنیم.
گفتگوی TechTalk: هک چیست و چرا و چگونه انجام میشود؟

در این قسمت از تک تاک به معرفی هک سیستم های پردازشی میپردازیم. هک کردن چیست و هک کردن یعنی چه؟ هک چه انواعی دارد؟ چرا اصلا هکرها هک میکنند؟ چه دلایلی برای هک کردن سیستم ها وجود دارد؟ انواع هک چیست؟ و هکر از چه روشهایی استفاده میکند؟ ویژگیهای شخصیتی و مهارتی لازم برای هکر چیست؟ در زمینه امنیت چه راهکارهایی وجود دارد تا سیستم ما هک نشود؟
عناوین مهمی که در این ویدئوی 22 دقیقهای میبینید در ادامه آمده است:
عناوین مورد بررسی:
- بررسی علت هک شدن و هک کردن سیستمهای پردازشی
- تاریخچه هک
- اهداف هک و هکر چیست؟
- انواع هک بر اساس اهداف هک چیست؟
- انواع هکر (کلاه سفید، کلاه سیاه، کلاه خاکستری)
- مهرتها و ویژگیهای لازم برای هکرها
- معرفی هکرهای معروف
- بررسی فرآیند هک
- بررسی انواع روشهای هک
- توصیههایی برای امنیت زیرساختها و کامپیوترها
انواع هک چیست؟
بر اساس اینکه چه چیزی هک میشود، میتوان هک را به دستهها و انواع مختلفی تقسیم کرد. در ادامه انواع هک را معرفی میکنیم:
هک وبسایت (Website Hacking)
هک وب سایت یعنی به دست گرفتن غیرمجاز کنترل روی وب سایت و نرم افزارهای مربوط به آن مانند دیتابیس و اینترفیسهای دیگر. هک وبسایت شامل نفوذ غیرمجاز به وبسایتها برای سرقت دادهها، تغییر محتوا یا اختلال در عملکرد آنهاست. تکنیکهای رایج شامل SQL Injection، اسکریپتنویسی بینسایتی (XSS) و بهرهبرداری از آسیبپذیریهای نرمافزاری است. هکرها ممکن است از ابزارهایی مانند Burp Suite یا روشهای مهندسی اجتماعی برای دسترسی به سرورها استفاده کنند.
هک شبکه (Network Hacking)
هک شبکه یعنی جمعآوری اطلاعات درباره شبکه با استفاده از ابزارهایی مانند Telnet، NS lookup، Ping، Tracert، Netstat و غیره. این کار با هدف آسیب رساندن به سیستم شبکه و از کارانداختن آن انجام میشود. اگر اقدامات نرم افزاری و سخت افزاری ضروری مانند خرید فایروال را انجام داده باشید، امکان نفوذ هکرها بسیار سخت میشود.
هک ایمیل (Email Hacking)
هک ایمیل شامل دسترسی غیرمجاز به حسابهای ایمیلی برای سرقت اطلاعات، ارسال ایمیلهای جعلی یا سوءاستفاده از هویت کاربر است. روشهای رایج شامل فیشینگ، حملات Brute Force برای رمزهای عبور ضعیف و بهرهبرداری از نقصهای امنیتی در سرویسدهندههای ایمیل است. استفاده از احراز هویت دو مرحلهای و رمزهای قوی میتواند خطر هک ایمیل را کاهش دهد.
هک اخلاقی (Ethical Hacking)
هک اخلاقی (Ethical Hacking) به فرآیند نفوذ مجاز و قانونی به سیستمها یا شبکهها برای شناسایی و رفع آسیبپذیریهای امنیتی اشاره دارد. هکرهای اخلاقی، که به عنوان “کلاه سفید” شناخته میشوند، از تکنیکهای مشابه هکرهای مخرب (مانند تست نفوذ، اسکن آسیبپذیری و مهندسی اجتماعی) استفاده میکنند، اما با هدف بهبود امنیت و حفاظت از دادهها. این فعالیتها معمولاً با اجازه صریح صاحب سیستم و تحت استانداردهایی مانند CEH (Certified Ethical Hacker) انجام میشود.
هک اخلاقی در صنایع مختلف، از جمله بانکداری و فناوری، برای جلوگیری از حملات سایبری مانند باجافزارها و سرقت دادهها حیاتی است. متخصصان این حوزه از ابزارهایی مانند Metasploit، Nmap و Wireshark برای تحلیل و تقویت امنیت سیستمها بهره میبرند.
هک رمز عبور (Password Hacking)
هک کردن رمز عبور و پسورد شامل ریکاور کردن پسوردها از اطلاعاتی است که یا روی سیستمها ذخیره شده یا در تراکنشها استفاده شده است.
هک کامپیوتر (Computer Hacking)
هک کردن کامپیوترها شامل دزدیدن رمز عبور و ID با استفاده از روشهای هک است و هکر با این اطلاعات، اقدام به دسترسی غیرمجاز به سیستم پردازشی میکند.
مزایای هک چیست؟
هک در مواردی که در ادامه آمده، نه تنها ضرر ندارد بلکه از مزایای هک محسوب میشود:
- شناسایی آسیبپذیریها: هک اخلاقی نقاط ضعف سیستمها را قبل از سوءاستفاده هکرهای مخرب شناسایی میکند.
- افزایش امنیت: با رفع نقصهای امنیتی، سیستمها در برابر حملات سایبری مقاومتر میشوند.
- محافظت از دادهها: هک اخلاقی از سرقت اطلاعات حساس مانند دادههای مشتریان جلوگیری میکند.
- آموزش و آگاهی: هک اخلاقی به سازمانها و کاربران کمک میکند تا از تهدیدات سایبری آگاه شوند.
- رعایت استانداردها: کمک به انطباق با مقررات امنیتی مانند GDPR و کاهش جریمههای قانونی.
- ریکاور کردن اطلاعات گمشده: بهخصوص در مواقع فراموشی پسورد.
معایب هک چیست؟
با وجود تمام مزایایی که برای Hacking برشمردیم، هک میتواند خطرناک باشد و با مقاصد خرابکاری انجام شود که نتیجه آن به شرح زیر است:
- رسوخ امنیتی به شکل انبوه
- دسترسی غیرمجاز به سیستمها برای به دست آوردن اطلاعات شخصی
- تجاوز به حریم شخصی
- مختل کردن سیستمها
- حمله Denial of Service یا DoS
- حمله به سیستمها
هک چگونه صورت می گیرد؟
هکرها معمولا به دو شیوه به سامانههای کاربران و زیرساختهای ارتباطی حمله میکنند:
1. مدل اول الگویی ثابت و شناخته شده دارد: هکر یا هکرها بدافزارهایی را تولید میکنند و به روشهای مختلفی همچون تزریق کد، ضمایم آلوده ایمیلی یا سایتهای مخرب بدافزارها را به سامانه قربانیان وارد میکنند. در این شیوه بدافزار به سامانه قربانیان وارد میشود، بخشهای مختلف سامانه را آلوده میکند و خساراتی به سامانهها وارد میکند.
در مقیاس وسیعتر، بدافزارها به شبکههای سازمانی نفوذ میکنند و به سرقت اطلاعات یا دستکاری اطلاعات میپردازند.در هر دو حالت، تمامی این فرآیندهای مخرب توسط بدافزاری انجام میشود که کدهای آن از قبل نوشته شده و پس از انتشار هکر نمیتواند تغییری در بدافزار به وجود آورد مگر آنکه نسخه دیگری از بدافزار را طراحی کند و مراحل آلودهسازی را یکبار دیگر تکرار کند.
2. مدل دوم، الگویی متغیر دارد و انعطافپذیری بیشتری در اختیار هکرها قرار میدهد، بهطوری که هکرها زیرساختی را برای حمله به اهداف مختلف آماده میکنند. در این حمله، هکرها زیرساختی متشکل از هزاران یا صدها هزار کامپیوتر آلوده را آماده میکنند و هنگامی که شرایط مهیا شد از این زیرساخت غیر متمرکز برای حمله به وبسایتها یا شرکتهای بزرگ استفاده میکنند. یکی از کاربردهای اصلی این زیرساخت در حملههای منع سرویس توزیعشده یا دیداس (DDoS) است که با هدف از دسترس خارج کردن سرویسهای کاربردی یک وبسایت به مرحله اجرا در میآید. کاربردهای این زیرساخت تهاجمی که بات نت (BotNet) نام دارد فراتر از حملههای منع سرویس توزیع شده و قادر به انتشار اخبار جعلی یا حتا استخراج رمزارزها است.
هدف از هک کردن چیست؟
همان طور که گفته شد، هک کردن میتواند با اهداف مثبت و یا منفی انجام شود. هدف از هک کردن بسته به نوع هکر متفاوت است؛ هکرهای مخرب (کلاه سیاه) معمولاً به دنبال سرقت دادهها، اخاذی مالی یا اختلال در سیستمها هستند. این افراد از تکنیکهایی مانند باجافزار، فیشینگ یا بهرهبرداری از آسیبپذیریها برای کسب سود غیرقانونی یا آسیبرساندن استفاده میکنند. در مقابل، هک اخلاقی (کلاه سفید) با هدف شناسایی و رفع نقاط ضعف امنیتی انجام میشود. این نوع هک به سازمانها کمک میکند تا از حملات سایبری جلوگیری کنند.
هک همچنین میتواند برای اهداف آزمایشی یا آموزشی انجام شود، مانند هکرهای کلاه خاکستری که بدون نیت مخرب اما بدون مجوز صریح به سیستمها نفوذ میکنند. برخی هکرها برای اثبات مهارتهای فنی یا به چالش کشیدن سیستمهای امنیتی اقدام به هک میکنند. فعالان سایبری (هکتیویستها) نیز ممکن است برای پیشبرد اهداف سیاسی یا اجتماعی، مانند افشای اطلاعات یا اعتراض، هک کنند. در کل، هدف هک به نیت و زمینه فعالیت هکر بستگی دارد.
توصیه های امنیتی برای جلوگیری از هک شدن
به طور کلی برای مقابله با انواع تهدیدات سایبری، رعایت اصول امنیتی ضروری است. حالا که گفتیم هک یعنی چه؟ بیایید چند توصیه برای جلوگیری از هک شدن را با هم مرور کنیم:
استفاده از فایروال در سطح سیستم کامپیوتری و شبکه
فایروالها بهعنوان سپر دفاعی، ترافیک شبکه را فیلتر کرده و از دسترسی غیرمجاز جلوگیری میکنند. فایروالهای نرمافزاری (مانند فایروال سوفوس) و سختافزاری (مانند Cisco ASA) باید بهدرستی پیکربندی شوند. فعالسازی و بهروزرسانی منظم فایروال خطر نفوذ هکرها را کاهش میدهد.
استفاده از نرم افزارهای معتبر
نرمافزارهای معتبر از شرکتهای شناختهشده مانند Microsoft یا Adobe دارای پشتیبانی امنیتی و بهروزرسانیهای منظم هستند. دانلود نرمافزار از منابع غیرمعتبر میتواند بدافزار یا باجافزار را وارد سیستم کند. همیشه نرمافزارها را از وبسایتهای رسمی یا فروشگاههای معتبر تهیه کنید.
استفاده از ابزارهای مانیتورینگ برای شبکه و سرورها
ابزارهای مانیتورینگ مانند Nagios، Zabbix یا Splunk فعالیتهای مشکوک شبکه را شناسایی میکنند. این ابزارها با تحلیل ترافیک و هشدار درباره حملات احتمالی، امنیت سرورها را تقویت میکنند. مانیتورینگ مداوم به تشخیص زودهنگام نفوذ و کاهش خسارات کمک میکند.
آپدیت سیستم و Firmware و نرم افزارهای نصب شده
بهروزرسانیهای منظم سیستمعامل، فریمور و نرمافزارها آسیبپذیریهای شناختهشده را برطرف میکنند. هکرها اغلب از نقصهای قدیمی (مانند CVEهای منتشرشده) سوءاستفاده میکنند. فعالسازی بهروزرسانی خودکار و بررسی دورهای پچهای امنیتی ضروری است.
استفاده از سیستم عامل و نرم افزارهای تست و تایید شده
سیستمعاملها و نرمافزارهای تأییدشده (مانند نسخههای رسمی Ubuntu یا Windows) از نظر امنیتی آزمایش شدهاند. استفاده از نسخههای کرکشده یا غیررسمی خطر نصب بدافزار را افزایش میدهد. همیشه از منابع معتبر و گواهیشده استفاده کنید.
استفاده از سخت افزارهای معتبر و قطعات اورجینال از شرکت های معتبر
سختافزارهای معتبر از برندهای شناختهشده مانند HP، QNAP و Cisco دارای استانداردهای امنیتی بالا هستند. قطعات غیراصل ممکن است دارای آسیبپذیریهای عمدی یا ضعفهای امنیتی باشند. خرید از تأمینکنندگان معتبر خطر دستکاری سختافزاری را کاهش میدهد.
نصب و آپدیت آنتی ویروس
خرید و نصب آنتیویروس معتبر مانند خرید لایسنس کسپرسکی برای شناسایی و حذف بدافزارها ضروری است. بهروزرسانی مداوم پایگاه داده آنتیویروس، حفاظت در برابر تهدیدات جدید را تضمین میکند. اسكن منظم سیستم و بررسی فایلهای مشکوک خطر هک شدن را کاهش میدهد.
دانلود pdf هک چیست
برای دانلود هک چیست pdf روی لینک زیر کلیک کنید:
سلام. معنی هک اخلاقی چیه و چرا انجام میدن؟
درود بر شما
مریم عزیز،
هک اخلاقی یا تست نفوذ یک فرآیند قانونی برای ارزیابی امنیت یک سیستم یا شبکه است. به عبارت دیگر، هک اخلاقی یک فعالیت قانونی است که با هدف شناسایی و رفع آسیبپذیریهای امنیتی انجام میشود. این کار به سازمانها کمک میکند تا از حملات سایبری جلوگیری کنند و از اطلاعات حساس خود محافظت کنند.
سلام
ایا کسی اموزش هک یاد میدهد؟
درود بر شما
کاربر عزیز، شرکت فالنیک در این زمینه خدمات ندارد.
سلام.ببخشیدشماخودتون هکرید؟؟اگه هستید بگیدچون خیلی کارواجبی دارم باهاتون.ممنون میشم.
درود بر شما
خیر دوست عزیز.
سلام یه سوال داشتم هکر باید در علم ریاضی تخصص داشته باشد یا نه لطفا جواب منو بدید
سلام و وقت بخیر
تا حدی بله.
سلام واقعا خسته نباشید میگم بهتون مقاله جالب و اموزنده ای بود. و یه سوالی که داشتم ازتون اینکه بنظرتون کسی که هوش ریاضی محاسباتی و تحلیلی خوبی داره و الگوریتمها رو پیدا میکنه وخلاقیت زیادی داره در زمینه برنامه نویسی یا هکری میتونه موفق باشه یا بهتر بگم این ویژگیها چقد موثره در کارش؟
و ایا برنامه نویسی واسش بهتره یا هکری؟
سلام و درود
ممنون از بازخوردتان
برنامه نویسی و هک کردن راه جدایی از هم نیستند. اگر فکر میکنید در یکی موفق خواهید بود در دیگر نیز موفقید. البته که احتمالا هکر کلاه سفید منظورتان است.
موفق باشید.
سلام من میخوام فریلنسری کار کنم سوالم اینه کدوم نوع هک برای شروع منو به درآمد میرسونه؟
هک وب, هک شبکه, هک ایمیل و..؟!
دوره های network+,Linux, CEH, pwk گذروندم
درود بر شما
محمد عزیز، با توجه به دوره هایی که گذراندید هک شبکه
برای رسیدن به درآمد بهتره کدوم نوع از هک رو اول یادبگیریم؟! وبسایت هکینگ یا کامپیوتر هکینگ
منظورم درآمد قانونی به طور فریلنسری هستش. ممنون میشم راهنمایی کنید
درود بر شما
علی عزیز، وبسایت هکینگ
بسیار مفید بود ،به عنوان یک دانش آموز شبکه بهره بردم ولی کاش نخصصی تر توضیح میدادن
سلام
ممنون از شما. در مقاله های بعدی سعی می کنیم به طور کاملتری توضیحاتی ارائه دهیم.
سلام عزیزم خسته نباشید من دانشجو هستم به عنوان تحقیق پروژه مباحث ویژه ام موضوع هک رو انتخاب کردم میتونم ازتون خواهش کنم ک اگر مقاله ای خاصی در این موضوع دارید بهم معرفی کنید ؟
سلام وقت بخیر
خیر مرجع فارسی خاصی برای معرفی ندارم.
موفق باشید