Bandwidth چیست؟ بررسی تفاوت پهنای باند، سرعت و ترافیک شبکه

بسیاری از کاربران تصور می‌کنند پهنای باند همان سرعت اینترنت است، اما این دو مفهوم کاملاً متفاوت‌اند. در واقع، پهنای باند به جاده‌ای شباهت دارد که داده‌ها روی آن حرکت می‌کنند، در حالی که سرعت اینترنت به میزان روان بودن این حرکت مربوط می‌شود. اما نقش ترافیک و  پشتیبانی شبکه در این میان چیست؟

در این مقاله فالنیک، به زبانی ساده و کاربردی، مفاهیم پهنای باند، سرعت و ترافیک شبکه را بررسی می‌کنیم، تفاوت‌های آن‌ها را توضیح می‌دهیم و به شما کمک می‌کنیم درک بهتری از نحوه عملکرد اینترنت خود داشته باشید. اگر می‌خواهید بدانید پهنای باند چیست؟ و چرا گاهی با وجود اینترنت پرسرعت، همچنان با کندی مواجه می‌شوید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

طراحی شبکه استاندارد متناسب با نیازهای شما

متخصصان فالنیک خدمات طراحی شبکه را با توجه به بودجه شما، تعداد کاربران، نوع استفاده و مکان شبکه انجام می‌دهند. روی لینک کلیک کنید و شبکه‌ای بسازید که کسب و کارتان را متحول می‌کند.

خدمات طراحی شبکهمشاوره فوری

پهنای باند چیست؟

پهنای باند (Bandwidth) به حداکثر میزان داده‌ای که می‌تواند در یک بازه زمانی مشخص از طریق یک شبکه منتقل شود، گفته می‌شود. این مفهوم به ظرفیت انتقال داده اشاره دارد و یکی از عوامل تعیین‌کننده کیفیت و کارایی ارتباطات شبکه‌ای است. بسیاری از افراد پهنای باند را با سرعت اینترنت اشتباه می‌گیرند، اما پهنای باند نشان‌دهنده حجم اطلاعاتی است که می‌تواند در یک لحظه منتقل شود، نه لزوما سرعت پردازش آن اطلاعات.

طرز کار پهنای باند

پهنای باند به‌عنوان ظرفیت انتقال داده در شبکه عمل کرده و مشخص می‌کند که چه مقدار اطلاعات می‌تواند در یک لحظه از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل شود. با افزایش پهنای باند، هزینه اتصال شبکه نیز بیشتر می‌شود. به همین دلیل، یک لینک اینترنت اختصاصی (DIA) با سرعت ۱ گیگابیت بر ثانیه (Gbps) هزینه بیشتری نسبت به اتصالی دارد که حداکثر ۲۵۰ مگابیت بر ثانیه (Mbps) را پشتیبانی می‌کند. برای درک بهتر طرز کار پهنای باند، می‌توانیم آن را به بزرگراه تشبیه کنیم:

• جاده (شبکه): مسیر انتقال داده‌ها از‌طریق کابل‌های فیزیکی یا امواج بی‌سیم
• خطوط جاده‌ای (پهنای باند): تعداد خطوطی که وسایل نقلیه (داده‌ها) می‌توانند از آن عبور کنند.
• سرعت وسایل نقلیه (سرعت اینترنت): میزان سرعتی که داده‌ها در این مسیر حرکت می‌کنند.

عوامل موثر بر عملکرد پهنای باند

حداکثر ظرفیت اتصال شبکه تنها یکی از عواملی است که بر عملکرد پهنای باند شبکه تأثیر می‌گذارد. عواملی مانند از دست رفتن بسته‌های داده یا پکت لاس (Packet Loss)، تأخیر شبکه (Latency) و نوسان تأخیر یا جیتر (Jitter) می‌توانند باعث کاهش توان عملیاتی شبکه (Throughput) شوند و حتی یک لینک با ظرفیت بالا را به اتصالی با پهنای باند کمتر شبیه کنند. در مورد توان عملیاتی شبکه می‌توانید در مقاله Throughput در شبکه چیست؟ بیشتر بخوانید.

مسیر ارتباطی در یک شبکه اغلب از چندین اتصال با پهنای باندهای متفاوت تشکیل شده‌است. در این میان، لینکی که کمترین پهنای باند را دارد، اغلب به عنوان گلوگاه (Bottleneck) شناخته می‌شود، زیرا می‌تواند ظرفیت کلی تمامی اتصالات موجود در مسیر را محدود کند.

بسیاری از شبکه‌های سازمانی از لینک‌های تجمیع‌شده برای ایجاد یک اتصال منطقی واحد استفاده می‌کنند. برای مثال، اگر یک آپ‌لینک سوییچ از چهار اتصال یک گیگابیت بر ثانیه (Gbps) تشکیل شده باشد، ظرفیت توان عملیاتی آن ۴ گیگابیت بر ثانیه خواهد بود. اما اگر دو مورد از این لینک‌ها از کار بیفتند، پهنای باند در دسترس به ۲ گیگابیت بر ثانیه کاهش می‌یابد. سایر عوامل تاثیرگذار بر عملکرد Bandwidth عبارتند از:

• نوع اتصال شبکه: پهنای باند بسته به نوع اتصال (فیبر نوری، ADSL، LTE و …) متفاوت است. به‌عنوان ‌مثال فیبر نوری می‌تواند پهنای باند بسیار بیشتری نسبت به ADSL ارائه دهد.
• زیرساخت شبکه: تجهیزات شبکه مانند روترها، سوئیچ‌ها و کابل‌ها، تاثیر زیادی در میزان پهنای باند قابل‌دسترس دارند.
• اشتراک‌گذاری پهنای باند: در شبکه‌‌های خانگی یا سازمانی، کاربران به صورت مشترک از پهنای باند استفاده می‌کنند. اگر تعداد کاربران زیاد باشد، پهنای باند بین آن‌ها تقسیم شده و ممکن است سرعت کاهش یابد.
• ترافیک شبکه: اگر در زمانی خاص حجم زیادی از داده‌ها در حال انتقال باشند (مثلا هنگام دانلود فایل‌های حجیم یا پخش ویدیو)، ممکن است بخش قابل‌توجهی از پهنای باند اشغال شود و سایر فعالیت‌های اینترنتی دچار کاهش سرعت شوند. اگر می‌خواهید  با نحوه انتقال اطلاعات در شبکه آشنا شوید، مقاله ترافیک شبکه چیست؟ را بخوانید.

تفاوت بین سرعت و پهنای باند چیست؟

پهنای باند به میزان ظرفیت یک شبکه برای انتقال داده‌ها اشاره دارد، در حالی که سرعت به میزان واقعی انتقال داده‌ها در لحظه گفته می‌شود. به عبارت دیگر، پهنای باند شبیه به یک بزرگراه با چندین خط است که ظرفیت عبور خودروها (داده‌ها) را مشخص می‌کند، اما سرعت به میزان حرکت خودروها در این مسیر بستگی دارد.داشتن پهنای باند بالا به این معنی نیست که همیشه سرعت اینترنت بالا خواهد بود. عواملی مانند ازدحام شبکه، میزان استفاده سایر کاربران و کیفیت تجهیزات می‌توانند باعث کاهش سرعت شوند. برای مثال اگر پهنای باند یک اتصال ۱۰۰ مگابیت‌بر‌ثانیه باشد اما چندین دستگاه به‌طور همزمان از آن استفاده کنند، سرعت واقعی برای هر دستگاه کمتر از مقدار اسمی خواهد بود. در مورد ازدحام شبکه و نحوه رفع آن در مقاله ازدحام شبکه چیست؟ بیشتر بخوانید.فرض کنید شما اینترنت ۵۰ مگابیت‌بر‌ثانیه دارید. اگر فایلی را دانلود می‌کنید و سرعت دانلود شما فقط ۱۰ مگابیت‌بر‌ثانیه است، مشکل از پهنای باند نیست، بلکه ممکن است به دلیل محدودیت سرور، ازدحام در شبکه یا محدودیت‌های تجهیزات شما باشد. بنابراین پهنای باند نشان‌دهنده حداکثر ظرفیت است، اما سرعت واقعی به شرایط متعددی بستگی دارد.

بنابراین در جواب تفاوت بین سرعت و پهنای باند چیست باید گفت پهنای باند ظرفیت انتقال داده را تعیین می‌کند، در حالی که سرعت نشان می‌دهد این داده‌ها با چه سرعتی جابجا می‌شوند.

ترافیک و پهنای باند چه تفاوتی دارند؟

پهنای باند میزان ظرفیت انتقال داده را مشخص می‌کند، اما ترافیک شبکه به مقدار واقعی داده‌هایی که در یک بازه زمانی از شبکه عبور می‌کنند، گفته می‌شود. به‌عنوان ‌مثال اگر پهنای باند شما ۱۰۰ مگابیت‌بر‌ثانیه باشد اما در یک روز فقط ۵ گیگابایت داده مصرف کنید، ترافیک شبکه شما همان ۵ گیگابایت خواهد بود.اگر ترافیک شبکه بیشتر از ظرفیت پهنای باند باشد، باعث کندی و اختلال در عملکرد شبکه می‌شود. برای مثال اگر چندین دستگاه به طور همزمان در حال استریم ویدیو و دانلود فایل‌های حجیم باشند، مقدار زیادی از پهنای باند اشغال شده و سایر کاربران ممکن است با کاهش سرعت مواجه شوند.مدیریت ترافیک شبکه یکی از وظایف مهم در پشتیبانی شبکه است. برای جلوگیری از اشباع پهنای باند، می‌توان از روش‌هایی مانند محدود کردن سرعت دانلود کاربران، اولویت‌بندی ترافیک برای برنامه‌های مهم‌تر (مانند تماس‌های ویدیویی) و استفاده از تجهیزات پیشرفته برای مدیریت داده‌ها استفاده کرد. در شبکه‌های سازمانی، مانیتورینگ و کنترل ترافیک باعث بهینه‌سازی عملکرد و جلوگیری از افت کیفیت ارتباطات می‌شود.

پهنای باند هاست چیست؟

پهنای باند هاست به میزان داده‌ای اشاره دارد که بین سرور میزبانی (هاست) و کاربران در یک بازه زمانی مشخص (معمولا ماهانه) منتقل می‌شود. به زبان ساده، هر بار که کاربری وارد سایت شما می‌شود، تصاویر، ویدیوها، متن‌ها و سایر محتواهای وب‌سایت شما را بارگیری (دانلود) می‌کند. مقدار کل داده‌هایی که کاربران دریافت می‌کنند، بخشی از پهنای باند هاست شما را مصرف می‌کند.

اگر سایت شما بازدیدکنندگان زیادی داشته باشد یا محتوای سنگین مانند ویدیو و تصاویر با کیفیت بالا ارائه دهد، به پهنای باند بیشتری نیاز خواهید داشت. بسیاری از شرکت‌های هاستینگ محدودیت‌هایی را برای پهنای باند ماهانه اعمال می‌کنند و در صورت عبور از این مقدار، ممکن است هزینه اضافی دریافت یا سایت شما کند شود. بنابراین انتخاب هاستی با پهنای باند مناسب برای عملکرد بهینه وب‌سایت امری ضروری محسوب می‌شود.

انواع مختلف Bandwidth کدامند؟

پهنای باند بسته به نوع کاربرد و نحوه انتقال داده‌ها به چند دسته تقسیم می‌شود:

• پهنای باند متقارن (Symmetric Bandwidth): در این مدل میزان پهنای باند دانلود و آپلود برابر است. این نوع پهنای باند برای کسب‌وکارهایی که نیاز به ارسال و دریافت حجم زیادی از داده‌ها دارند (مانند شرکت‌های فناوری و تولیدکنندگان محتوا) گزینه مناسبی به‌نظر می‌رسد.
• پهنای باند نامتقارن (Asymmetric Bandwidth): در این حالت میزان دانلود بیشتر از آپلود است. اکثر کاربران اینترنت خانگی از این مدل استفاده می‌کنند، زیرا معمولا دانلود ویدیو، صفحات وب و فایل‌ها مهم‌تر از ارسال داده‌های حجیم است.
• پهنای باند اختصاصی (Dedicated Bandwidth): در این نوع مقدار مشخصی از پهنای باند به یک کاربر یا شرکت اختصاص داده می‌شود. پهنای باند اختصاصی برای سازمان‌های بزرگ و مراکز داده که نیاز به اتصال پایدار و پرسرعت دارند، مناسب است.
• پهنای باند اشتراکی (Shared Bandwidth): در این روش پهنای باند بین چندین کاربر تقسیم و اغلب در سرویس‌های اینترنت خانگی و هاست‌های اشتراکی استفاده می‌شود که در صورت افزایش ترافیک، ممکن است سرعت کاهش یابد.
• پهنای باند ابری (Cloud Bandwidth): این نوع پهنای باند در سرویس‌های ابری استفاده می‌شود و انعطاف‌پذیر است؛ یعنی در صورت افزایش نیاز، می‌توان آن را به‌صورت خودکار افزایش داد. پهنای باند ابری برای وب‌سایت‌هایی با ترافیک متغیر یا کسب‌وکارهای در حال رشد بسیار مناسب است.
• پهنای باند نامحدود (Unmetered Bandwidth): در برخی سرویس‌های هاستینگ، پهنای باند به‌صورت نامحدود ارائه می‌شود، اما در عمل ممکن است محدودیت‌هایی از نظر سرعت یا اولویت‌بندی وجود داشته باشد. چنین گزینه‌ای برای سایت‌هایی که حجم زیادی از داده را جابه‌جا می‌کنند، جذاب است.

چطور پهنای باند مناسب را تشخیص دهیم؟

انتخاب پهنای باند مناسب برای وب‌سایت یا شبکه به عوامل مختلفی بستگی دارد. در نظر گرفتن موارد زیر می‌تواند به تصمیم‌گیری صحیح کمک زیادی کند.

• میزان بازدیدکنندگان سایت: اگر سایت شما روزانه تعداد زیادی بازدیدکننده دارد، باید پهنای باند بیشتری در نظر بگیرید. می‌توانید با استفاده از ابزارهای تحلیلی مانند Google Analytics میزان بازدید و مصرف داده را بررسی کنید.
• نوع محتوای سایت: سایت‌هایی که دارای ویدیوهای باکیفیت، تصاویر بزرگ و فایل‌های حجیم برای دانلود هستند، به پهنای باند بیشتری نسبت به سایت‌های متنی نیاز دارند.
• مدت‌زمان فعالیت بازدیدکنندگان: هرچه کاربران زمان بیشتری را در سایت بگذرانند و صفحات بیشتری را باز کنند، پهنای باند بیشتری مصرف خواهد شد.
• میزان رشد وب‌سایت: اگر قصد دارید در آینده سایت خود را گسترش دهید یا تبلیغات گسترده‌ای انجام دهید، بهتر است هاستی با پهنای باند قابل ارتقا انتخاب کنید تا در صورت افزایش ترافیک، سایت دچار کندی یا قطعی نشود.
• نوع سرویس میزبانی: سرویس‌های مختلف مانند هاست اشتراکی، سرور مجازی (VPS) و سرور اختصاصی، پهنای باند متفاوتی ارائه می‌دهند. اگر کسب‌وکار شما به منابع اختصاصی نیاز دارد، بهتر است از سرورهای اختصاصی یا ابری با پهنای باند بالا استفاده کنید.

چطور Bandwidth را اندازه‌گیری کنیم؟

برای اندازه‌گیری پهنای باند می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که به نیاز و نوع استفاده بستگی دارد. در ادامه چند روش رایج برای بررسی پهنای باند معرفی شده است.

• استفاده از ابزارهای تست سرعت اینترنت: سایت‌هایی مانند Speedtest.net و Fast.com می‌توانند سرعت دانلود و آپلود را اندازه‌گیری کنند و نشان دهند که چه مقدار از پهنای باند در لحظه قابل‌دسترسی است.
• مانیتورینگ مصرف پهنای باند در هاست: اگر صاحب وب‌سایت هستید، بسیاری از شرکت‌های هاستینگ بخش ویژه‌ای در کنترل پنل (مانند cPanel یا Plesk) برای نمایش میزان پهنای باند مصرفی ارائه می‌دهند. از این طریق می‌توانید مقدار داده‌های منتقل‌شده را در بازه‌های زمانی مختلف بررسی کنید.
• نرم‌افزارهای مانیتورینگ شبکه: ابزارهایی مانند Wireshark، PRTG Network Monitor و SolarWinds برای بررسی میزان مصرف پهنای باند در شبکه‌های داخلی استفاده می‌شوند. این نرم‌افزارها می‌توانند به مدیران شبکه کمک کنند تا ترافیک را کنترل کرده و در صورت نیاز، پهنای باند را بهینه‌سازی کنند.
• فرمول محاسبه پهنای باند موردنیاز: اگر می‌خواهید مقدار پهنای باند موردنیاز سایت خود را تخمین بزنید، می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:
  پهنای باند مورد نیاز = میانگین بازدید روزانه × اندازه متوسط هر صفحه × میانگین صفحات بازدید شده ×۳۰

برای مثال اگر سایتی روزانه ۵۰۰۰ بازدیدکننده دارد و هر صفحه به‌طور متوسط ۲ مگابایت حجم دارد و هر کاربر به‌طور میانگین ۴ صفحه مشاهده می‌کند، میزان پهنای باند ماهانه به این صورت محاسبه می‌شود:

۱۲۰۰ گیگابیت = ۳۰ × ۴ × ۲ × ۵۰۰۰

اندازه‌گیری دقیق پهنای باند به شما کمک می‌کند تا از کمبود منابع جلوگیری کرده و هزینه‌های اضافی را کاهش دهید. باید بدانید که انتخاب یک سرویس میزبانی با پهنای باند مناسب، به بهبود تجربه کاربری و جلوگیری از مشکلات عملکردی سایت کمک زیادی می‌کند.

تمام آنچه در مورد Bandwidth چیست؟ گفتیم

پهنای باند یکی از مهم‌ترین مفاهیم در دنیای ارتباطات و شبکه است که تاثیر مستقیمی بر عملکرد وب‌سایت‌ها، سرعت اینترنت و کیفیت انتقال داده‌ها دارد. در این مقاله تفاوت پهنای باند با سرعت و ترافیک شبکه را بررسی کردیم و به نحوه کارکرد و انواع مختلف آن پرداختیم. همچنین با معرفی روش‌های انتخاب پهنای باند مناسب و اندازه‌گیری آن، سعی کردیم کاربران و مدیران شبکه را قادر سازیم تا تصمیمات بهتری در مدیریت منابع خود بگیرند.

برای اطمینان از عملکرد بهینه شبکه، استفاده از خدمات طراحی شبکه ضروری است، زیرا طراحی صحیح زیرساخت‌های شبکه به کاهش مشکلات پهنای باند و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند. خدمات اکتیو شبکه نیز مانند پیکربندی روترها، سوییچ‌ها و بهینه‌سازی ترافیک می‌توانند تاثیر بسزایی در بهبود کارایی و سرعت شبکه داشته باشند. همچنین انتخاب هاست مناسب با پهنای باند کافی، مدیریت مصرف داده‌ها و استفاده از تجهیزات مناسب می‌تواند تجربه‌ای سریع و پایدار را برای کاربران و کسب‌وکارها فراهم کند.

سوال متداول

پهنای باند اسمی و واقعی چه تفاوتی دارند؟

شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت (ISP) اغلب پهنای باند را به صورت اسمی اعلام می‌کنند، اما کاربران در عمل ممکن است مقدار واقعی کمتری را تجربه کنند. این تفاوت به دلایل مختلفی از جمله فاصله از مرکز ارائه‌دهنده خدمات، کیفیت تجهیزات و میزان استفاده سایر کاربران از شبکه بستگی دارد.

پهنای باند تنها یک فاکتور در تعیین کیفیت ارتباطات شبکه‌ای است و بهینه‌سازی آن به تجهیزات مناسب، مدیریت مصرف داده و انتخاب سرویس مناسب وابسته است.

واحد اندازه‌گیری پهنای باند چیست؟

پهنای باند با واحد بیت‌بر‌ثانیه (bps) اندازه‌گیری می‌شود. از آن‌جایی که امروزه حجم اطلاعات در شبکه‌ها بسیار زیاد است، از واحدهای بزرگ‌تری مانند کیلوبیت‌بر‌ثانیه (Kbps)، مگابیت‌بر‌ثانیه (Mbps) و گیگابیت‌بر‌ثانیه (Gbps) نیز استفاده می‌شود. برای شبکه‌های پرسرعت مانند فیبر نوری، حتی از ترابیت‌بر‌ثانیه (Tbps) نیز استفاده می‌شود.

درک مفهوم پهنای باند و نحوه اندازه‌گیری آن می‌تواند به بهینه‌سازی شبکه و مدیریت بهتر منابع کمک کند. در ادامه تفاوت پهنای باند با سرعت و ترافیک شبکه را بررسی خواهیم کرد.

چه تفاوتی بین پهنای باند نامحدود و پهنای باند اختصاصی وجود دارد؟

پهنای باند نامحدود یعنی هیچ محدودیتی از نظر حجم مصرفی در نظر گرفته نشده، اما ممکن است سرعت و کیفیت آن متغیر باشد. در مقابل، پهنای باند اختصاصی مقدار مشخص و ثابتی از پهنای باند را فقط برای یک کاربر یا سازمان فراهم می‌کند و معمولا پایداری و کیفیت بالاتری دارد.

خدمات اکتیو شبکه را از متخصصان دریافت کنید

با دریافت خدمات اکتیو شبکه از متخصصان خبره شبکه، مطمئن خواهید بود که تمامی سرویس‌ها و نرم‌افزارها به درستی و بدون وقفه کار می‌کنند. روی لینک کلیک کنید و با شبکه‌ای پایدار به پتانسیل کامل خود در کسب و کارتان برسید.

خدمات اکتیو شبکهمشاوره فوری