اورکلاک چیست، بررسی مزایا و معایب اورکلاک

یکی از راهکارهای افزایش سرعت و بهبود عملکرد سیستم، اورکلاک است؛ روشی نسبتا ساده، بدون نیاز به سخت افزار یا نرم افزار خاص. قطعاتی مانند پردازنده، کارت گرافیک و رم قابلیت اورکلاک دارند. در این مجال با فالنیک همراه شوید تا در مورد اورکلاک، مزایا و معایب آن بیشتر بدانید.

• اورکلاک چیست؟
• بررسی مزایای اورکلاک
• معایب اورکلاک
• سیستم خنک کننده مایع
• اورکلاک پردازنده
• اورکلاک کارت گرافیک

اورکلاک چیست؟

معنی overclock یا OC، افزایش ولتاژ سخت افزار است. قطعات مختلفی مانند CPU، کارت گرافیک (GPU) و رم (RAM) قابلیت اورکلاک دارند، کمپانی‌های سازنده قطعات، فرکانس مشخصی را برای کارکرد آنها تعیین می‌کنند، فرکانس کاری یعنی قطعه در هر ثانیه چند سیکل کاری را به طور کامل انجام می‌دهد و فرکانس با واحد گیگاهرتز اندازه گیری می‌شود. پس زمانی که قطعات اورکلاک می‌شوند سرعت آنها افزایش یافته و امکان انجام تعداد بیشتری عملیات در ثانیه فراهم می‌شود.

افزایش سرعت قطعات باعث افزایش مصرف برق آنها و در نتیجه تولید گرمای بیشتر می‌شود. پس در زمان اورکلاک خنک کنندگی سیستم اهمیت بسیار بالایی دارد. دمای قطعات را بررسی و سیستم خنک کنندگی مناسبی تهیه کنید، در غیر این صورت قطعات آسیب خواهند دید حتی آسیبی کوچک موجب ناپایداری سیستم، هنگ کردن و ری استارت شدن آن در حین کار می‌شود.

بررسی مزایای اورکلاک

اورکلاک کردن قطعاتی مانند پردازنده و کارت گرافیک سرعت و کارایی سیستم را افزایش می‌دهد. با استفاده از اورکلاک می‌توانید قطعات رده پایین‌تری خریداری کنید و هزینه‌ها را کاهش دهید.

برای بهرمندی از ویژگی‌ اورکلاک این نکته را فراموش نکنید، اگر پردازنده و رم خود را اورکلاک کنید ولی هارد شما از نوع HDD است. پس افزایش سرعت چشمگیری نخواهید داشت بهتر است یک هارد SSD تهیه کنید.

معایب اورکلاک

مهم‌ترین خطر اورکلاک کاهش طول عمر سخت افزار به دلیل آسیب دیدگی ناشی از دمای بالاست. برای کاهش دما به سیستم خنک کنندگی مجزا نیاز است. زمانی که شما قطعات را اورکلاک می‌کنید دیگر برای خنک کنندگی ایده آل روی فن و هیت سینک حساب نکنید. باید به سمت سیستم‌های خنک کننده مایع بروید. (سیستمی که از لوله و آب سرد برای خنک کردن سیستم استفاده می‌کند.)

به دلیل اینکه اورکلاک کردن سیستم یک عمل ساده و معمولی نیست با اورکلاک کردن قطعات، گارانتی آنها باطل می‌شود.

ممکن است بعد از اورکلاک کردن قطعات، صفحه نمایشگر سیستم سیاه شود. در این صورت باید تنظیمات سیستم را به حالت قبل از اورکلاک برگردانید: پس از ورود به تنظیمات بایوس گزینه LOAD Default system configure را بزنید.

اگر به تنظیمات بایوس دسترسی ندارید باتری بایوس که روی مادربرد تعبیه شده است را 10 ثانیه از جای خود خارج کنید تا تنظیمات به حالت پیش فرض برگردد.

سیستم خنک کننده مایع

سیستم‌های خنک کننده مایع (آبی) نسل جدید سیستم‌های خنک کننده هستند که با استفاده از لوله‌های انتقال حرارت که حاوی گاز یا مایع هستند گرما را منتقل می‌کنند. خنک کننده‌های مایع نسبت به خنک کننده‌های هوایی( فن) قدرت بالاتری دارند.

در این سیستم پمپ کوچکی بالای پردازنده نصب می‌شود که لوله‌های کوچک و منعطفی در قالب یک حلقه بسته به آن متصل هستند و مایعی که ترکیبی از آب مقطر و فلوئور کربن است، درون آن گردش می‌کند. حرارت پردازنده از طریق قطعه‌ای مسی که زیر پمپ تعبیه شده است به مایع درون آن منتقل می‌شود. مایع درون پمپ گرم می‌شود و از طریق لوله‌ها به رادیاتور تعبیه شده در قسمتی از کیس کامیپوتر انتقال می‌یابد و در آنجا به وسیله فن‌های موجود خنک شده و دوباره به سیستم خنک کننده برمی‌گردد این چرخه مدام در حال تکرار است.

اورکلاک پردازنده

پردازنده سیستم برای فعالیت در محدوده فرکانس خاصی تنظیم شده است و زمانی که در همین محدوده فعالیت می‌کند نیاز به تجهیزات اضافه برای خنک کنندگی ندارد. البته پردازنده‌هایی هم وجود دارند که در حین انجام عملیات سنگین و محاسبات چند هسته‌ای افزایش دمای زیادی دارند و باید دمای آنها کنترل شود.

قبل از اقدام به آورکلاکینگ، به نوع پردازنده سیستم توجه کنید. اکثر پردازنده‌ها قابلیت اورکلاک دارند اما برخی قابلیت اورکلاک ندارند که به آنها پردازنده قفل شده می‌گویند. اورکلاک پردازنده به دو روش انجام می‌شود:

1. افزایش سرعت کلاک پایه
2. افزایش ضریب کلاک پایه

این دو ویژگی در بایوس (BIOS) سیستم قابل دسترسی هستند. ساده‌ترین روش برای اورکلاک پردازنده تغییر این دو در تنظیمات بایوس است. توجه کنید که فرکانس پردازنده مساوی است با حاصل ضرب ضریب کلاک پایه در سرعت کلاک پایه پس برای اورکلاکینگ هر دو آیتم باید تغییر کنند.

روش دیگر اورکلاک پردازنده استفاده از نرم افزارهایی است که برای این کار طراحی شده‌اند نرم افزارهای مخصوص ویندوز و سایر سیستم عامل‌ها که با استفاده از آنها می‌توان عمل اورکلاک پردازنده را انجام داد.

برای تست وضعیت اورکلاک، یک برنامه یا بازی که پردازش سنگینی دارد را اجرا کنید. دمای پردازنده و پایداری سیستم را بررسی کنید. اگر دمای سیستم و فعالیت آن نرمال بود پس مشکل خاصی وجود ندارد در غیر این صورت برای پایداری بیشتر مجدد وارد تنظیمات شده و فرکانس پردازنده را کم کنید و اگر دمای سیستم بالاست سیستم خنک کنندگی قوی‌تری فراهم کنید.

اگر قصد اورکلاک کردن رم را هم دارید، از تنظیمات بایوس بخش حافظه تغییرات لازم را اعمال کنید تا رم سیستم هم اورکلاک شود. رم به دلیل تولید گرمای کم، حتی در حالت اورکلاک هم نیاز به سیستم خنک کننده قوی‌تر ندارد.

اورکلاک کارت گرافیک

اورکلاک پردازنده تاثیری روی سرعت اجرای بازی‌های کامپیوتری ندارد برای همین گیمرها به اورکلاک کارت گرافیک روی آورده‌اند. اورکلاک GPU برای گیمرها اهمیت بالایی دارد. بازی‌های کامپیوتری که در سال‌های اخیر وارد بازار شده‌اند نیاز به کارت گرافیک‌های قدرتمند دارند.

اورکلاک در کارت گرافیک با استفاده از نرم افزارهای مختلفی قابل انجام است، مانند برنامه GPU Tweak برای کارت گرافیک های Asus و Afterburner برای کارت گرافیک های MSI امکان‌پذیر است.