مشکلات رایج سرور DHCP چیست؟ چطور آن‌ها را رفع کنیم؟

خطاهای DHCP اغلب به‌دلیل خرابی سرور DHCP، کمبود آدرس‌های IP موجود یا مشکلات شبکه رخ می‌دهند که باتوجه به علائم موجود، روش‌های عیب‌یابی متفاوتی دارند.DHCP چیزی مثل یک دفتر ثبت‌نام خودکار در شبکه ا‌ست. وقتی یک دستگاه جدیدی به شبکه وصل می‌شود، به جای اینکه ما آدرس اینترنتی (IP) خاصی رو به آن بدهیم، خودش از این دفتر یک آدرس می‌گیرد و شروع به کار می‌کند. این کار باعث می‌شود خیلی راحت‌تر بتوانیم دستگاه‌ها را به شبکه وصل و مدیریت کنیم.

اما مشکل اینجاست که گاهی اوقات این دفتر ثبت‌نام درست کار نمی‌کند و دستگاه‌ها نمی‌توانند آدرس بگیرند یا آدرس‌های اشتباهی دریافت می‌کنند. به همین خاطر دستگاه‌ها نمی‌توانند به اینترنت وصل بشوند یا با بقیه دستگاه‌های شبکه ارتباط برقرار کنند. با ما همراه باشید تا مشکلات احتمالی سرور DHCP را شناسایی کنیم و راه‌حل‌های رفع آن را ارائه دهیم.

اگر با خطاهای پی در پی DHCP مواجه می‌شوید؟ کافیست با تیم پشتیبانی شبکه فالنیک ارتباط برقرار کنید. متخصصان ما با بررسی دقیق شبکه سازمان و ریشه‌یابی مشکلات شبکه، آن‌ها را در کمترین زمان ممکن رفع می‌کنند.

سرور DHCP چیست؟

درک انواع سرویس‌های ویندوز سرور و کاربرد آن‌ها، برای مدیران شبکه بسیار حیاتی است. سرویس‌هایی مانند DHCP، DNS و IIS نقش کلیدی در عملکرد یک شبکه ایفا می‌کنند. سرور DHCP (پروتکل پیکربندی هاست پویا) یک سرویس شبکه است که به‌طور خودکار آدرس‌های IP و سایر تنظیمات ضروری شبکه (مانند تنظیمات gateway و DNS) را هنگام اتصال به آن، به دستگاه‌ها اختصاص می‌دهد. این به دستگاه‌ها اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به پیکربندی دستی IP، با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و به اینترنت دسترسی داشته باشند. با این روش، سرورهای DHCP مدیریت شبکه را آسان‌تر می‌کنند.

برای اینکه درک کاملی از سرور DHCP داشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله را DHCP چیست و چگونه کار می کند؟ را مطالعه کنید.

خطاها و مشکلات رایج سرور DHCP

خطاهای رایج سرور DHCP اغلب به مشکلات در تخصیص IP، تنظیمات شبکه یا دسترسی به سرور مربوط می‌شود. این خطاها با تنظیمات مناسب، نظارت دقیق و پشتیبانی از سرور DHCP قابل مدیریت و رفع هستند. در ادامه خطاهای رایج سرور DHCP را توضیح می‌دهیم:

1.      پایان محدوده آی پی (DHCP Scope Exhaustion)

وقتی تمام IPهای موجود در محدوده (scope) DHCP به دستگاه‌ها اختصاص داده شده باشد، سرور دیگر قادر به اختصاص IP جدید نخواهد بود. تصور کنید یک ساختمان آپارتمانی با تعداد محدودی واحد داشته باشیم. اگر همه واحدها اجاره داده شوند، دیگر جایی برای مستأجر جدید نخواهد بود. در شبکه هم همین اتفاق می‌افتد. وقتی تمام آدرس‌های IP موجود به دستگاه‌ها اختصاص داده شود، سرور DHCP  دیگر نمی‌تواند آدرس جدیدی بدهد.

2.      تداخل آدرس آی پی (IP Address Conflict)

هنگامی که دو دستگاه یک آدرس IP مشابه دریافت کنند، تداخل رخ می‌دهد. این مشکل اغلب به دلیل پیکربندی دستی IP یا خطای DHCP  اتفاق می‌افتد. این مشکل مثل این است که دو نفر ادعا کنند در یک آپارتمان زندگی می‌کنند! وقتی دو دستگاه به اشتباه یک آدرس IP  داشته باشند، شبکه دچار اختلال می‌شود.

3.      عدم دسترسی به سرور DHCP (DHCP Server Unavailable)

دستگاه‌ها نمی‌توانند به سرور DHCP دسترسی داشته باشند یا درخواست‌هایشان به سرور نمی‌رسد. این مشکل می‌تواند به دلیل خطا در شبکه یا غیرفعال بودن سرور DHCP رخ دهد. این مشکل شبیه به این است که زنگ خانه‌ای را بزنیم اما کسی جواب ندهد. دستگاه‌ها نمی‌توانند به سرور DHCP متصل شوند تا آدرس IP بگیرند.

4.      تنظیمات نادرست DHCP (Invalid DHCP Configuration)

اگر تنظیمات DHCP مانند  Subnet Mask، Gateway یا DNS نادرست باشد، دستگاه‌ها نمی‌توانند به درستی به شبکه متصل شوند. این مشکل مثل این است که آدرس یک ساختمان اشتباه به ما داده شود. اگر اطلاعاتی مثل آدرس شبکه یا مسیر دسترسی به درستی تنظیم نشده باشند، اتصال دستگاه‌ها به شبکه غیرممکن می‌شود.

5.      مشکلات اجاره آی پی (DHCP Lease Issues)

اگر زمان اجاره IP (lease time) بیش از حد کوتاه یا طولانی باشد، مشکلاتی در تخصیص IP به وجود می‌آید. زمان کوتاه باعث تمدید مکرر IP می‌شود و زمان طولانی کمبود IP در شبکه را به همراه دارد. این مشکل مثل این است که مدت زمان اجاره یک آپارتمان خیلی کوتاه یا خیلی بلند باشد. اگر مدت زمان خیلی کوتاه باشد، مستأجر دائم باید قرارداد جدید ببندد و اگر خیلی بلند باشد، ممکن است واحد خالی بماند.

6.      مشکلات همگام‌سازی زمان (Time Synchronization Problems)

اگر ساعت سرور و دستگاه‌ها با هم هماهنگ نباشند، ممکن است در مدیریت اجاره IP مشکل ایجاد شود. این مشکل شبیه به این است که دو نفر با ساعت‌های متفاوت قرار بگذارند.

7.      سرور DHCP غیرمجاز (Unauthorized DHCP Server)

گاهی اوقات یک سرور DHCP غیرمجاز در شبکه فعال می‌شود و باعث تخصیص IPهای نادرست یا تداخل در شبکه می‌شود. این مشکل مثل این است که دو نفر ادعا کنند مدیر ساختمان هستند! وجود یک سرور DHCP اضافی باعث ایجاد اختلال در شبکه می‌شود.

8.      خرابی پایگاه داده DHCP (DHCP Database Corruption)

خرابی پایگاه‌ داده DHCP ممکن است باعث از دست رفتن اطلاعات مربوط به اجاره‌های IP و تنظیمات شود. این مشکل شبیه به این است که تمام اطلاعات اجاره یک ساختمان گم شود. اگر اطلاعات مربوط به آدرس‌های IP و اجاره‌ها از بین برود، مدیریت شبکه مختل می‌شود.

روش‌های عیب‌یابی و رفع خطاهای سرور DHCP

در بالا با مشکلات رایج سرورDHCP آشنا شدید، در ادامه با توجه به ترتیب خطاها، روش‌های عیب‌یابی هرکدام را توضیح می‌دهیم:

1.      عیب‌یابی و رفع خطای پایان محدوده آی پی

بررسی محدودهIP: اطمینان حاصل کنید که محدوده IP کافی برای دستگاه‌های متصل وجود دارد.

گسترش محدوده: در صورت نیاز، محدوده IP را گسترش دهید یا مدت زمان اجاره IP را کاهش دهید.

2.      عیب‌یابی و رفع خطای تداخل آدرس آی پی

شناسایی دستگاه‌های تکراری: با استفاده از ابزارهای شبکه، دستگاه‌هایی که دارای آدرس IP تکراری هستند را شناسایی کنید.

اصلاح تنظیماتIP: تنظیمات دستی IP را بررسی کرده و از عدم تداخل، اطمینان حاصل کنید.

3.      عیب‌یابی و رفع خطای عدم دسترسی به سرور

بررسی وضعیت سرور: مطمئن شوید که سرور DHCP روشن و در حال کار است.

بررسی شبکه: اطمینان حاصل کنید که دستگاه‌ها به‌درستی به شبکه متصل هستند و هیچ مشکلی در کابل یا سوییچ ندارند.

4.      عیب‌یابی و رفع خطای تنظیمات نادرست

بررسی تنظیماتDHCP: اطمینان حاصل کنید که Subnet Mask، Gateway و DNS به‌درستی تنظیم شده‌ باشند.

تست اتصال: از ابزارهای تست شبکه برای بررسی اتصال به اینترنت و دیگر دستگاه‌ها استفاده کنید.

5.      عیب‌یابی و رفع خطای اجاره آی پی

تنظیم مجدد زمان اجاره: زمان اجاره IP را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که متناسب با تعداد دستگاه‌های شبکه باشد.

بازبینی وضعیت اجاره‌ها: از پنل مدیریت DHCP وضعیت اجاره‌ها را بررسی کنید و در صورت نیاز، تنظیمات را تغییر دهید.

6.      عیب‌یابی و رفع خطای همگام‌سازی زمان

بررسی همگام‌سازیNTP: اطمینان حاصل کنید که سرور DHCP و دستگاه‌ها به‌درستی با یک سرور NTP (Network Time Protocol) همگام‌سازی شده‌اند.

تنظیم مجدد زمان: در صورت نیاز، زمان سرور DHCP را به صورت دستی تنظیم کنید.

7.      عیب‌یابی و رفع خطای سرور DHCP غیرمجاز

شناسایی سرورهایDHCP: با استفاده از ابزارهای مانیتورینگ، سرورهای DHCP فعال در شبکه را شناسایی کنید.

حذف سرور غیرمجاز: سرورهای غیرمجاز را از شبکه حذف و سیاست‌های امنیتی (Security Policies) را به‌روزرسانی کنید.

8.      عیب‌یابی و رفع خطای خرابی پایگاه داده

بکاپ از پایگاه‌داده: از پایگاه‌داده DHCP به‌طور منظم بکاپ بگیرید.

بازگردانی پایگاه‌داده: در صورت خرابی، از نسخه پشتیبان برای بازگردانی استفاده کنید.

چگونه از DHCP محافظت کنیم؟

بهترین روش‌ها برای محافظت از زیرساخت DHCP عبارتند از:

• سرورهای DHCP باید از نظر فیزیکی ایمن باشند و باید دسترسی به سرورهای DHCP فقط به پرسنل مجاز محدود شود.
• روش امنیتی احراز هویت باید برای ارتباط بین سرور DHCP و دستگاه‌ها فعال باشد. فقط دستگاه‌های مجاز باید بتوانند آدرس‌های IP و پارامترهای پیکربندی را از سرور دریافت کنند. این کار می‌تواند هویت سرورهای DHCP سالم از تهاجمی را تشخیص دهد.
• محدوده‌ها و رزروها (Scopes and reservations) باید برای بخش‌های شبکه پیکربندی شوند تا اینکه کدام دستگاه‌ها می‌توانند به منابع شبکه دسترسی داشته باشند را کنترل کنند.
• وظایف مدیریتی (Administrative) در سرورهای DHCP باید با کمترین امتیازات مورد نیاز انجام شود.
• فایروال‌ها باید قبل از سرورهای DHCP استفاده شوند.
• ترافیک شبکه باید برای نشانه‌های جعل DHCP، مانند تغییرات غیرمنتظره آدرس IP، عدم تطابق آدرس‌های MAC در حافظه پنهان ARP و عملکرد کند شبکه، کنترل شود.
• در آخر DHCP Snooping که یک ویژگی امنیتی شبکه است باید فعال شود تا از دسترسی سرورهای DHCP تهاجمی به شبکه جلوگیری کند.

آنچه درباره مشکلات رایج سرور DHCP خواندید

سرور DHCP مسئول تخصیص خودکار آدرس‌های IP به دستگاه‌های شبکه است. اما گاهی تمام شدن آدرس‌های IP، تداخل در آدرس‌ها، مشکلات در تنظیمات سرور یا عدم دسترسی به سرور، باعث اختلال در شبکه و عدم اتصال صحیح دستگاه‌ها می‌شود. ما در این مقاله سعی کردیم مشکلات رایج سرور DHCP را شرح دهیم و روش‌های عیب‌یابی و رفع هرکدام از خطاهای سرور DHCP را به شما ارائه دهیم.