تفاوت Backup و Disaster Recovery چیست و هر کدام برای چه موقعیتی مناسب هستند؟

آیا می‌دانستید طبق آمار جهانی، بیش از ۶۰٪ سازمان‌ها حداقل یک‌بار در سال با از دست رفتن بخشی از داده‌های حیاتی خود مواجه می‌شوند؟ داده‌ها قلب تپنده هر سازمان هستند و حفظ آن‌ها، یعنی تضمین تداوم و اعتبار کسب‌وکار. کوچک‌ترین خطای انسانی، حمله سایبری یا خرابی سخت‌افزاری می‌تواند باعث از بین رفتن اطلاعاتی شود که سال‌ها برای جمع‌آوری آن زمان صرف شده است.

در چنین شرایطی، داشتن یک استراتژی حرفه‌ای برای پشتیبان‌گیری از اطلاعات، حیاتی‌ترین وظیفه تیم IT است. استفاده از خدمات راه اندازی Backup Server به سازمان‌ها کمک می‌کند تا چندین نسخه ایمن از داده‌های خود در نقاط مختلف ذخیره کنند و در صورت بروز هرگونه بحران، به‌سرعت بازیابی اطلاعات را انجام دهند. اما وقتی صحبت از حفاظت از داده‌ها می‌شود، مفاهیمی مثل Backup و Disaster Recovery  مطرح می‌گردند که اگرچه شباهت زیادی دارند، اما در واقع دو فرآیند متفاوت هستند. در ادامه این مقاله از فالنیک (ایران اچ پی)، به‌طور کامل تفاوت این دو را بررسی می‌کنیم تا بدانید کدام استراتژی برای سازمان شما مناسب‌تر است؛ پس تا انتها با ما همراه باشید.

Backup چیست؟

بکاپ به معنای تهیه‌ یک یا چند نسخه‌ کپی از داده‌های سازمانی و ذخیره‌ی آن در یک مکان دیگر است تا در صورت حذف یا آسیب دیدن فایل‌ها، بتوان آنها را بازیابی کرد. هدف اصلی از استفاده بکاپ‌گیری، محافظت از داده‌ها در برابر اتفاقاتی مانند پاک شدن تصادفی فایل‌ها، خرابی هارد یا آلودگی به ویروس‌ها است که ممکن است در هر سازمانی رخ دهند. تصور کنید کارمندی فایل مهمی را در سازمان شما به اشتباه حذف می‌کند. در این حالت، با داشتن بکاپ روزانه، می‌توانید آن فایل را به راحتی بازیابی کرد و جلوی خسارت های احتمالی را بگیرید. انواع Backup عبارتند از:

• بکاپ کامل یاFull Backup : کپی کامل از همه داده‌ها. ساده اما زمان‌بر و پرحجم.
• بکاپ افزایشی Incremental Backup: فقط تغییرات نسبت به آخرین بکاپ ذخیره می‌شود. سریع‌تر و کم‌حجم‌تر.
• بکاپ تفاضلی یا Differential Backup: تغییرات نسبت به آخرین بکاپ کامل ذخیره می‌شود. از نظر زمان و حجم، چیزی ما بین دو بکاپ Full و Incremental

Disaster Recovery چیست؟

بازیابی پس از بحران یا DR (مخفف Disaster Recovery)، شامل مجموعه‌ای از سیاست‌ها و ابزارهایی است که برای بازیابی سریع سرویس‌های حیاتی سازمان بعد از وقوع یک فاجعه طراحی می‌شوند. هدف از اجرای فرایند بازیابی پس از بحران حفاظت از داده‌ها نیست، بلکه اطمینان از ادامه فعالیت سازمان حتی در شرایط بحرانی است. تصور کنید یک دیتاسنتر به دلیل آتش‌سوزی از دسترس خارج شود. اگر سازمان DR داشته باشد، کل سیستم‌ها از روی سایت پشتیبان ظرف چند دقیقه یا چند ساعت راه‌اندازی می‌شوند و کسب‌وکار بدون توقف ادامه پیدا می‌کند. اجزای اصلی یک برنامه Disaster Recovery عبارت است:

• تعریف خدمات حیاتی و اولویت‌بندی: مشخص کردن اینکه کدام سرورها، اپلیکیشن‌ها و داده‌ها باید اول بازیابی شوند.
• تعریف RTO یا Recovery Time Objective: شامل تعیین حداکثر زمان مجاز برای بازیابی سرویس تا دوباره در دسترس کاربران قرار گیرد.
• تعریف RPO یا Recovery Point Objective: شامل تعیین حداکثر مقدار داده‌ای که می‌توان در زمان بروز فاجعه از دست داد (به طور مثال، چند ساعت یا چند دقیقه از آخرین نسخه‌ی ذخیره شده)
• تعیین مکان/زیرساخت پشتیبان (Disaster Recovery Site): فراهم‌سازی سایت ثانویه (Cold/Warm/Hot Site) در یک موقعیت دیگر یا استفاده از سرویس‌های Cloud.
• تعیین روش‌های نگه‌داری داده و قابلیت بازیابی: مواردی مانند Replication، Snapshot، Backup offsite، و تست‌های دوره‌ای بازیابی.
• تعیین نقش‌ها و فرایندها: مشخص کردن تیم‌های مسئول، سندِ رفتار در حادثه، کانال‌های ارتباطی اضطراری و فرایند تصمیم‌گیری.
• آزمون و تمرین: اجرای تمرین‌های منظم (Tabletop و Full failover) برای تضمین عملیاتی بودن برنامه.

مطالب مرتبط: اصول بکاپ‌گیری از اطلاعات سرور

تفاوت‌های کلیدی Backup و Disaster Recovery

حال که با Backup و Disaster Recovery آشنا شدید، زمان آن رسیده است که تفاوت پشتیبان‌گیری و بازیابی از فاجعه را یاد بگیرید؛ مواردی که به شما کمک می‌کند تا با انتخاب تجهیزات متناسب برای سازمان و تعیین استراتژی‌های کارآمد، بقای کسب‌وکارتان را حتی در صورت بروز فجایع شدید نیز، به خوبی حفظ کنید. در جدول زیر، مقایسه Backup و Disaster recovery با در نظر گرفتن ۵ تفاوت کلیدی بین این دو فرایند انجام شده است تا بتوانید در موقع بروز بحران‌های سازمانی تهدیدکننده‌ اطلاعات‌تان، بهتر و سریع‌تر، عمل کنید.

چه زمانی به بکاپ نیاز داریم و چه زمانی به Disaster Recovery؟

شناخت تفاوت Backup و Disaster recovery برای کمک به تدوین راهکارهایی برای حفظ اطلاعات سازمانی در شرایط حساس ضروری است، اما کافی نیست. شما به عنوان یک مدیر IT به خوبی باید بدانید که در چه موقعیت‌هایی، از کدام یک از این دو فرایند یا حتی ترکیبی از هر دو استفاده کنید.

اگر مشکل سازمان شما، فقط مواردی مانند حذف تصادفی، خرابیِ یک سرور یا آلودگی محدودی است که از یک بدافزار رخ دهد و می‌خواهید داده‌های از دست رفته را از نسخه‌ی قبلی بازگردانی کنید یا اینکه RTO و RPO کسب‌وکار شما به‌گونه‌ای است که بازیابی از نسخه ی بکاپ (برای مثال چند ساعت تا یک روز) برای سازمان‌تان قابل‌قبول خواهد بود، بهتر است از بکاپ استفاده کنید.

در مقابل، اگر سازمان بزرگی دارید و احتمال بروز حوادثی در سطح زیرساخت را می‌دهید (برای مثال دیتاسنتر از کار بیافتد، شبکه قطع شود یا حمله‌ سایبری همه‌جانبه رخ دهد.) و لازم باشد که سرویس‌های سازمان شما در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مکان یا زیرساخت دیگری منتقل شوند،  در این حالت داشتن برنامه DR و یک سایت پشتیبان حیاتی برای سازمان شما بسیار ضروری است.

بیشتر بخوانید: روش‌های بکاپ گیری از سرور 

حفاظت کامل از داده‌ها با ترکیب Backup و Disaster recovery

در بخش‌های قبل با تفاوت Backup و Disaster recovery آشنا شدیم و آموختیم که هر یک از این دو فرایند در چه سناریوهایی به کار گرفته می‌شوند. علی‌رغم تفاوت‌های کلیدی میان این دو، استفاده از Backup یا Disaster recovery به تنهایی برای سازمان شما کافی نیست؛ بهتر است برای حفاظت کامل از اطلاعات سازمانی خود، همیشه این دو فرایند را در کنار یکدیگر به کار بگیرید. برای تدوین یک استراتژی ترکیبی به منظور استفاده از این دو فرایند به صورت همزمان، رعایت موارد زیر ضروری است:

• تعریف RTO و RPO در سطح کسب‌وکار: از مدیریت سازمان‌تان بخواهید مشخص کند که کدام خدمات حیاتی‌ هستند و چقدر Downtime یا از دست رفتن داده قابل قبول است. این‌ موارد مبنای انتخاب تکنولوژی و هزینه‌ شما خواهند بود.
• استفاده از چند لایه‌ حفاظت (Defense in Depth): برای مثال، یک لایه برای نگهداری بکاپ محلی برای بازیابی سریع و یک Replication همزمان یا با تأخیر به سایت دوم یا cloud برای جابه‌جایی سریع‌تر.
• آزمون منظم (Exercise & Test): اجرای تست‌های دوره‌ای به منظور اطمینان از کارایی و زمان‌های پیش‌بینی‌شده‌ی بازیابی استراتژی طراحی شده.
• مستندسازی و نقش‌آفرینی شفاف: تدوین یک راهنما و دستورالعمل کامل برای اجرای استراژی بازیابی و تعیین دقیق نقش‌های هر یک از اعضای تیم IT.
• محافظت در برابر باج‌افزار: نگهداری بکاپ‌ها با روش‌هایی که به بدافزار آلوده نشوند.
• تدوین استراتژی DR با توجه به هزینه‌هایی که سازمان قادر به پرداخت آن خواهد بود.

سوالات متداول درباره تفاوت backup و disaster recovery

مقایسه backup و disaster recovery در یک نگاه

فرقی نمی‌کند که سازمان شما کوچک باشد یا یک کسب‌وکار بسیار بزرگ؛ در هر حالت، ادامه‌ کسب‌وکار شما و حفظ مشتریانی که با هزینه‌های سنگین و سال‌ها زحمت به دست آورده‌اید، وابسته به اطلاعاتی است که بدنه‌ اصلی سازمان شما را تشکیل می‌دهند.

در این مقاله با تفاوت Backup و Disaster recovery آشنا شدیم و آموختیم که بکاپ به معنای تهیه‌ نسخه‌های پشتیبان از اطلاعات روی سرورهای فیزیکی یا ابری است. اما بازیابی از فاجعه شامل استراتژی‌هایی است که تعیین می‌کند این نسخه‌های پشتیبان چطور و با چه شرایطی پس از رخ دادن اتفاقات مختلف در سازمان‌تان، بازیابی شوند. از آنجایی که این دو فرایند، وابستگی بسیار حیاتی به یکدیگر دارند و نمی‌توان یکی را بدون دیگری استفاده کرد. اگر در زمینه بک‌آپ گیری اطلاعات کافی را ندارید پیشنهاد می‌کنیم با شماره 0218363 تماس بگیرید یا روی کلمه خدمات راه اندازی Backup Server بزنید و از متخصصین فالنیک (ایران اچ پی) کمک بگیرید.