اینتل Arrow Lake: هر آنچه درباره تراشههای نسل ۱۵ باید بدانیم
اینتل اِرو لِیک (Arrow Lake) یا Core Ultra 200 نسل بعدی پردازندههای شرکت اینتل است. این پردازندهها که جانشین نسل ۱۴ یعنی Meteor Lake/Raptor Lake بهروز شده هستند، احتمالا اواخر سال ۲۰۲۴ عرضه خواهند شد. با این حال، معرفی آنها به سادگی نسلهای قبلی نخواهد بود. ممکن است اینتل برای به حداکثر رساندن ظرفیت تولید خود، نسخه کممصرف دیگری را همزمان با نسخه اصلی عرضه کند و همچنین یکی از ویژگیهای قدیمی پردازندههای اینتل یعنی Hyperthreading را کنار بگذارد.
هنوز تا زمان عرضه این پردازندهها زمان باقی مانده است، بنابراین ما تمام جزئیات را نمیدانیم و اینکه آیا آنها به بهترین پردازندههای اینتل تبدیل خواهند شد هم مشخص نیست. در اینجا هر آنچه را که در مورد اینتل اِرو لِیک باید بدانید، گردآوری کردهایم.
فهرست محتوا
مشخصات Arrow Lake
مانند نسلهای اخیر پردازندههای اینتل، انتظار میرود Arrow Lake از یک طراحی ماژولار استفاده کند. این طراحی شامل هستههای عملکردی و کممصرف به همراه یک پردازنده گرافیکی داخلی و شتابدهندههای دیگر برای هوش مصنوعی و رمزگشایی ویدئو خواهد بود. هنوز مشخصات دقیق بر اساس مدل پردازنده منتشر نشده است، اما وبسایت Videocardz در ماه جولای ادعا کرد که جزئیاتی در مورد دستهبندیهای مختلف پردازندههای Arrow Lake به دست آورده است.
مدلهای Core Ultra 9 شامل 285K و 275 (و احتمالا یک مدل دیگر) دارای هشت هسته عملکردی، ۱۶ هسته کممصرف و چهار هسته گرافیکی Xe خواهند بود. سرعت کلاک بین این مدلها متفاوت خواهد بود، اما همگی باید دارای پیکربندی ۲۴ هستهای یکسان باشند. با این حال، به گفته شایعات، سرعت کلاک ممکن است نسبت به نسل قبل کمتر باشد و تا چند صد مگاهرتز کاهش یابد. به طور بالقوه، تراشه برتر این نسل میتواند به حداکثر سرعت ۵.۷ گیگاهرتز دست پیدا کند. در مقابل، سرعت کلاک هستههای کممصرف (E core) ممکن است افزایش یابد که میتواند این کاهش را جبران کند.
مشخص نیست که کاهش احتمالی سرعت کلاک صرفا به خاطر طراحی جدید است یا پاسخی به بحثهای اخیر در مورد ناپایداری پردازندههای 13900K و 14900K در سرعتهای کلاک بالاتر باشد. با این حال، به یاد داشته باشید که سرعت کلاک تنها یکی از عوامل تاثیرگذار بر سرعت یک پردازنده است. پردازندههای AMD برای سالها سرعت کلاک پایینتری نسبت به اینتل داشتهاند، اما همچنان در اکثر زمینهها به شدت رقابتی بودهاند.
مدلهای Core Ultra 7 دارای هشت هستهی عملکردی و ۱۲ هستهی کممصرف خواهند بود که نسبت به نسل قبل، ۴ هستهی کممصرف بیشتر دارند. این مدلها با یا بدون چهار هستهی گرافیکی Xe عرضه خواهند شد. مدلهای Core Ultra 5 بیشترین تنوع را در پیکربندی خواهند داشت، هرچند به نظر میرسد همه آنها دارای شش هستهی عملکردی و هشت هستهی کممصرف باشند. این مدلها با یا بدون گرافیک، مدلهای ردهبالاتر با سرعت کلاک بیشتر و برخی با تعداد هستهی گرافیکی کمتر در دسترس خواهند بود.
تراشههای جدید از معماریهای جدیدی بهره میبرند. گزارشها حاکی از آن است که هستههای P اِرو لِیک بر اساس معماری Lion Cove و هستههای کممصرف از معماری Skymont استفاده خواهند کرد. همچنین شایعاتی در مورد یک چیدمان جدید برای هستهها وجود دارد که در آن هستههای کممصرف به صورت گروهی و در میان هستههای عملکردی قرار میگیرند.
پردازندههای اِرو لِیک روی سوکت جدید LGA 1851 نصب میشوند که در مقایسه با سوکت LGA 1700 نسلهای ۱۲ و ۱۳ پین بیشتری دارد. این حرف بدان معنا است که برای استفاده از پردازندههای اِرو لِیک به مادربرد جدیدی نیاز خواهید داشت و نمیتوانید مستقیما آنها را روی مادربردهای نسلهای ۱۲، ۱۳ یا ۱۴ قرار دهید. با این حال، اندازه فیزیکی این سوکت با LGA 1700 یکسان خواهد بود، بنابراین با خنککنندههای قبلی پردازندههای مرکزی همچنان سازگار خواهند بود.
این سوکت جدید همچنین نسل جدیدی از چیپستهای مادربرد و پشتیبانی اجباری از رم DDR5 را به همراه میآورد. دیگر خبری از رم DDR4 روی مادربردهای اینتل در این نسل نخواهد بود. پشتیبانی از سرعت رم نیز مجددا افزایش خواهد یافت و شایعاتی در مورد پشتیبانی از Thunderbolt 5 وجود دارد، هرچند تایید نشدهاند. همچنین نسل پرچمدار فناوری PCIe یعنی PCIe 5 همچنان باقی خواهد ماند.
یکی از تغییرات بزرگی که ممکن است با اِرو لِیک همراه باشد، حذف فناوری قدیمی Hyperthreading اینتل است. اینتل قبلا در مدلهای پایینتر از رده بالای نسل ۹ این کار را انجام داده بود، اما به نظر میرسد این بار این فناوری به طور کامل از تمام مدلها حذف خواهد شد. هدف از این کار، اجازه دادن به هستههای عملکردی برای فعالیت حداکثری در کارهای سنگین است، در حالی که قابلیتهای چندنخی که Hyperthreading معمولا در اختیار میگذاشت، توسط هستههای جدید E و LP-E مدیریت خواهد شد.
Bartlett Lake
در کنار اِرو لِیک، شایعاتی نیز مبنی بر معرفی نسل جدید پردازندههای پایینرده اینتل تحت عنوان بارتلت لِیک در سال ۲۰۲۴ مطرح شده است. این پردازندهها از طراحی قدیمیتر Intel 4 (۳ نانومتری) استفاده خواهند کرد. هدف از معرفی بارتلت لِیک، رقابت با نسل قدیمیتر اما همچنان محبوب AMD Ryzen 5000 است، نسلی که همچنان با مدلهای جدیدی مانند 5700X3D و سری جدید 5000 GT پشتیبانی میشود. گزارشها حاکی از آن است که بارتلت لِیک بر اساس طراحی بهروز شدهی سیلیکون Raptor Lake ساخته میشود، بنابراین باید با پلتفرمهای موجود LGA 1700 سازگار باشد. همچنین احتمالا از حافظهی DDR4 پشتیبانی خواهد کرد که میتواند آن را به یک مسیر ارتقاء ارزانتر برای طرفداران اینتل تبدیل کند.
شاید استفاده از یک فرآیند تولید قدیمیتر و تقسیم خط تولید نسل بعدی به دو بخش برای اینتل عجیب به نظر برسد، اما هدف از این کار کاهش فشار بر تولید سیلیکون ۲۰A اینتل است که در زمان عرضه، پیشرفتهترین فناوری خواهد بود و طبیعتا عرضه محدودی خواهد داشت. استفاده از یک طراحی قدیمیتر برای پردازندههای مقرونبهصرفهتر میتواند باعث بهبود در دسترس بودن و قیمتگذاری این پردازندهها در زمان عرضه شود.
بر اساس جدیدترین شایعات در جولای ۲۰۲۴، پردازندههای بارتلت لِیک در چند پیکربندی خاص عرضه خواهند شد. این پیکربندیها شامل یک طراحی با هستههای عملکردی تنها (تا ۱۲ هستهی P)، و یک طراحی با ترکیب هستههای P و E که با پیکربندیهای معمول اینتل مطابقت دارد، همراه خواهند بود.
در دسترس بودن اِرو لِیک و بارتلت لِیک
چه زمانی اِرو لِیک در دسترس عموم قرار خواهد گرفت؟ اینتل نسل چهاردهم پردازندههای خود با نام Meteor Lake را با استقبال کمنظیری عرضه کرد. حالا برای اینکه بتواند به برنامهی خود برای طی کردن پنج فرآیند ساخت در چهار سال پایبند بماند، انتظار میرود اِرو لِیک در ماههای پایانی سال ۲۰۲۴ عرضه شود. به احتمال زیاد این اتفاق همزمان با بارتلت لِیک یا کمی بعد از آن، در اوایل سال ۲۰۲۵ رخ خواهد داد. آخرین شایعات در جولای حاکی از آن است که اِرو لِیک بسیار نزدیک به پایان سال، احتمالا حتی تا دسامبر، عرضه خواهد شد. این عرضه ظاهرا پس از نهایی شدن مرحلهی نمونهی تضمین کیفیت در سپتامبر اتفاق خواهد افتاد.
گزارشها حاکی از آن است که نمونههای اولیهی Lunar Lake نیز در حال حاضر در اختیار تولیدکنندگان لپتاپ قرار گرفته است، بنابراین ممکن است پردازندههای موبایلی Lunar Lake مدت کوتاهی پس از عرضهی اِرو لِیک روی دسکتاپها، به بازار عرضه شوند.