تفاوت cpu و gpu و apu چیست؟

وقتی صحبت از خرید کامپیوتر یا لپتاپ میشود، اولین چیزی که اغلب توجه کاربر را جلب میکند، پردازنده دستگاه است. اما اینجا یک سؤال مهم پیش میآید: تفاوت CPU و GPU و APU چیست و کدامیک نقش کلیدیتری در عملکرد سیستم دارند؟ CPU یا پردازنده مرکزی مغز اصلی کامپیوتر است، GPU وظیفه پردازشهای گرافیکی و بصری را بر عهده دارد و APU ترکیبی هوشمندانه از هر دو است که میتواند تعادل خوبی بین توان پردازشی و گرافیکی ایجاد کند. در این مقاله فالنیک بهصورت ساده و کاربردی توضیح میدهیم هرکدام از این پردازندهها چه وظایفی دارند، چه تفاوتهایی میان آنها وجود دارد و آشنایی با این مفاهیم چگونه به شما کمک میکند بهترین انتخاب را هنگام خرید سیستم داشته باشید؛ پس در ادامه با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
CPUیا واحد پردازش مرکزی چیست و چه کاربرد و وظایفی دارد؟
CPU یا واحد پردازش مرکزی (Central Processing Unit) قلب اصلی هر سیستم کامپیوتری است. وظیفه اصلی CPU اجرای دستورات و مدیریت کل فعالیتهای سختافزاری و نرمافزاری است؛ به همین دلیل اغلب به آن “مغز کامپیوتر” هم گفته میشود. این تراشه مسئول پردازش دادهها، اجرای نرمافزارها، مدیریت سیستمعامل و هماهنگسازی بین اجزای مختلف مثل حافظه، هارد و کارت گرافیک است.
کاربرد CPU در طیف وسیعی از کارها مشخص میشود: از اجرای برنامههای روزمره مثل مرورگرها و نرمافزارهای آفیس گرفته تا پردازشهای سنگین مانند برنامهنویسی، مدیریت پایگاهدادهها و شبیهسازیهای علمی. هرچه تعداد هستهها و فرکانس کلاک CPU بیشتر باشد، توانایی آن برای انجام کارهای همزمان و پیچیده نیز افزایش پیدا میکند. برای آشنایی بیشتر با این قطعه میتوانید مقاله « CPU چیست؟» را بخوانید.
gpuجی پی یو چیست و چه کاربرد و وظایفی دارد؟
GPU یا واحد پردازش گرافیکی (Graphics Processing Unit) تراشهای تخصصی برای پردازشهای موازی و محاسبات تصویری است. برخلاف CPU که برای کارهای عمومی ساخته شده، GPU در رندرینگ تصاویر، اجرای ویدئوها و پردازشهای سهبعدی عملکرد فوقالعادهای دارد. در واقع این قطعه همان چیزی است که باعث میشود بازیها، نرمافزارهای طراحی سهبعدی، ویدئوهای فورکی و حتی پروژههای هوش مصنوعی بهسرعت و روان اجرا شوند.
امروزه GPU نهتنها در کارتهای گرافیک دسکتاپ و لپتاپ بلکه در سرورها، گوشیهای هوشمند و حتی کنسولهای بازی هم استفاده میشود. کاربرد اصلی آن در گیمینگ، طراحی سهبعدی، رندرینگ ویدئو و پردازشهای علمی است. همچنین به دلیل توانایی بالای GPU در محاسبات موازی، این تراشه در حوزههای نوینی مثل یادگیری ماشین (Machine Learning) و هوش مصنوعی (AI) نیز بهطور گسترده استفاده میشود. در مقاله « gpu چیست» درباره قطعه gpu به صورت مفصل توضیح دادهایم.
APU چیست و چه کاربرد و وظایفی دارد؟
APU یا واحد پردازش تسریعشده (Accelerated Processing Unit) ترکیبی از CPU و GPU در یک تراشه واحد است که برای اولین بار توسط شرکت AMD معرفی شد. این پردازنده هم توانایی اجرای دستورات عمومی (مانند CPU) و هم قابلیت پردازش گرافیکی (مانند GPU) را بهصورت یکپارچه ارائه میدهد. ادغام این دو در یک چیپ باعث کاهش هزینه، مصرف انرژی کمتر و اشغال فضای کمتر در دستگاهها میشود.
کاربرد اصلی APU در سیستمهای اقتصادی و سبک مانند لپتاپهای دانشجویی، کامپیوترهای خانگی و حتی برخی کنسولهای بازی است. این پردازندهها میتوانند بدون نیاز به کارت گرافیک مجزا، بازیهای سبک تا نیمهسنگین را اجرا کنند و برای کارهای روزمره، مالتیمدیا و نرمافزارهای معمولی گزینهای بهصرفه محسوب میشوند. با این حال، برای کاربریهای حرفهای مثل رندرینگ سنگین یا بازیهای AAA همچنان نیاز به CPU قوی و GPU مجزا وجود دارد.
6 تفاوت cpu و gpu و apu
هر سه پردازنده یعنی CPU، GPU و APU نقش مهمی در سیستم دارند، اما وظایف و ویژگیهایشان کاملاً متفاوت است.

- CPU یا پردازنده مرکزی مسئول اجرای همه دستورات عمومی و مدیریت کل سیستم است. تمرکز آن روی قدرت تکهستهای و سرعت بالا در انجام کارهای متوالی است.
- GPU یک پردازنده تخصصی برای محاسبات موازی و پردازش گرافیکی است. این قطعه هزاران هسته کوچک دارد و در کارهایی مثل رندر تصاویر سهبعدی، بازی و حتی هوش مصنوعی بیرقیب است.
- APU ترکیبی از هر دو است؛ یعنی هم وظایف CPU و هم وظایف GPU را در یک تراشه واحد انجام میدهد. این باعث میشود مصرف انرژی و هزینه کمتر شود، اما در کارهای خیلی سنگین به اندازه CPU + GPU مجزا قدرت ندارد.
به زبان ساده اگر CPU مغز اصلی سیستم باشد، GPU موتور تصویری آن است و APU ترکیبی از هر دو در یک تراشه است.
ویژگیها | CPU (پردازنده مرکزی) | GPU (پردازنده گرافیکی) | APU (واحد پردازش تسریعشده) |
تعریف | مغز اصلی سیستم، مدیریت وظایف عمومی | پردازنده تخصصی برای پردازشهای گرافیکی و موازی | ترکیب CPU و GPU در یک تراشه واحد |
تعداد هستهها | کم (۲ تا ۱۶ هسته) با قدرت بالا | زیاد (صدها تا هزاران هسته کوچک) | بسته به مدل، معمولاً متوسط (۴ تا ۸ هسته + GPU مجتمع) |
کاربرد اصلی | اجرای برنامهها، سیستمعامل، پردازش داده | رندر گرافیک، بازی، طراحی سهبعدی، هوش مصنوعی | کاربریهای اقتصادی، لپتاپها، کامپیوترهای خانگی |
مزیتها | قدرت بالا در پردازشهای عمومی و تکرشتهای | سرعت فوقالعاده در پردازش موازی و تصویری | مصرف انرژی کمتر، هزینه پایینتر، اشغال فضای کمتر |
محدودیتها | ضعیف در پردازشهای گرافیکی سنگین | مناسب نبودن برای پردازشهای عمومی | قدرت کمتر نسبت به ترکیب CPU و GPU مجزا |
کاربری پیشنهادی | اداری، برنامهنویسی، کارهای علمی | بازی، طراحی سهبعدی، یادگیری ماشین | لپتاپ دانشجویی، کاربری روزمره، سیستمهای اقتصادی |
تفاوت cpu و gpu و apu در یک نگاه
دانستن تفاوت CPU و GPU و APU به شما کمک میکند هنگام خرید دستگاه جدید بهترین انتخاب را داشته باشید.. اگر کاربری شما روزمره و اقتصادی است، APU گزینهای مناسب خواهد بود؛ اما برای پردازشهای سنگین گرافیکی و حرفهای، استفاده از CPU قدرتمند به همراه GPU مجزا بهترین انتخاب است. شناخت این تفاوتها باعث میشود سیستم موردنیازتان را دقیقتر انتخاب کنید و از کارایی بهینه آن بهرهمند شوید. با اینحال اگر برای خرید دستگاه نیاز به مشاوره دارید میتوانید با شماره 0218363 تماس بگیرید یا قسمت مشخصات فنی محصولات در لینک زیر را مشاهده کنید.