متخصص شبکه کیست؟ آشنایی با وظایف، مسئولیتها و مهارتهای مورد نیاز

یک روز کاری در شرکت خود را تصور کنید که وایفای قطع و وصل میشود، ایمیلهای درونسازمانی بهدرستی ارسال نمیشوند و سیستمهای دیجیتال شرکت ناامن هستند. در چنین شرایط آشفتهای عملاً کار کردن غیرممکن خواهد بود، درست است؟! اینجاست که نقش متخصص شبکه بیشتر اهمیت پیدا میکند. این افراد شبکهها را راهاندازی و پیکربندی میکنند، مشکلات شبکه را عیبیابی میکنند و با تیمهای فناوری اطلاعات همکاری میکنند تا دادههای حساس در امان بمانند. از حوزه مالی گرفته تا درمان و تجارت، متخصصان شبکه در طیف وسیعی از صنایع و کسبوکارها مورد نیاز هستند. در این مقاله ضمن پاسخ به سؤال متخصص شبکه کیست، وظایف، مسئولیتها، مهارتهای این افراد را بررسی میکنیم. با فالنیک همراه باشید.
فهرست محتوا
تعریف متخصص شبکه چیست؟
طبق تعریف ارائه شده در سایت دانشگاه Sundance، متخصص شبکه (Network Specialist) یک فرد حرفهای در حوزه فناوری اطلاعات است که مسئولیت طراحی، پیادهسازی و نگهداری شبکههای کامپیوتری را برعهده دارد. این شبکهها میتوانند از شبکههای محلی کوچک (LAN) تا شبکههای گسترده (WAN) که چندین موقعیت جغرافیایی را در برمیگیرند، شامل شوند. همچنین سیستمهای ابری و سرورها نیز میتوانند در این شبکهها جای داشته باشند.
علاوه بر پایهریزی، ایجاد و مدیریت این شبکهها، یک متخصص شبکه مشکلات فنی را نیز برطرف میکند تا زمان ازکارافتادگی سیستمها به حداقل برسد و اقدامات امنیتی لازم را برای مقابله با تهدیدات سایبری انجام میدهد.
مسئولیتهای متخصص شبکه چیست؟

متخصصان شبکه در تمام مراحل چرخه عمر یک شبکه نقش دارند، از برنامهریزی و استقرار گرفته تا نگهداری و بهینهسازی. مسئولیتهای اصلی این افراد را میتوان در موارد زیر دستهبندی کرد:
طراحی، نصب و راهاندازی شبکه
متخصص شبکه نیازهای سازمانی را ارزیابی و ساختار شبکه را متناسب با آن طراحی میکند. این کار شامل راهاندازی LAN، WAN و شبکههای مبتنی بر ابر است. خدمات نصب و راه اندازی شبکه باید با تمرکز بر مقیاسپذیری و قابلیت اطمینان انجام شوند.
مانیتور عملکرد و عیبیابی
یکی از مهمترین مسئولیتهای متخصص شبکه، مانیتورینگ شبکه و عیبیابی است. یک Network Specialist باید بهصورت مداوم عملکرد شبکه را نظارت و مشکلات احتمالی را بهسرعت شناسایی و برطرف کند تا از اختلال در سرویسهای حیاتی جلوگیری شود.
مدیریت امنیت
حفاظت از شبکه اولویت اصلی یک متخصص شبکه است. آنها فایروالها را پیکربندی میکنند، دسترسی کاربران را مدیریت میکنند و نظارتهای امنیتی را بهصورت منظم انجام میدهند تا از دسترسی غیرمجاز و نشت داده جلوگیری شود.
همکاری و هماهنگی
متخصصان شبکه اغلب با سایر کارشناسان و مدیران IT سازمان (شامل مدیران سیستمها و تیمهای امنیت سایبری) همکاری نزدیک دارند تا زیرساخت شبکه را با اهداف تجاری همسو کنند.
فعالیتهای روزانه و وظایف متخصص شبکه
اما وظیفه متخصص شبکه چیست؟ این سؤال یک پاسخ قطعی ندارد؛ چرا که وظایف متخصص شبکه بسته به نیاز هر سازمان متفاوت است. با این حال این وظایف اغلب شامل موارد زیر میشوند:
- پیکربندی و نگهداری سختافزار: راهاندازی و مدیریت روترها، سوئیچها و سرورها برای اطمینان از اتصال پایدار و مداوم شبکه
- مانیتورینگ عملکرد شبکه: ارزیابی وضعیت سلامت شبکه بهمنظور شناسایی و رفع مشکلات احتمالی پیش از آنکه به اختلال جدی تبدیل شوند.
- انجام اقدامات و بررسیهای امنیتی: بازبینی منظم شبکه برای شناسایی آسیبپذیریها و اعمال وصلهها یا بهروزرسانیهای امنیتی لازم.
- پشتیبانی از کاربران شبکه: انجام وظایف پشتیبانی شبکه شامل کمک به کارمندان سازمان در رفع مشکلات مرتبط با شبکه، مانند قطعی اتصال یا دسترسی به سیستمهای ایمن.
- مستندسازی: ثبت دقیق و نگهداری اطلاعات مربوط به پیکربندیها، تغییرات، بهروزرسانیها و رخدادهای شبکه بهمنظور ارجاع در آینده و رعایت الزامات انطباق.
مهارتهای مورد نیاز متخصص شبکه

برای موفقیت در این نقش، یک متخصص شبکه باید ترکیبی از مهارتهای فنی و بینفردی (Soft Skills) را داشته باشد. از مهمترین مهارتهای مورد نیاز متخصص شبکه باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- تخصص فنی: تسلط کامل بر پروتکلهای شبکه (مانند TCP/IP، DNS و DHCP)، سختافزار شبکه (روتر، سوئیچ و فایروال)، پیکربندی نرمافزار و سیستمهای LAN/WAN.
- مستندسازی دقیق: توانایی ثبت دقیق پیکربندیها، تغییرات و رخدادهای شبکه برای انطباق سازمانی و مراجعات در آینده.
- مهارت حل مسأله: توانایی عیبیابی و رفع مشکلات شبکه بهصورت سریع و مؤثر برای تداوم عملیات سازمان.
- تفکر تحلیلی: قابلیت ارزیابی مسائل پیچیده شبکه و یافتن بهترین راهحلهای ممکن برای بهینهسازی عملکرد سیستمها.
- مهارتهای ارتباطی: توانایی بیان مفاهیم فنی به زبانی ساده و قابل درک برای اعضای غیرفنی تیم و تسهیل همکاری میان بخشهای مختلف سازمان.
فناوریها و ابزارهای مورد استفاده متخصص شبکه
متخصصان سیستمهای شبکه از ابزارها و فناوریهای متنوعی برای طراحی، پیادهسازی، نگهداری و امنسازی شبکه استفاده میکنند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ابزارهای طراحی و معماری شبکه
یک متخصص شبکه (Network Specialists) در طراحی شبکه از پروتکلهایی مانند STP (برای جلوگیری از ایجاد لوپ) و پروتکلهای مسیریابی مانند IPv4 و IPv6 (برای مدیریت جریان دادهها استفاده میکند.
ابزارهای رایانش ابری
پلتفرمهای ابری مانند Azure عملکرد و بهرهوری شبکه را افزایش میدهند و به بهینهسازی عملیات شبکه کمک میکنند. متخصص شبکه باید توانایی استفاده از این پلتفرمها را داشته باشد.
ابزارهای امنیت شبکه
اقداماتی نظیر مدیریت فایروال، حفاظت در برابر بدافزارها، ارزیابی آسیبپذیریها، رمزنگاری دادهها و استفاده از PKI، به متخصصین شبکه کمک میکند تا از شبکه در برابر تهدیدات سایبری محافظت کنند. ابزارهایی مانند گواهینامه SSL، Wireshark، هانیپات و معماری زیرو تراست برای دستیابی به این اهداف کارایی بالایی دارند. در مقاله ابزار امنیت شبکه میتوانید اطلاعات جامعی در این باره بهدست آورید.
ابزارهای مانیتورینگ مدیریت شبکه
این ابزارها به مانیتور، تشخیص و رفع مشکلات شبکه کمک میکنند و دیدی دقیق نسبت به عملکرد، ترافیک و مشکلات احتمالی سیستم ارائه میدهند. از بهترین ابزارهای مانیتورینگ سرور و شبکه میتوان به SolarWinds و PRTG اشاره کرد.
ابزارهای مستندسازی شبکه
این ابزارها برای ثبت دقیق پیکربندیها، تغییرات و سیاستهای شبکه مورد استفاده قرار میگیرند تا شفافیت و نظم در مدیریت شبکه حفظ شود.
آنچه در پاسخ به سؤال متخصص شبکه کیست ارائه دادیم
در این مقاله در پاسخ به سؤال متخصص شبکه کیست، ابتدا به تعریف متخصص شبکه (Network Specialists) پرداختیم و در ادامه مسئولیتهای اصلی آن را معرفی کردیم. همچنین وظایف روزانه و مهارتهای مورد نیاز این تخصص را به شما معرفی کردیم. در انتها نیز به ابزارهایی که این افراد به آنها نیاز دارند، اشاره کردیم. نقش متخصص شبکه از طراحی زیرساختهای شبکه تا حفاظت از دادهها در برابر حملات سایبری را در برمیگیرد و چالشهای متنوعی دارد. به همین دلیل سپردن این نقش به افراد حرفهای برای سازمانها ضروری است. همچنین میتوانید این خدمات را بهعهده متخصصان باتجربه فالنیک بگذارید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی در این رابطه با شماره 8363-021 تماس بگیرید.
وقت بخیر. در حوزه شبکه مشاوره هم میدین؟
سعید عزیز،
بله، لطفا به صفحه مشاوره شبکه های کامپیوتری مراجعه نمایید.