UEFI یا Legacy BIOS؟ کدام را برای راه‌اندازی سرور انتخاب کنیم؟

هنگام نصب سیستم‌عامل روی سرور، انتخاب بین حالت بوت UEFI و Legacy BIOS، انتخاب مهمی برای مدیران IT  و ادمین‌های زیرساخت است. این انتخاب بر جنبه‌هایی مانند امنیت، سرعت بوت، پشتیبانی از دیسک‌های با ظرفیت بالا، سازگاری نرم‌افزاری و قابلیت‌های مجازی‌سازی تاثیر می‌گذارد.

با توجه به پیشرفت‌های سریع در سخت‌افزار و استانداردهای سیستم‌عامل، درک دقیق کاربرد و تفاوت بین UEFI و Legacy Boot برای افزایش کارایی سرور و کاهش خطاها ضروری است. این مقاله، راهنمایی کامل و عملی در مورد مقایسه UEFI و Legacy BIOS و انتخاب صحیح بین آنها ارائه می‌دهد. با فالنیک همراه باشید.

در صورت نیاز به مشاوره یا اجرای تخصصی این مراحل، می‌توانید از خدمات راه‌اندازی سرور در فالنیک استفاده کنید که توسط تیم فنی مجرب و با رعایت آخرین استانداردهای صنعت انجام می‌شود.

خدمات نصب و راه اندازی شبکه را به متخصصان بسپارید!

طبق آمارهای جهانی، نصب و راه‌ اندازی شبکه به صورت استاندارد، هزینه‌های آتی شرکت را 10 تا 50 درصد کاهش می‌دهد. متخصصان فالنیک آماده‌ی ارائه مشاوره و اجرای پروژه‌های نصب و راه‌اندازی شبکه‌ به صورت حرفه‌ای و استاندارد هستند. همین حالا تماس بگیرید.

خدمات نصب و راه اندازی شبکهمشاوره رایگان

معرفی BIOS Legacy

Legacy BIOS یکی از قدیمی‌ترین فناوری‌های فریمور در دنیای سرورهاست که برای دهه‌ها به‌عنوان روش اصلی بوت و راه‌اندازی سخت‌افزار استفاده می‌شد. این سیستم که بر پایه معماری 16 بیتی طراحی شده است، برای اولین بار در کامپیوترهای IBM معرفی شد و بعدها، به طور گسترده‌ای در سرورهای نسل‌های قدیمی‌تر مورد استفاده قرار گرفت.

Legacy BIOS در سرورها، هنگام روشن شدن سیستم، وظایف حیاتی مانند اجرای تست اولیه سخت‌افزار (POST)، شناسایی تجهیزات کلیدی مانند رم، پردازنده، کنترلر RAID، درایوهای ذخیره‌سازی و بارگذاری بوت‌لودر از دیسک‌هایی با ساختار MBR را بر عهده دارد. سادگی تنظیمات و سازگاری بالای آن با سیستم‌عامل‌های قدیمی باعث شده بود که این روش برای مدت‌های طولانی انتخاب اصلی بسیاری از ادمین‌ها و کارشناسان IT باشد.

با این حال، Legacy BIOS محدودیت‌هایی نیز دارد: پشتیبانی نکردن از دیسک‌های بزرگ‌تر از 2.2 ترابایت، نبود قابلیت‌های امنیتی مانند Secure Boot، وابستگی به MBR، و محیط کاربری بسیار ساده، از جمله چالش‌های آن محسوب می‌شود. همچنین، از نظر امنیتی، در برابر تهدیداتی مانند حملات bootkit آسیب‌پذیرتر از فناوری‌های جدید است.

با اینکه بسیاری از سرورهای فعلی همچنان گزینه Legacy BIOS را ارائه می‌دهند، اما صنعت فناوری به سمت حذف کامل آن در نسل‌های جدید سخت‌افزار در حال حرکت است. بنابراین، آشنایی با این معماری و درک محدودیت‌های آن برای انتخاب صحیح در زمان نصب سیستم‌عامل، به‌ویژه در محیط‌هایی با نیازهای خاص یا نرم‌افزارهایی که با UEFI سازگار نیستند، ضروری است. این دانش به شما کمک می‌کند تا با مقایسه UEFI و Legacy BIOS در هر شرایطی بهترین تصمیم را برای سرورهای خود بگیرید.

برای دانستن نوع و ورژن بایوس سیستم می‌توانید مقاله «روشهای تشخیص نوع و ورژن بایوس» را مطالعه کنید.

معرفی UEFI 

UEFI یا Unified Extensible Firmware Interface نسل جدید فریمور بوت است که جایگزین بایوس شده است. این فناوری با معماری 32 یا 64 بیتی خود، محدودیت‌های Legacy BIOS را کنار گذاشته و امکانات پیشرفته‌تری را برای مدیریت و راه‌اندازی سیستم‌عامل‌ها، به خصوص در سرورها، فراهم می‌کند.

در سرورها، UEFI هنگام روشن شدن سیستم، وظایف مهمی مانند شناسایی سخت‌افزار، انجام تست‌های اولیه و بارگذاری بوت‌لودر سیستم‌عامل را بر عهده دارد. برخلاف Legacy BIOS که تنها از ساختار MBR پشتیبانی می‌کرد، UEFI امکان استفاده از پارتیشن‌بندی GPT را فراهم می‌آورد. این قابلیت برای راه‌اندازی سیستم از روی دیسک‌های بزرگ‌تر از 2.2 ترابایت حیاتی است و در سرورهایی با ظرفیت ذخیره‌سازی بالا، مزیتی کلیدی محسوب می‌شود.

از دیگر قابلیت‌های مهم UEFI می‌توان به Secure Boot اشاره کرد؛ مکانیزمی که با بررسی امضای دیجیتال بوت‌لودرها و فایل‌های سیستمی، از اجرای نرم‌افزارهای مخرب در زمان بوت جلوگیری می‌کند. این ویژگی نقش مهمی در افزایش امنیت سرورها، به‌ویژه در محیط‌های حساس یا متصل به اینترنت دارد.

محیط پیکربندی UEFI اغلب مدرن‌تر و کاربرپسندتر از BIOS Legacy است. این محیط از رابط‌های گرافیکی، پشتیبانی از ماوس، امکان اجرای اسکریپت‌های EFI و بوت از منابع شبکه مانند UEFI PXE بهره می‌برد. این قابلیت‌ها، به‌ویژه در سناریوهای نصب خودکار یا مدیریت انبوه سرورها، بسیار کارآمد هستند.

UEFI در نسل‌های جدید سرورها از جمله سرورهای نسل 10 و 11 اچ پی و سرورهای Dell نسل 14 و 15، به‌صورت پیش‌فرض فعال است. همچنین برخی قابلیت‌های سخت‌افزاری جدید، فقط در حالت UEFI در دسترس هستند. با توجه به اینکه تولیدکنندگان، در حال حذف کامل Legacy BIOS هستند، تسلط بر UEFI و شناخت دقیق تنظیمات آن، مهارتی ضروری برای متخصصان IT، مدیران سرور و کارشناسان مجازی‌سازی محسوب می‌شود. در ادامه تفاوت بین UEFI و Legacy Boot را بررسی می‌کنیم.

مطالب مرتبط: آموزش نصب ویندوز روی سرور hp

مقایسه UEFI و Legacy BIOS؛ جامع و کامل

انتخاب بین UEFI و Legacy BIOS هنگام راه‌اندازی سرور، تصمیمی حیاتی است که می‌تواند بر امنیت، عملکرد، سازگاری و پشتیبانی سیستم‌عامل تاثیر بگذارد. در جدول زیر، تفاوت بین UEFI و Legacy Boot مورد بررسی قرار گرفته است.

اگر قصد راه‌اندازی سروری جدید با سیستم‌عامل‌های مدرن دارید، UEFI گزینه پیشنهادی است. دلیل این توصیه، مزایایی چون امنیت بالاتر، پشتیبانی کامل از دیسک‌های با ظرفیت بالا، سرعت بوت بهتر و سازگاری کامل با استانداردهای فعلی است.

در مقابل، اگر با نرم‌افزارهای قدیمی، سیستم‌عامل‌های منسوخ یا ابزارهایی که با UEFI سازگاری ندارند (مانند برخی نسخه‌های خاص لینوکس، ایمیج‌های سفارشی یا ابزارهای پشتیبان‌گیری قدیمی) سروکار دارید، Legacy BIOS می‌تواند انتخابی موقت و سازگارتر باشد.

توجه داشته باشید که در محیط‌های مجازی‌سازی، اکثر هایپروایزرها مانند VMware vSphere یا  Proxmox VE از بوت UEFI پشتیبانی می‌کنند و حتی برخی ویژگی‌های پیشرفته در آنها فقط با UEFI فعال می‌شوند.

در نهایت و با دانستن تفاوت Legacy BIOS و UEFI می‌توان گفت، UEFI دیگر فقط جایگزینی برای Legacy BIOS نیست بلکه نقش مهمی در آینده و کارایی دیتاسنترها و کسب‌وکارها دارد.

چه زمانی باید از Legacy BIOS استفاده کنیم؟

اگرچه UEFI فریم‌ور پیش‌فرض و استاندارد در سرورهای نسل جدید است اما در بسیاری موارد، استفاده از Legacy BIOS منطقی‌تر یا حتی ضروری است. شناخت این سناریوها برای مدیران سیستم، کارشناسان زیرساخت و ادمین‌های دیتاسنتر، اهمیت بالایی دارد چرا که در برخی شرایط، انتخاب نادرست فرم‌ویر می‌تواند منجر به بروز خطاهای سیستمی یا ناسازگاری نرم‌افزار شود.

در ادامه، برخی از این شرایط که انتخاب Legacy BIOS را ناگزیر می‌کند، بررسی می‌کنیم:

1. در محیط‌هایی که از سیستم‌عامل‌های قدیمی یا منسوخ استفاده می‌شود، Legacy BIOS اغلب تنها گزینه موجود است. برخی نسخه‌های قدیمی‌تر ویندوز سرور، توزیع‌های خاص لینوکس، یا ابزارهای نرم‌افزاری که برای پلتفرم‌های قدیمی‌تر طراحی شده‌اند، ممکن است با معماری UEFI سازگار نباشند. در این سناریوها، تلاش برای بوت با UEFI می‌تواند منجر به خطاها یا عدم پایداری سیستم شود.
2. یکی از دلایل اصلی برای انتخاب Legacy BIOS، پارتیشن‌بندی دیسک‌ها بر پایه MBR است. اگر دیسک‌های فعلی سرور شما، چه به صورت پیش‌فرض و چه به دلیل کلون شدن از سروری دیگر، از این نوع پارتیشن‌بندی استفاده می‌کنند، UEFI به طور مستقیم قادر به بوت شدن از آن‌ها نخواهد بود. در چنین مواردی، برای بوت موفقیت‌آمیز، باید حالت CSM (Compatibility Support Module) در UEFI فعال شود که عملا سیستم را در حالت Legacy بوت می‌کند.
3. در مواردی که ابزارهای مدیریت و پشتیبان‌گیری قدیمی در زیرساخت سازمان به کار گرفته می‌شوند، Legacy BIOS ممکن است انتخاب مناسب‌تری باشد. برخی از این ابزارها ممکن است برای محیط‌های Legacy طراحی شده باشند و نتوانند به درستی در محیط UEFI عمل کنند.

به طور خلاصه، استفاده از Legacy BIOS در سرورها معمولا به دلیل نیاز به سازگاری با سخت‌افزارهای قدیمی، دیسک‌های MBR، سیستم‌عامل‌های منسوخ، یا ابزارهای نرم‌افزاری ناسازگار با UEFI توجیه می‌شود. در غیر این صورت، برای بهره‌مندی از مزایای امنیتی، عملکردی و پشتیبانی از دیسک‌های حجیم، UEFI همواره گزینه بهتری خواهد بود.

چه زمانی باید UEFI را انتخاب کنیم؟

استفاده از UEFI در سرورها یکی از بهترین راهکارها برای بهره‌مندی از امکانات پیشرفته، امنیت بالاتر و انعطاف‌پذیری در مدیریت سیستم‌عامل‌ها و تجهیزات سخت‌افزاری است. این فناوری در بسیاری از سرورهای مدرن به‌عنوان استاندارد اصلی به‌کار گرفته می‌شود. در ادامه مهم‌ترین شرایطی که انتخاب UEFI مناسب‌تر است، بررسی می‌شود:

1. یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از UEFI، پشتیبانی از دیسک‌های GPT است که امکان بهره‌گیری از ظرفیت‌های بالاتر از 2 ترابایت را فراهم می‌کند؛ موضوعی حیاتی برای سرورهایی که با حجم وسیع داده‌ها سروکار دارند.
2. UEFI از Secure Boot پشتیبانی می‌کند که با بررسی امضای دیجیتال نرم‌افزارهای بوت، مانع از اجرای کدهای مخرب و ناشناس شده و به افزایش امنیت سیستم کمک می‌کند. بنابراین در محیط‌هایی که امنیت، اولویت بالایی دارد استفاده از UEFI توصیه می‌شود.
3. در شرایطی که نیاز به نصب یا اجرای سیستم‌عامل‌های مدرن نظیر نسخه‌های اخیر ویندوز سرور (مانند 2019 یا 2022) و توزیع‌های جدید لینوکس وجود دارد، استفاده از UEFI به دلیل سازگاری بهتر با معماری‌های 64 بیتی و امکانات مدیریتی پیشرفته، توصیه می‌شود.
4. استفاده از امکانات UEFI در راه‌اندازی مجازی‌سازی سرورها، باعث بهبود فرآیند نصب و مدیریت ماشین‌های مجازی می‌شود.
5. UEFI با ارائه رابط‌های گرافیکی بهتر، باعث راه‌اندازی سریع‌تر و انجام دقیق‌تر تنظیمات می‌شود. کاربرد این ویژگی‌ها در محیط‌هایی مانند دیتاسنترها و شبکه‌های بزرگ است.
6. بسیاری از نرم‌افزارهای مدیریت مرکز داده و اتوماسیون، قابلیت خواندن و تنظیم مستقیم پارامترهای فرم‌ویر UEFI را دارند که باعث افزایش سرعت و دقت در مدیریت می‌شود.
7. استفاده از UEFI امکان پیاده‌سازی روش‌های بازیابی مدرن و امن‌تر را فراهم می‌کند به‌خصوص زمانی که از فناوری‌هایی مانند Secure Boot و TPM (Trusted Platform Module) بهره می‌برید. این موضوع به کاهش ریسک‌های امنیتی و افزایش اطمینان در بازگردانی سیستم کمک می‌کند.

در مجموع، در سرورهایی با سخت‌افزار جدید، نیاز به امنیت بالا، دیسک‌های حجیم، یا اجرای سیستم‌عامل‌های مدرن، استفاده از UEFI نه‌تنها منطقی بلکه ضروری است. بهره‌گیری از این فناوری، تضمین‌کننده بهره‌وری بیشتر، مدیریت ساده‌تر و کاهش ریسک‌های امنیتی در محیط‌های حرفه‌ای محسوب می‌شود.

با توجه به مقایسه UEFI و Legacy BIOS،  اگر به‌دنبال امنیت بالا، سرعت بوت بهتر و پایداری بلندمدت هستید، UEFI انتخابی بی‌رقیب برای سرورهای نسل جدید است.

سوالات متداول درباره مقایسه UEFI و Legacy BIOS

• آیا می‌توان بعد از نصب سیستم‌عامل، حالت بوت را از Legacy به UEFI تغییر داد؟

خیر، در بیشتر موارد تغییر حالت بوت پس از نصب سیستم‌عامل منجر به بروز خطاهای بوت و ناسازگاری می‌شود، زیرا ساختار بوت‌لودر و پارتیشن‌بندی با حالت انتخاب‌شده هماهنگ نیست. برای تغییر، باید دیسک را به GPT تبدیل کرده و سیستم‌عامل را مجدد نصب یا پیکربندی کنید.

• کدام سیستم‌عامل‌ها از UEFI به‌صورت کامل پشتیبانی می‌کنند؟

اکثر نسخه‌های جدید سیستم‌عامل‌ها مانند Windows Server 2012 به بعد، RHEL/CentOS 7 به بعد، Ubuntu 18.04+، VMware ESXi 6.5 به بعد و بسیاری از توزیع‌های لینوکس مدرن، به‌طور کامل از UEFI و ویژگی‌هایی مانند Secure Boot پشتیبانی می‌کنند.

• آیا برای استفاده از UEFI، باید حتما دیسک‌ها GPT باشند؟

بله، یکی از پیش‌نیازهای استفاده کامل از UEFI، استفاده از پارتیشن‌بندی GPT است. دیسک‌هایی که با ساختار MBR پارتیشن‌بندی شده‌اند، به‌طور پیش‌فرض قابل بوت با UEFI نیستند، مگر با فعال‌سازی حالت CSM یعنی سازگاری با BIOS Legacy.

• آیا استفاده از Legacy BIOS باعث کاهش امنیت سرور می‌شود؟

در مقایسه با UEFI، بله. Legacy BIOS فاقد مکانیزم‌هایی مانند Secure Boot، امضای دیجیتال بوت‌لودر و کنترل دقیق‌تر روی زنجیره بوت است.

• آیا امکان استفاده همزمان از Legacy BIOS و UEFI در یک شبکه یا دیتاسنتر وجود دارد؟

بله، بسیاری از سازمان‌ها از ترکیب هر دو استفاده می‌کنند به‌ویژه در محیط‌هایی که هم سرورهای قدیمی‌تر سازگار با Legacy و هم سرورهای جدیدتر با بوت UEFI در حال اجرا هستند.

آنچه درباره مقایسه UEFI و Legacy BIOS خواندیم

در این مقاله، تفاوت uefi و legacy را بررسی کردیم و دیدیم با وجود آنکه UEFI به عنوان استاندارد نوین و پیش‌فرض در سرورهای نسل جدید شناخته می‌شود، اما مواردی نیز وجود دارد که استفاده از Legacy BIOS ضروری است. انتخاب بین این دو حالت بوت، به عوامل متعددی از جمله سازگاری با سخت‌افزار موجود، سیستم‌عامل‌های مورد استفاده و نیازهای خاص نرم‌افزاری بستگی دارد.

با دانستن تفاوت بین UEFI وLegacy Boot ، آنچه در انتخاب میان UEFI و Legacy BIOS برای راه‌اندازی سرورها، اهمیت دارد تطابق گزینه منتخب با نیازهای فنی، امنیتی و ساختاری سازمان است.

اگر قصد پیاده‌سازی زیرساخت مجازی را دارید، می‌توانید از خدمات مجازی سازی شبکه در فالنیک استفاده کنید. خدمات حرفه‌ای و تخصصی در این زمینه باعث افزایش کارایی، سرعت و امنیت زیرساخت شما خواهد شد.

مجازی سازی شبکه، راه حل کاهش هزینه‌ها

با مجازی سازی شبکه می‌توانید از تمام پتانسیل تجهیزات خود استفاده کرده و هزینه‌های توسعه شبکه را کاهش دهید. در این راه متخصصان فالنیک با بیش از سه دهه تجربه، کنار شما هستند. برای ثبت سفارش یا دریافت مشاوره کلیک کنید.

خدمات مجازی سازی شبکهمشاوره رایگان

خلاصه این مقاله

انتخاب حالت بوت UEFI یا Legacy BIOS هنگام نصب سیستم‌عامل روی سرور حیاتی است. Legacy BIOS قدیمی‌تر، ۱۶ بیتی و محدود به دیسک‌های MBR (حداکثر ۲.۲ ترابایت) است. فاقد Secure Boot بوده و بوت کندتری دارد. این حالت برای سیستم‌عامل‌ها و ابزارهای قدیمی یا دیسک‌های با پارتیشن‌بندی MBR مناسب است، اما از نظر امنیتی آسیب‌پذیرتر است.UEFI نسل جدیدتر، ۳۲ یا ۶۴ بیتی، با پشتیبانی از GPT (برای دیسک‌های بزرگتر از ۲.۲ ترابایت) و Secure Boot است. بوت سریع‌تر، رابط گرافیکی مدرن و سازگاری با سیستم‌عامل‌های جدید (مانند ویندوز سرور ۲۰۱۹/۲۰۲۲ و لینوکس‌های جدید) از مزایای آن است.UEFI برای سرورهای جدید، نیاز به امنیت بالا، دیسک‌های حجیم و محیط‌های مجازی‌سازی توصیه می‌شود. تغییر حالت بوت پس از نصب سیستم‌عامل معمولاً باعث ناسازگاری می‌شود و نیاز به نصب مجدد دارد. انتخاب صحیح باید با نیازهای فنی، امنیتی و ساختاری سازمان شما مطابقت داشته باشد.