آشنایی با انواع مادربرد کامپیوتر

مادربرد یکی از اصلی‌ترین قطعات هر کامپیوتر است که وظیفه اتصال و هماهنگی اجزای مختلف سیستم را برعهده دارد. در حقیقت، مادربرد را می‌توان قلب تپنده‌ کامپیوتر نامید. این قطعه به عنوان میزبان اصلی پردازنده، حافظه، کارت‌های گرافیک و سایر سخت‌افزارهای ضروری، نقشی کلیدی در عملکرد کلی سیستم دارد. همه‌ مادربردها یکسان نیستند و انواع مختلفی دارند و هرکدام برای استفاده‌ خاصی طراحی شده‌اند. در این مقاله فالنیک قصد داریم با انواع مادربرد کامپیوتر آشنا شویم و ببینیم هر یک چه ویژگی‌هایی دارند و برای چه نوع کاربری مناسب‌اند. به دنبال قیمت لپ‌تاپ گیمینگ، اداری یا دانشجویی هستید؟ فالنیک انواع مدل‌های لپ‌تاپ را ارائه می‌دهد. کافیست برای مشاوره و استعلام قیمت، با شماره 0218363 تماس بگیرید.

معرفی انواع مادربرد کامپیوتر براساس کاربرد

مادربرد به‌عنوان قطعه‌ حیاتی در سیستم‌های کامپیوتری، تمامی اجزای سیستم را به هم متصل کرده و به آن‌ها اجازه می‌دهد با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. همان‌طور که قلب خون را در بدن پمپاژ می‌کند، مادربرد نیز داده‌ها را در سراسر سیستم توزیع می‌کند. انواع مختلفی از مادربردها با اندازه‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای متفاوت وجود دارد. انتخاب نوع مناسب مادربرد، به عوامل مختلفی مانند نوع پردازنده، میزان حافظه مورد نیاز، نوع کارت گرافیک و همچنین بودجه وابسته است. در ادامه به بررسی انواع رایج مادربرد کامپیوتر و ویژگی‌های هر یک می‌پردازیم.

نکته: مرز بین این دسته‌ها همیشه مشخص نیست و برخی از مادربردها ممکن است ویژگی‌هایی از چند دسته را داشته باشند. به عنوان مثال، برخی از مادربردهای گیمینگ ممکن است ویژگی‌هایی مانند قابلیت اطمینان بالا و پشتیبانی از حافظه ECC را داشته باشند که این ویژگی‌ها به‌طور معمول در مادربردهای سرور یافت می‌شود.

مادربرد AT

مادربرد AT (Advanced Technology) یکی از قدیمی‌ترین مدل‌های مادربرد است که در دهه‌ ۱۹۸۰ معرفی شد. این مادربردها اندازه‌ بزرگی داشتند و برای کیس‌ کامپیوترهای رومیزی قدیمی مناسب بودند. مادربردهای AT اولین بار توسط IBM در سیستم‌های کامپیوتری استفاده شدند و تا مدت‌ها یکی از استانداردهای اصلی بازار به حساب می‌آمدند.

مادربردهای AT به‌دلیل اندازه‌ بزرگ و استفاده از کانکتورهای ۱۲ پین برای اتصال به منبع تغذیه، از انعطاف‌پذیری کمی برخوردار بودند و به مرور زمان جای خود را به مدل‌های جدیدتر و کارآمدتر دادند. امروزه این نوع مادربردها منسوخ شده‌اند و به‌ندرت در سیستم‌های جدید استفاده می‌شوند.

مادربرد ATX

مادربرد ATX (Advanced Technology eXtended) یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین انواع مادربردهای مدرن است. این نوع مادربرد برای اولین بار توسط شرکت Intel در سال ۱۹۹۵ معرفی شد و به دلیل طراحی مناسب و انعطاف‌پذیری بالا، به سرعت جایگاه خود را در بازار پیدا کرد. مادربردهای ATX استاندارد، دارای اندازه‌ای تقریبا ۳۰.۵ × ۲۴.۴ سانتی‌متر هستند و فضای کافی برای نصب قطعات مختلف مانند کارت‌های گرافیک، حافظه و هارد را در اختیار قرار می‌دهند.

یکی از مزایای اصلی مادربردهای ATX تعداد زیاد اسلات‌های توسعه (PCIe) است که به کاربران امکان نصب کارت‌های گرافیک، صدا، شبکه و حتی‌ SSDهای پرسرعت را می‌دهد. این مادربردها به دلیل قابلیت ارتقا و پشتیبانی از قطعات پیشرفته، برای کاربرانی که به دنبال ساخت سیستم‌های گیمینگ، تولید محتوا و کارهای سنگین هستند، مناسب‌ به‌نظر می‌رسند.

مادربرد Micro-ATX

مادربرد Micro-ATX نسخه کوچک‌تر و جمع‌وجورتر مادربرد ATX است که به‌طور معمول اندازه‌ای حدود ۲۴.۴ × ۲۴.۴ سانتی‌متر دارد. این مادربردها از لحاظ قابلیت‌ها و عملکرد به مادربردهای ATX بسیار شبیه هستند، اما به دلیل ابعاد کوچک‌تر، اسلات‌های توسعه‌ کمتری دارند. در حالی که مادربردهای ATX اغلب تا ۷ اسلات PCIe دارند، مادربردهای Micro-ATX از ۴ اسلات پشتیبانی می‌کنند.

مادربرد‌های Micro-ATX بیشتر برای کاربرانی مناسب‌اند که از فضای کمی داشته و قصد ساخت سیستم‌هایی با ابعاد کوچک‌ را دارند، اما همچنان نیازمند توانایی‌های مادربردهای ATX هستند. برای کاربرانی که سیستم‌های گیمینگ میان‌رده یا سیستم‌های چندرسانه‌ای خانگی دارند، Micro-ATX گزینه مناسبی محسوب می‌شود.

مادربرد Mini-ITX

مادربرد Mini-ITX یکی از کوچک‌ترین مدل‌های موجود در بازار به‌شمار می‌رود. این مادربردها ابعادی در حدود ۱۷×۱۷ سانتی‌متر دارند و به دلیل اندازه‌ کوچک، مناسب ساخت سیستم‌های کامپکت و کم‌جا هستند. با وجود اندازه‌ کوچک، مادربردهای Mini-ITX همچنان قادر به پشتیبانی از پردازنده‌های قدرتمند و حافظه‌های با ظرفیت بالا هستند.

مادربردهای Mini-ITX به‌طور معمول فقط یک اسلات PCIe دارند و از تعداد پورت‌های کمتری نسبت به مادربردهای ATX و Micro-ATX  بهره می‌برند. این مادربردها برای کاربرانی که به دنبال ساخت سیستم‌های کوچک با کاربردهای سبک تا متوسط مانند کامپیوترهای خانگی یا سیستم‌های رسانه‌ای هستند، بسیار مناسب‌اند.

مادربرد E-ATX

مادربرد E-ATX (Extended ATX) نسخه‌ای بزرگ‌تر و پیشرفته‌تر از مادربرد ATX است که به‌طور معمول در سیستم‌های قدرتمند و سرورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. انداز‌ه‌ این مادربردها اغلب حدود ۳۰.۵ × ۳۳ سانتی‌متر است و فضای بیشتری برای نصب سخت‌افزارهای پیشرفته مانند چندین کارت گرافیک، حافظه‌های RAM بیشتر و حتی سیستم‌های خنک‌کننده دارند.

E-ATX بیشتر برای کاربرانی مناسب است که نیاز به قدرت پردازشی بالا دارند، مانند حرفه‌ای‌های گیمینگ، تولیدکنندگان محتوا و مهندسین که با پردازش‌های سنگین سروکار دارند. این مادربردها به دلیل تعداد بالای اسلات‌های توسعه و پورت‌ها، امکان ارتقای بالایی را برای کاربران فراهم می‌کنند.

از تعمیر ساده تا تعویض مادربرد، تمام خدمات تعمیر لپ‌تاپ و کامپیوتر را به ما بسپارید و همین حالا با شماره 0218363 تماس بگیرید.

مادربرد LPX

مدل‌های LPX (Low Profile eXtension) نوع خاصی از مادربردها هستند که در دهه‌ ۱۹۹۰ برای استفاده در کیس‌های باریک و جمع‌وجور طراحی شدند. این مادربردها از کانکتورهای مخصوص برای کارت‌های توسعه بهره می‌برند که به‌صورت افقی نصب می‌شوند و به کاهش ارتفاع کیس کمک می‌کنند.

مادربردهای LPX بیشتر در سیستم‌های تجاری و اداری استفاده می‌شدند و به دلیل محدودیت در ارتقا و عدم پشتیبانی از قطعات پیشرفته، به مرور زمان از بازار مصرفی خارج شدند. امروزه این مادربردها کاربرد زیادی ندارند و بیشتر در سیستم‌های قدیمی‌تر یا تجهیزات خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مادربرد BTX و Pico BTX

مادربرد BTX (Balanced Technology eXtended) توسط شرکت Intel به عنوان جایگزینی برای مدل‌های ATX در اوایل دهه‌ ۲۰۰۰ میلادی معرفی شد. هدف اصلی از طراحی BTX، بهبود خنک‌کنندگی سیستم و کاهش نویز بود. این مادربردها طراحی متفاوتی دارند که به مدیریت بهتر جریان هوا و خنک شدن قطعات داخلی کمک می‌کنند.

نسخه‌ کوچک‌تر مادربرد یادشده، Pico BTX نام دارد که برای استفاده در سیستم‌های بسیار کوچک طراحی شده است. با این حال به دلیل عدم استقبال گسترده و محبوبیت بالای مادربردهای ATX، تولید و استفاده از BTX به مرور کاهش یافت و امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

راهنمای کاربردی انتخاب انواع مادربرد کامپیوتر

برای انتخاب مادربرد، این ۱۰ مورد را در نظر بگیرید:

1. سازگاری با پردازنده: بررسی کنید که سوکت مادربرد با پردازنده شما (Intel , AMD) هماهنگ باشد.
2. فرم فاکتور: بسته به اندازه کیس، ATX، Micro-ATX یا Mini-ITX را انتخاب کنید.
3. پشتیبانی ازRAM: نوع رم (DDR4 , DDR5) و حداکثر ظرفیت پشتیبانی شده مهم است.
4. اسلات‌های توسعه: به تعداد اسلات‌های PCIe برای کارت گرافیک و M.2 برای SSD توجه کنید.
5. پورت‌ها: پورت‌های USB، HDMI، DisplayPort و Ethernet را بررسی کنید.
6. چیپست: چیپست ویژگی‌ها و قابلیت‌های برد را تعیین می‌کند مانند B550 X570 برای AMD
7. کیفیت VRM: برای پایداری در اورکلاک، VRM  قوی اهمیت دارد.
8. ویژگی‌هایBIOS: بایوس کاربرپسند برای تنظیمات و رفع عیب ضروری است.
9. طراحی ظاهری: اگر به زیبایی اهمیت می‌دهید، نورپردازی RGB یا طراحی برد مدنظرتان باشد.
10. بودجه: برآورد بودجه برای خرید ماردبرد کامپیوتر به‌طور قطع تعیین‌کننده است.

آنچه درباره انواع مادربرد کامپیوتر در این مقاله خواندید

انواع مختلفی از مادربرد با اندازه‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای متفاوت وجود دارد. انتخاب مادربرد مناسب به عواملی مانند سوکت پردازنده، نوع حافظه، چیپست، اندازه و سایر ویژگی‌ها بستگی دارد. مادربردهای  ATX، Micro-ATX، Mini-ITX  و E-ATX از رایج‌ترین انواع مادربرد کامپیوتر هستند. هرکدام از این انواع برای کاربردهای خاصی مناسب‌اند مانند گیمینگ، سرور، ورک‌استیشن و استفاده‌های صنعتی. در کل انتخاب مادربرد مناسب بستگی به نیازها و بودجه‌ی شما دارد. اگر قصد ساخت سیستم گیمینگ حرفه‌ای یا کاری با پردازش سنگین را دارید، مادربردهای ATX و E-ATX می‌توانند انتخاب‌های مناسبی باشند. اگر به دنبال سیستم کوچک و جمع‌وجور هستید، Micro-ATX و Mini-ITX گزینه‌های خوبی خواهند بود.