چگونه از اشتباهات رایج و مشکلات سابنتینگ در شبکه جلوگیری کنیم؟

به‌عنوان یک مدیر شبکه یا متخصص IT، قطعا با چالش‌ها و مشکلات سابنتینگ شبکه روبه‌رو بوده‌اید. هر چند که سابنتینگ یکی از اصول پایه‌ای طراحی و مدیریت شبکه‌های کامپیوتری است، اما پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و انجام آن ممکن است با خطاهایی همراه باشد که عملکرد بهینه و خدمات شبکه را به‌شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند.

اختلال در ارتباط، کاهش سرعت شبکه و ازدست‌رفتن داده‌ها، تنها بخشی از اثرات اشتباه در سابنتینگ هستند. در این مطلب فالنیک، می‌خواهیم شما را با مشکلات رایج Subnetting آشنا کنیم و راهکارهایی کاربردی را برای جلوگیری از این مشکلات در اختیارتان قرار دهیم. حتما تا انتها با ما همراه باشید تا با سابنتینگ اصولی و بدون ایراد، کارایی و امنیت شبکه خود را به‌حداکثر برسانید. 

تعریف سابنتینگ شبکه

پیش از آنکه بخواهیم مشکلات سابنتینگ را معرفی کنیم، بد نیست که تعریفی از سابنتینگ ارائه کنیم. Subnetting که در فارسی به آن زیر شبکه‌سازی می‌گوییم، فرایند تبدیل یک شبکه بزرگتر به بخش‌های کوچک‌تر است. هر زیر شبکه، بخشی از شبکه بزرگتر است که به‌طور مستقل مدیریت می‌شود. به‌عبارت ساده‌تر، زیرشبکه‌سازی مانند تقسیم یک ساختمان بزرگ به چند آپارتمان با ورودی‌های جداگانه است. مهم‌ترین مزیت‌های سابنتینگ را می‌توانیم به‌صورت زیر خلاصه کنیم:

• سابنتینگ به شما کمک می‌کند که مشکل محدودیت تعداد آدرس‌های IP در شبکه‌های بزرگ را حل کنید و حداکثر بهره را از این IPها ببرید.
• زیر شبکه‌سازی ترافیک را به زیر شبکه‌ها پخش می‌کند و از این طریق، دلایل ازدحام شبکه را کاهش می‌دهد.
• Subnetting با ایزوله ‌کردن بخش‌های مختلف شبکه، نفوذ به لایه‌های امنیتی زیرشبکه‌ها را محدود می‌کند.

حالا که فهمیدیم سابنتینگ چیست، باید با مفهوم دیگری به‌نام Subnet Mask که ارتباط تنگاتنگی با فرایند زیر شبکه‌سازی دارد، آشنا شویم.

بیشتر بخوانید: زیرشبکه چیست و چگونه پیاده‌سازی می‌شود؟

تعریف Subnet Mask

ماسک زیر شبکه یا همان Subnet Mask، یک عدد 32 بیتی است که از طریق آن می‌توانیم بفهمیم کدام قسمت از یک آدرس IP به شبکه تعلق دارد و کدام قسمت به هاست اختصاص پیدا کرده‌است. ماسک زیرشبکه، آدرس IP را به دو بخش آدرس شبکه (بخشی از آدرس IP که نشان می‌دهد دستگاه به کدام شبکه متصل است) و آدرس هاست (بخشی از آدرس IP که دستگاه را در داخل شبکه شناسایی می‌کند) تقسیم‌بندی می‌کند؛ هر جایی که در ماسک عدد 1 قرار داشته ‌باشد، آن بیت به آدرس شبکه تعلق دارد و هر جایی که عدد صفر دیده می‌شود، یعنی آن بیت متعلق به آدرس میزبان است.

بررسی مشکلات رایج Subnetting + راه حل

حال که فهمیدیم سابنتینگ چیست و چه کاربردی دارد، وقت آن است که درباره رایج‌ترین اشتباهات و مشکلاتی که ممکن است حین زیرشبکه‌سازی پیش بیاید، با شما صحبت کنیم. در این بخش، بعد از معرفی مشکلات، یک راه حل ساده نیز برای رفع این اشتباهات به شما پیشنهاد خواهیم کرد. اشتباهات رایج Subnetting عبارتند از:

1. عدم استفاده از الگوهای منطقی

اگر نتوانید طراحی منطقی زیرشبکه‌ها را به‌درستی انجام دهید، شبکه شما با مشکلات متعددی به‌ویژه در زمان عیب‌یابی یا گسترش شبکه روبرو می‌شود.

• راه حل: برای رفع این مشکل، حتما هنگام طراحی زیرشبکه، از الگوهای منطقی و سازگار استفاده کنید. همچنین، باید ساختارهای زیرشبکه را با ساختارهای سازمانی و بخش‌های مختلف آن در نظر بگیرید تا مدیریت شبکه آسان‌‌تر شود.

2. بیش از اندازه کوچک ‌کردن زیرشبکه

اگر زیرشبکه‌ای که ایجاد می‌کنید خیلی کوچک باشد، به‌سرعت IPهای موجود را مصرف می‌کند و اگر شبکه شما در آینده رشد کند، این مسئله بسیار دردسرساز می‌شود.

• راه حل: برای جلوگیری از بروز این مشکل، حتما این نکته را که ممکن است در آینده سازمان شما رشد کند و به شبکه بزرگتری نیاز داشته‌باشید، مد نظر قرار دهید. در همین راستا، باید زیرشبکه‌هایی ایجاد کنید که به‌اندازه کافی بزرگ باشند و بتوانند در آینده دستگاه‌های بیشتری را بدون ایجاد تغییراتی خاص قبول کنند.

 3. پیچیدگی بیش از حد ماسک‌های زیرشبکه

اگر  ماسک‌ زیرشبکه‌های شما بیش از حد پیچیده باشد، استفاده و مدیریت شبکه‌ها را برای شما دشوار می‌کند. در صورت امکان از ماسک‌های ساده‌تر و متداول‌تر استفاده کنید و مطمئن شوید که ماسک‌های انتخابی شما با زیرشبکه‌های مشابه سازگاری داشته‌باشند.

4. غفلت از مستندسازی تغییرات

در صورتی که برای پیکربندی‌های زیرشبکه مستندات مناسب و کافی وجود نداشته باشد، احتمال بروز خطا هنگام توسعه شبکه را بیشتر می‌کند و باعث دشوارترشدن عیب‌یابی می‌شود.

• راه حل: برای به حداقل رساندن بروز مشکلات سابنتینگ، حتما موارد مربوط به تنظیمات زیرشبکه، آدرس‌های IP و سخت‌افزار شبکه را به‌طور دقیق مستند و در صورت ایجاد کوچکترین تغییرات، این اسناد را به‌روز کنید.

5. نادیده‌گرفتن کلاس‌های آدرس IP

اگر تفاوت بین کلاس‌های مختلف آدرس‌های IP را درک نکنید یا هنگام سابنتینگ از آن‌ها غفلت کنید، فرایند زیرشبکه‌سازی به‌درست انجام نخواهد شد و ممکن است در آینده برای شما مشکلات زیادی ایجاد کند.

• راه حل: در این راستا، توصیه می‌کنیم حتما کلاس‌های مختلف آدرس‌های IP را بشناسید و ویژگی‌ها و کاربردهای مناسب آن‌ها را بدانید تا مطمئن شوید سابنتینگ باموفقیت انجام خواهد شد.

6. محاسبات دودویی (Binary) اشتباه

یکی از بحرانی‌ترین اشتباهات رایج Subnetting، محاسبات باینری (دودویی) اشتباه است. هنگام تبدیل آدرس‌های IP یا ماسک زیرشبکه از دسیمال به باینری و برعکس، باید نهایت دقت و ظرافت را به‌خرج دهید. بروز خطا در این تبدیل‌ها، باعث پیکربندی نادرست زیرشبکه‌ها می‌شود و عملکرد بهینه آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

• راه حل: برای آنکه از بروز چنین خطایی جلوگیری کنید، حتما تبدیل‌های خود را حداقل دو بار بررسی کنید. برای اطمینان بیشتر حتی می‌توانید از ابزارها و نرم‌افزارهای مخصوص استفاده کنید تا مطمئن شوید فرایند تبدیل به‌درستی انجام شده‌است. تمرین و تکرار نیز می‌تواند احتمال بروز خطا را به‌حداقل برساند.

7. کنار گذاشتن و نادیده ‌گرفتن زیرو سابنت (Zero Subnet)

بسیاری از مدیران شبکه، غالبا به‌خاطر درک نادرست از قوانین زیرشبکه یا پیروی از روش‌های قدیمی، از زیرو سابنت‌ها صرف نظر می‌کنند. اما بر خلاف تصور، طبق قوانین جدید شبکه‌سازی، می‌توان از این زیرشبکه‌ها استفاده کرد؛ در غیر این صورت، ممکن است با مشکلاتی مثل تخصیص بیهوده آدرس‌های IP مواجه شویم.

• راه حل: برای جلوگیری از بروز این اشتباه، دانش خود و اعضای تیم‌تان را در رابطه با استانداردها و قابلیت‌های تجهیزات شبکه به‌روز کنید و در صورتی که ابزارهای شما از  zero subnet پشتیبانی می‌کند، حتما از مزایا و کاربردهای آن به‌عنوان یک زیرشبکه، استفاده کنید.

8. پیچیدگی بیش از حد ساختارهای زیرشبکه، از مشکلات سابنتینگ

بسیاری از متخصصان شبکه هنگام Subnetting، به‌راحتی دچار دام پیچیدگی پیکربندی زیرشبکه می‌شوند. این مسئله عمدتا به‌خاطر یکپارچگی تعداد زیادی زیرشبکه با تعداد محدودی هاست است که فرایند مدیریت شبکه را دشوار می‌کند و عملکرد بهینه شبکه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

• راه حل: برای جلوگیری از این اشتباه در سابنتینگ، سادگی را سرلوحه کارتان قرار دهید و برای بهینه‌سازی عملکرد و مدیریت شبکه، بین تعداد زیرشبکه‌ها و تعداد هاست‌ها، جانب تعادل را رعایت کنید.

9. نادیده‌گرفتن ملاحظات امنیتی

هر چند که فرایند سابنتینگ به‌طور کلی امنیت شبکه را بهبود می‌‎بخشد، اما اگر حین پیکربندی به امنیت شبکه‌ها توجه کافی نداشته باشید، شبکه را در معرض آسیب‌پذیری قرار خواهید داد.

• راه حل: برای جلوگیری از اشتباه در سابنتینگ، از استراتژی‌های امنیتی گسترده‌تری استفاده کنید و برای تقویت سیستم دفاعی شبکه، اقدامات امنیتی مانند نصب فایروال و سیستم‌های تشخیص خطر را جدی‌تر بگیرید.

10. عدم استفاده از ابزارهای سابنتینگ

اگر در فرایند زیرشبکه‌سازی محاسبات را به‌صورت دستی انجام دهید، امکان بروز خطا در آدرس‌های شبکه و… افزایش پیدا می‌کند. این موضوع در شبکه‌های بزرگتر و پیچیده‌تر، می‌تواند مشکلات بغرنجی را ایجاد کند. جهت اطمینان از دقت محاسبات و تنظیمات، حتما از ابزارهایی استفاده کنید که امکان انجام محاسبات زیرشبکه را به‌صورت خودکار برای شما فراهم می‌کنند. این ابزارها تا حد زیادی از بسیاری از خطاهای انسانی جلوگیری می‌کنند.

جدول خلاصه راه های جلوگیری از مشکلات سابنتینگ

برای دسترسی بهتر، در زیر خلاصه‌ای از تمامی مواردی را که در بالا درباره آن‌ها صحبت کردیم، ارائه کرده‌ایم:

جلوگیری از مشکلات سابنتینگ؛ ساده‌تر از آنچه فکرش را می‌کنید!

علاوه بر تمامی راهکارهایی در این مطلب برای جلوگیری و رفع مشکلات سابنتینگ گفتیم، نباید از آموزش مداوم، برنامه‌ریزی و اجرای اصولی فرایند زیرشبکه‌سازی نیز غافل شویم. همه این‌ها در کنار هم، اشتباه در سابنتینگ را به‌حداقل می‌رسانند و به شما کمک می‌کنند بیشترین بهره را از منابع IP ببرید. همچنین، بهتر است برای درخواست خدمات شبکه، متخصصین مجربی را که دانش کافی در زمینه سابنتینگ دارند، برای انجام این فرایند انتخاب کنید. شما با چه چالش‌های دیگری در رابطه با Subnetting مواجه شده‌اید؟ تجربیات خود در این زمینه را با ما نیز به‌اشتراک بگذارید.