اینتل یا ARM ؟ کدام یک آینده پردازندهها را شکل خواهد داد؟
اینتل در طول حیات خود، به جز برخی فراز و نشیبها، به عنوان یک کسبوکار، بسیار موفق ظاهر شده است. این شرکت سنگ بنای کل صنعت کامپیوتر را بنا گذاشته و تاثیر قابل توجهی بر اقتصاد ایالات متحده در حوزههای مختلف داشته است. با این حال، نمیتوانیم این موضوع را نادیده بگیریم که برخی از اتفاقات رخ داده در خطمشیهای تجاری اینتل از برخی جهات شباهت زیادی به سقوط نوکیا دارد.
فهرست محتوا
نوکیا بسیار بزرگ برای شکست خوردن بود
اگرچه نوکیا هنوز هم وجود دارد، اما شرکت بسیار کوچکی شده است. نوکیا زمانی حدود ۵۰ درصد از بازار جهانی تلفن همراه را در اختیار داشت، اما امروزه تنها چند درصد از بازار را در اختیار دارد. اکنون، نمیتوانیم درباره بزرگی این اتفاق صحبت کنیم، اما اگر به گذشته باز گردیم و نیمی از کل بازار جهانی را در اختیار داشته باشیم، آنگاه متوجه میشویم که «بسیار بزرگ برای شکست خوردن» چه معنایی میدهد.
با این حال، بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳، این شرکت عظیم تقریبا یکشبه همه چیز را از دست داد. مقالات طولانی زیادی درباره اشتباهات بیشمار نوکیا نوشته شده است، اما این اشتباهات به چند مورد اصلی خلاصه میشود.
اولین اشتباه، مقاومت نوکیا در برابر تغییر به سمت تلفنهای کاملا لمسی بود که ممکن است اکنون احمقانه به نظر برسد؛ اما در واقع نوکیا به اعتراضهای کاربران خود که معقول بود، اهمیتی نداد.
تا زمانی که اپل با آیفون راه را نشان ندادند، مشخص نبود که چنین تلفنی چگونه قابل استفاده خواهد بود. جدا از ناتوانی در پیشبینی فرم فکتور جدید برای تلفنهای همراه، نوکیا در تغییر و پذیرش اندروید مقاومت کرد و در عوض سعی کرد سیستم عامل خود را پیش ببرد.
با این حال، این نگرش منجر به کمبود تعداد توسعهدهندگانی شد که توانایی ساخت برنامه برای این سیستم عامل را داشتند و دوباره، شرکت پیشبینی نکرد که برنامههای شخص ثالث تا این حد برای مشتریان مهم خواهند شد.
آیا اینتل در آستانه تکرار اشتباهات نوکیا است؟
با نگاهی به گذشته، آسان است که بگوییم همه چیز واضح بوده و چگونه ممکن است این همه اشتباه انجام شود؟ اما ما از نتیجه نهایی آگاه هستیم. نوکیا هنوز زنده است و حتی امروزه تلفنهای اندرویدی مناسبی تولید میکند، بنابراین ممکن است بتواند بخشی از شکوه سابق خود را بازگرداند. با این حال، چیزی در تاریخ اخیر اینتل وجود دارد که شباهت عجیبی به نقطه عطف نوکیا دارد.
اینتل قبلا با فاجعه روبرو شده است
هیچ کس کامل نیست و اینتل نیز در گذشته چندین بار با فاجعه روبرو شده است. معماری ناموفق Netburst که آخرین بار در Pentium 4 دیده شد، وجود دارد. سپس، فاجعه گرانقیمت بودن Intel Itanium وجود دارد که در آن اینتل سعی کرد با معماری IA-64 راه خود را برود و امیدوار بود بازار سرورهای سطح بالا و ابرکامپیوترها را تسخیر کند. همچنین، چه کسی میتواند Larrabee را فراموش کند؟ تلاش عجیب اینتل برای ساخت یک پردازنده گرافیکی از فناوری پردازنده مرکزی خود.
البته، اگر میخواهید نوآوری کنید، باید ریسک کنید و بسیاری از افراد ترجیح میدهند شرکتی را ببینند که برای انجام کاری متفاوت تلاش میکند تا اینکه به آنچه تاکنون انجام داده، پایبند باشد. این نهایت اشتباه نوکیا بود. با این حال به نظر میرسد تاریخ به شکلی دیگر در حال تکرار شدن است و برخی از مشکلات ممکن است بر سودآوری، جایگاه و بازار اینتل تاثیر منفی بگذارند.
ARM در حال تسخیر حوزههایی است که اینتل در آن بخشها حضور دارد
وقتی اپل تصمیم گرفت از فناوری ARM استفاده کند و شروع به طراحی پردازندهها و پردازندههای گرافیکی خود کرد، این یک قمار بزرگ بود. شاید یکی از بزرگترین قمارهای تاریخ کامپیوتر، اما همانطور که مشخص است، این شرطبندی برای اپل و کسانی که از رایانههای آنها استفاده میکنند بسیار سودمند بوده است. به نظر میرسد آینده اپل در Apple Silicon مبتنی بر ARM است و از بسیاری جهات استفاده از یک رایانه Apple Silicon در مقایسه با رایانههای سنگین و گرم مبتنی بر x86 کاملا منطقی به نظر میرسد.
تعجبی ندارد که با چند سال کار برای رفع مشکلات، لپتاپهای مبتنی بر ARM ویندوزی در تلاش برای دستیابی به همان افزایش عملکرد و بهرهوری انرژی که از سمت اپل دیدهایم، بازار را قبضه کردهاند. به شکل قابل توجهی، هیچ سختافزار اینتل در این لپتاپها وجود ندارد. گزینههای ممتاز فعلی از تراشههای کوالکام استفاده میکنند و انتظار داریم شرکتهای دیگر نیز وارد عمل شوند.
در حالیکه اینتل در حال حاضر بر بازار پردازندههای دسکتاپ سطح بالا و همچنین برنامههای کاربردی تجاری بزرگ حکومت میکند، بیشتر کاربران رایانه به دنبال چیزی شبیه به یک مک بوک مدرن هستند که عملکردی بیش از نیاز اکثر مردم دارد و مزایای بسیار زیادی در کیفیت زندگی مانند باریک بودن، سبک بودن و ارائه طول عمر باتری ارائه میدهند.
در حالیکه هنوز مشکلات سازگاری نرمافزاری وجود دارد، فکر میکنم واضح است که معماری ARM نقش بسیار بزرگی در رایانههای شخصی آینده خواهد داشت و اینتل برای حضور در این بخش بازار، چه برسد به تسلط بر آن، به نسخه مخصوص خود از Apple Silicon نیاز دارد.
سختافزار اینتل در حال برخورد با دیوار است
صرفهنظر از دست دادن فرصت انقلابی ARM، اینتل در زمینه سختافزار نیز دوران خوبی نداشته است. این شرکت سالهاست که برای مهاجرت به فرآیند تولید کوچکتر (لیتوگرافی) برای تراشههای خود تلاش میکند. از آنجایی که اینتل تراشههای خود را تولید میکند و از شرکتهایی مانند TSMC یا سامسونگ استفاده نمیکند، از مزایای زیادی در زمینه هزینه و عرضه برخوردار بوده است. با این حال، این حرف بدان معنا است که اینتل نمیتواند از روشهای تولید پیشرفتهای در این زمینه بهرهمند شود.
همین مسئله باعث شده در چند نسل اخیر، پردازندههای اینتل بهبود عملکرد پایینی داشتهاند، هرچند باید اعتراف کنیم که برخی دستاوردهای مهم نیز به لطف راهحلهای چشمگیر و خلاقانه به دست آمدهاند که باعث شدهاند اینتل بتواند توان محاسباتی پردازندههای خود را بهبود بخشد. معرفی معماریهای هسته ترکیبی، حذف هایپرتریدینگ (Hyper-Threading) در پردازندههای اخیر و سایر تغییرات کوچک تا حدودی آنها را در بازی نگه داشته است، اما احساس میشود اینتل برای حضور در بازار تلاش میکند.
این در حالیست که مشخص شده است که پردازندههای دسکتاپ نسل سیزدهم و چهاردهم اینتل ممکن است دارای نقص طراحی غیر قابل برگشت باشند. تاکنون، فراخوانی انجام نشده است، اما حتی اگر انجام شود، نمیتوانید به راحتی اعتماد عمومی از دست رفته را دومرتبه بازگرداند. در حالیکه اینتل در حال حاضر تقریبا ۸۰ درصد از بازار جهانی CPU را در اختیار دارد، همانطور که نوکیا به ما نشان داد، این عدد میتواند تقریبا یک شبه به صفر کاهش یابد، مگر اینکه قبول کنید که دنیای فناوری به چه سمت و سویی در حال حرکت است و به آن سمت حرکت کنید.