قطعی کابل در دریای سرخ باعث اختلال در اینترنت خاورمیانه و آسیا شده است
آسیب به کابل‌های اینترنت در زیر دریای سرخ، دسترسی به اینترنت در بخش‌هایی از آسیا و خاورمیانه را مختل کرده است. این آسیب به‌ویژه برای خدمات Microsoft Azure که از طریق خاورمیانه هدایت می‌شدند، مشکلات زیادی ایجاد کرده و باعث افزایش زمان تأخیر در این سرویس شده است. مایکروسافت این حادثه را تأیید کرده و اشاره داشته است که اگرچه ترافیک شبکه به‌کلی قطع نشده، اما هدایت مجدد از طریق مسیرهای جایگزین باعث تأخیر شده است. اما واقعاً در دریای سرخ چه اتفاقی افتاده که باعث اختلال در اینترنت خاورمیانه و آسیا شده است؟! با فالنیک همراه باشید!
اختلال در اینترنت خاورمیانه از چه زمانی شروع شده است؟
مشکلات تأخیر از ساعت 05:45 به وقت UTC در تاریخ 6 سپتامبر 2025 (15 شهریور 1404) آغاز شد. صفحه اطلاع‌رسانی وضعیت Microsoft Azure در آخرین به‌روزرسانی در ساعت 19:52 به وقت UTC در تاریخ 7 سپتامبر اعلام کرد: «انتظار داریم تأخیر بیشتری در بخشی از ترافیکی که پیش‌تر از خاورمیانه عبور می‌کرد، ایجاد شود. ترافیکی که از خاورمیانه عبور نمی‌کند تحت تأثیر قرار نگرفته است. ما به‌صورت روزانه (یا حتی زودتر درصورت تغییر شرایط)، به‌روزرسانی‌های جدید را اعلام خواهیم کرد».
حتی صفحه اطلاع‌رسانی وضعیت Linode شرکت Akamai Cloud نیز مشکلات جدید اتصال را گزارش کرده است: « سرورهای Linode در دیتاسنترهای IN-MAA، AP-West و IN-BOM ما به دلیل چندین آسیب در کابل‌های زیر دریا، با ازدحام شبکه و تأخیر بیشتر مواجه‌اند. این کابل‌ها بخشی از مسیرهای بهینه خروج از دیتاسنترها هستند».
گروه نظارت اینترنتی NetBlocks نیز از افت گسترده کیفیت اتصال در کشورهای مختلف منطقه خبر داد و اختلال اینترنت در خاورمیانه را به خرابی در سیستم‌های کابل زیردریایی در دریای سرخ مرتبط دانست.
تأخیر بالا برای اپلیکیشن‌های سازمانی در پی اختلال اینترنت در خاورمیانه
برای مدیران فناوری (CIOها) و سازمان‌های بزرگ، اختلال کابل‌های دریای سرخ چیزی فراتر از یک مشکل فنی ساده است؛ چرا که این موضوع به‌طور مستقیم به کندی برنامه‌ها، افزایش هزینه‌های عملیاتی و خطرات بالقوه تجاری منجر می‌شود.
آقای مانیش راوات (Manish Rawat)، تحلیلگر TechInsights در این رابطه گفت:
«قطعی اخبر کابل‌ها در زیر دریای سرخ باعث شده تا ترافیک شبکه از مسیرهای جایگزین طولانی‌تر عبور کند و به همین دلیل جهش‌های قابل توجهی در زمان تأخیر برنامه‌های ابری حساس به زمان رفت و برگشت دیتا ایجاد شده است. از جمله این برنامه‌ها باید به APIهای بلادرنگ (real-time)، پلتفرم‌های معاملاتی و تریدینگ، ویدئو کنفرانس‌ها و سیستم‌های ERP اشاره کرد. سازمان‌ها ممکن است با مشکلاتی مانند کندی وب‌اپلیکیشن‌ها، تأخیر در اجرای کوئری‌های پایگاه داده، طولانی‌تر شدن انتقال فایل‌ها و تأخیر در توزیع داده در مناطق مختلف مواجه شوند». او همچنین اضافه کرد که در عمل، کسب‌وکارهای وابسته به فضای ابری مانند لجستیک، تجارت الکترونیک و SaaS ممکن است دچار اختلالات موقت در ارائه خدمات شوند؛ موضوعی که بر درآمد، SLAها و تجربه مشتریان تأثیر منفی خواهد گذاشت.
چنین اختلالاتی وابستگی شکننده شرکت‌های جهانی به کابل‌های زیردریایی را نشان می‌دهد؛ جایی که یک شکست در یک نقطه گلوگاهی می‌تواند باعث تأخیر خدمات و از دست رفتن تعهدات تجاری در سراسر جهان شود.
پاریک جین (Pareekh Jain)، مدیرعامل EIIRTrend & Pareekh Consulting این موضوع را چنین تحلیل کرده است:
«تأخیر و بازبینی در مسیریابی، برای هر دو طرف (ارائه‌دهندگان و سازمان‌ها) هزینه زیادی دربردارد. ارائه‌دهندگان (Providerها) با افزایش هزینه‌های عملیاتی ناشی از خرید مسیر جایگزین، مدیریت بار ترافیکی و افزودن ظرفیت موقت به مسیرهای طولانی‌تر مواجه می‌شوند. از طرف دیگر، سازمان‌ها هزینه‌های غیرمستقیم ناشی از کندی برنامه‌ها، کاهش بهره‌وری، آسیب به اعتبار و از دست رفتن تراکنش‌ها را متحمل می‌شوند».
علاوه بر هزینه‌های فوری ناشی از تأخیر، قطعی‌هایی در این مقیاس، واکنش زنجیره‌ای از هزینه‌های پنهان مالی را نیز به همراه دارند.
سانچیت ویر گوگیا (Sanchit Vir Gogia)، تحلیلگر ارشد و مدیرعامل Greyhound Research گفت:
«تعمیر چنین حادثه‌هایی بسیار هزینه‌بر و زمان‌بر است، شاید میلیون‌ها دلار و هفته‌ها زمان برای هر کابل! چرا که هزینه‌های پنهان این کار روی هم انباشته می‌شوند. معمولاً شرکت‌های بیمه برای پوشش زیرساخت‌ها در آب‌های پرتنشی مانند دریای سرخ، حق بیمه خود را افزایش می‌دهند. رگولاتورها نیز به مباحث تاب‌آوری در شرایط سخت می‌پردازند و کیفیت برنامه‌ریزی‌ها را زیر سؤال می‌برند».
در دریای سرخ چه اتفاقی افتاده است؟
NetBlocks در شبکه اجتماعی X، گزارش داده که مجموعه‌ای از قطعی‌های کابل در زیر دریای سرخ رخ داده که بر سیستم‌های کابل SMW4 و IMEWE در نزدیکی جده عربستان تأثیر گذاشته است. این موضوع، اتصال اینترنت در امارات، پاکستان و هند را مختل کرده است.
کابل SMW4 (با نام دقیق‌تر South East Asia-Middle East-West Europe 4, SEA-ME-WE 4) یک کابل زیردیایی با طول حدود 18800 کیلومتر است که در 13 دسامبر 2005 راه‌اندازی شده است. این کابل شامل دو جفت فیبر نوری است و 14 کشور از جمله سنگاپور، هند، پاکستان، امارات، عربستان، مصر، ایتالیا و فرانسه را متصل می‌کند.
کابل زیردریایی IMEWE (India-Middle East-Western Europe) نیز به طول 12091 کیلومتر، هند را از طریق خاورمیانه به اروپا متصل می‌کند. این کابل شامل سه جفت فیبر است و 10 ایستگاه فرود در 8 کشور دارد.
طبق برخی گزارش‌ها، جنبش حوثی‌های یمن پشت این قطعی‌هاست، هرچند این گروه در گذشته حمله به خطوط کابل‌های اینترنتی را انکار کرده است. در حال حاضر علت دقیق این اختلال خاص، هنوز به طور مستقل تأیید نشده است.
آماجیت گوپتا (Amajit Gupta)، مدیرعامل گروه Lightstorm در این رابطه اظهار داشت: «به طور جهانی، بیش از 95 تا 97 درصد ترافیک بین‌المللی داده از طریق کابل‌های فیبر نوری زیرآب منتقل می‌شود، نه از طریق ماهواره یا شبکه‌های زمینی. دریای سرخ یک نقطه گلوگاهی حیاتی در این اکوسیستم است؛ چرا که حدود 17 درصد ترافیک اینترنت جهانی از کابل‌های زیردریایی آن عبور می‌کند و تقریباً 80 درصد ترافیک از آسیا به کشورهای غربی از این مسیرها می‌گذرد.»
او افزود که دریای سرخ مدت‌هاست به دلیل تراکم ترافیک کابلی، حساسیت تاریخی به دلیل بی‌ثباتی منطقه‌ای، و همچنین قرار گرفتن در معرض ریسک‌های ژئوپلیتیکی، خطرات مسیرهای کشتیرانی و بلایای طبیعی، یک گلوگاه استراتژیک برای اتصال جهانی بوده است.
اختلال در اینترنت خاورمیانه زنگ هشدار را برای CIOها به صدا درآورده است
اختلال در اینترنت خاورمیانه به‌دلیل قطعی کابل در دریای سرخ حادثه جدیدی نیست. در فوریه 2024 نیز 3 کابل زیردریایی در دریای سرخ آسیب دیدند و باعث اختلال در اینترنت بخش‌هایی از آسیا، آفریقا و اروپا شدند. برای مدیران ارشد فناوری اطلاعات، این اتفاق بار دیگر ضرورت بازنگری در استراتژی‌های تاب‌آوری شبکه را یادآور شده است. کارشناسان تأکید دارند که تکیه صرف بر مسیریابی مجدد توسط هایپراسکیلرها دیگر کافی نیست. مواردی مانند تنوع‌بخشی به مسیرها در مناطق مختلف، افزودن پشتیبان‌های ماهواره‌ای یا زمینی و حفظ سیستم‌های نظارت فعال باید در اولویت قرار گیرند.
