علت اصلی گرم شدن بیش از حد سرور چیست؟ بررسی دلایل و راهکارهای عملی

کنترل دمای سرور یکی از مهم‌ترین بخش‌های مدیریت و نگهداری زیرساخت IT است. سرورها در محیط‌هایی کار می‌کنند که بار پردازشی سنگین، فعالیت ۲۴ ساعته و نیاز به پایداری بالا جزء ویژگی‌های اصلی آن‌ها است. بنابراین حتی یک افزایش کوچک در دمای داخلی چنین محیط‌هایی می‌تواند تبعات بزرگی ایجاد کند. گرم شدن بیش از حد سرور علاوه بر کاهش شدید عمر قطعاتی مانند CPU، RAM، کارت شبکه و هارد، باعث افت عملکرد، هنگ کردن یا حتی خاموش شدن ناگهانی سیستم و ایجاد مشکلات بسیار جدی مانند از دست رفتن داده‌ها می‌شود.

علت داغ شدن سرور، اغلب نتیجه‌ ترکیب چند عامل هم‌زمان است؛ نه یک مشکل. از این رو بهتر است علاوه بر آشنایی با دلایل گرم شدن بیش از حد سرور، راهکارهایی را برای رفع آن‌ها و همچنین جلوگیری از ایجاد این موارد یاد بگیرید. در ادامه، همراه فالنیک باشید تا علت بالا رفتن دمای سرور و راهکارهای عملی برای کاهش دمای این بخش مهم در سازمان‌ها را بررسی کنیم؛ پس با ما همراه باشید. درصورتی‌که مهارت و تخصص کافی برای بررسی و عیب‌یابی دستگاه ندارید بهتر است از تکنسین برای تعمیر سرور کمک بگیرید.

مهم‌ترین علل گرم شدن بیش از حد سرور

علت داغ شدن سرور تنها به یک عامل محدود نمی‌شود و مجموعه‌ای از شرایط مختلف می‌توانند دست به دست هم بدهند و باعث داغ شدن قطعات داخلی سرور شوند. مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:

• خرابی یا ضعف عملکرد فن سرور
• افزایش دمای محل نصب سرور
• تهویه نامناسب رک یا اتاق سرور
• بار پردازشی بالا یا غیرمتعادل
• استفاده از هیت‌سینک نامناسب یا قدیمی
• انسداد مسیرهای هوا توسط گرد و غبار

در ادامه هرکدام از این عوامل را دقیق‌تر بررسی می‌کنیم:

خرابی یا ضعف عملکرد فن سرور

فن‌ها وظیفه دارند جریان هوای خنک را به داخل هدایت کرده و هوای گرم را از محیط خارج کنند. اگر فن دچار خرابی شود، سرعت چرخش آن کاهش یابد یا صدای غیرعادی تولید کند، گردش هوا به‌درستی انجام نمی‌شود و در نتیجه دمای تجهیزات داخلی سرور به‌سرعت افزایش پیدا می‌کند. حتی کاهش اندک در سرعت چرخش (RPM) فن نیز می‌تواند موجب بالا رفتن محسوس دما و در نهایت داغ شدن سرور شود. به همین دلیل، سرویس و تعویض به‌موقع فن اهمیت زیادی دارد و در صورت بروز مشکل، انتخاب قطعه اصلی و استاندارد از طریق خرید فن سرور HP بهترین راهکار برای حفظ پایداری سیستم خواهد بود.

محیط فیزیکی گرم یا فاقد سیستم خنک‌کننده مناسب

دیتاسنترها باید در دمای استاندارد بین ۱۸ تا ۲۷ درجه سانتی‌گراد نگهداری شوند. نبود سیستم خنک‌کننده‌ی صنعتی (مانند CRAC Units) یا قرار گرفتن رک‌ها در مسیر نور مستقیم خورشید، از عوامل ایجاد ناتوانی در فن‌ها و هیت‌سینک‌ها برای رساندن دمای محیط به حد استاندارد، افزایش دمای محیط و در نتیجه، بالا رفتن دمای سرور است.

تهویه نامناسب در رک یا اتاق سرور

سرورهای رک‌مونت برای کارایی بهتر به جریان هوای ورودی خنک از جلو و خروجی از پشت (Front-to-Back) نیاز دارند. اگر سیستم تهویه مطبوع مناسب مانند Precision Cooling وجود نداشته باشد یا طراحی رک اصولی نباشد، گردش هوا مختل شده و هوای گرم دوباره به سمت سرور بازمی‌گردد. این مسئله یکی از دلایل رایج افزایش دمای سرور است، به‌ویژه در رک‌هایی که درب بسته و بدون فیلتر دارند. بنابراین انتخاب یک رک استاندارد و مناسب اهمیت زیادی دارد و در صورت نیاز به ارتقا، خرید رک شبکه با طراحی بهینه می‌تواند بهترین راهکار برای جلوگیری از داغ شدن سرور باشد.

بار پردازشی بالا یا غیرمتعادل

اجرای پردازش‌های سنگین مداوم (Full Load)، به‌خصوص روی CPU یا GPU، باعث تولید گرمای بسیار زیادی در سرور می‌شود. علاوه بر این، اگر بار پردازشی بین پردازنده‌ها یا سرورها به‌طور متعادل توزیع نشود، فشار روی یک دستگاه بیشتر می‌شود و برخی نودها بیش از حد داغ خواهند شد و به دنبال آن دمای سرور به شدت افزایش می‌یابد.

استفاده از هیت‌سینک نامناسب یا قدیمی

هیت‌سینک نقش کلیدی در انتقال حرارت از پردازنده به محیط اطراف دارد. زمانی که از مدل‌های قدیمی، نامناسب یا بی‌کیفیت استفاده شود، توانایی دفع حرارت به‌شدت کاهش پیدا می‌کند و همین موضوع یکی از رایج‌ترین دلایل داغ شدن سرور به شمار می‌رود؛ به‌خصوص در سازمان‌هایی که برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها سراغ تجهیزات غیر استاندارد می‌روند. علاوه بر این، خشک شدن یا کمبود خمیر حرارتی  (Thermal Paste)  روی هیت‌سینک نیز می‌تواند شدت گرما را بیشتر کند و عملکرد پردازنده را به خطر بیندازد. بنابراین برای پیشگیری از این مشکلات، استفاده از قطعات اصلی و استاندارد ضروری است و در صورت نیاز به تعویض، خرید هیت سینک سرور HP می‌تواند بهترین انتخاب برای تضمین کارایی و خنک‌سازی مطمئن باشد.

انسداد مسیرهای هوا توسط گرد و غبار

تجمع گرد و غبار می‌تواند یک علت داغ شدن سرور باشد. ذرات گرد و غبار مسیر جریان هوا در دریچه‌ها، فیلترها و هیت‌سینک‌ها را مسدود می‌کند و به‌مرور باعث کاهش کارایی خنک‌کنندگی و افزایش دما می‌شوند. در دیتاسنترهایی که فیلتراسیون مناسب ندارند، این علت بالا رفتن دمای سرور می‌تواند در کمتر از چند ماه عملکرد سیستم را به شدت تحت‌تأثیر قرار دهد و باعث افت قابل توجه آن شود.

راهکارهای عملی برای کاهش دمای سرور

حال که با دلایل گرم شدن بیش از حد سرور آشنا شدید، بهتر است راهکارهای موثری را نیز برای رفع این دلایل و جلوگیری از بروز مشکلاتی که گرم شدن سرور به وجود می‌آورد، یاد بگیرید. این راهکارها عبارتند از:

تعویض فن و هیت‌سینک معیوب

در صورت مشاهده  هرگونه افت سرعت فن، نویز غیرعادی یا توقف کامل کارکرد فن و هیت سینک، این تجهیزات معیوب باید بلافاصله بررسی و در صورت نیاز تعویض شوند. از آنجایی که فن‌های ارزان و تولید شده توسط برندهای ناشناس، خرابی‌های بیشتری دارند، اکیدا توصیه می‌کنیم که به دنبال فن از برندهای معتبر مثل اچ پی باشید و به سراغ گزینه‌های ارزان نروید. علاوه بر این، باید به این موضوع نیز دقت داشته باشید که هیت‌سینک مورد نظر شما نیز باید متناسب با مدل CPU و توان حرارتی (TDP) تجهیزات سرورتان انتخاب شود.

نظافت دوره‌ای برای حذف گرد و غبار

از آنجایی که تجمع گرد و غبار در مسیر گردش هوا، یک علت بالا رفتن دمای سرور شایع است، توصیه می‌کنیم هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار، با استفاده از کمپرسور هوا یا اسپری باد خشک، گرد و غبار را از مسیر جریان هوا، فیلترها و هیت‌سینک پاک کنید. برای سرویس دوره ای سرور می‌توانید از کارشناسان فالنیک کمک بگیرید.

بررسی دمای سرور با سنسور

تمامی سرورهای حرفه‌ای دارای سنسورهای سلامت داخلی (System Health Sensors) هستند و شما می‌توانید عملکرد آن‌ها را از طریق iLO، iDRAC یا IPMI مانیتورینگ کنید. بررسی مداوم دما و ثبت Log می‌تواند از بروز مشکلات ناگهانی در شبکه‌ شما که به علت داغ شدن سرور رخ می‌دهند، جلوگیری کند.

استفاده از خنک‌کننده‌های اضافی در شرایط بحرانی

اگر سازمان شما بزرگ است و دیتاسنتر نسبتا شلوغی دارید، بهتر است علاوه بر سیستم خنک کننده‌های موردنظرتان که در کف یا سقف اتاق سرور تعبیه می شوند، از سیستم‌های خنک‌کننده‎‌ اضافی مانند In-Row Cooling یا کولرهای صنعتی نیز استفاده کنید.

استفاده از رک در تهویه و گردش هوا

یکی از دلایل گرم شدن بیش از حد سرور، استفاده از رک‌های ارزان یا بدون طراحی مناسب است که باعث حبس گرما در فضای رک و به دنبال آن، کل اتاق سرور می‌شوند. رک‌های استاندارد دارای طراحی گردش هوا از جلو به عقب (Front-to-Back) و Blanking Panels برای جلوگیری از برگشت هوای گرم هستند و انتخاب بسیار ایمنی برای جلوگیری از افزایش دمای سرور محسوب می‌شوند. 

از سلامت فن‌های سرور مطمئن شوید

حتی در صورت کافی بودن تعداد فن‌ها در یک سرور، اگر این فن ها بی‌کیفیت باشند یا RPM پایینی داشته باشند، عملکرد خنک‌کنندگی آن‌ها به‌شدت کاهش پیدا می‌کند. از این رو بهتر است فن‌های سرور باکیفیتی را انتخاب کنید که علاوه بر عملکرد بهینه، دارای سنسور RPM و قابلیت کنترل هوشمند سرعت هستند. از آنجایی که فن‌های ارزان یا بدون سنسور اغلب باعث عدم تشخیص به‌موقع خرابی می‌شوند، توصیه می‌کنیم حتما از فن‎‌های تولیدشده توسط برندهای معتبر استفاده کنید.

سوالات متداول کاربران درباره علت بالا رفتن دمای سرور

آیا فقط فن خراب باعث داغ شدن سرور می‌شود؟

خیر، فن خراب یکی از دلایل گرم شدن بیش از حد سرور است اما تهویه‌ی نامناسب، گرد و غبار، بار پردازشی بالا و محیط گرم نیز می‌توانند باعث داغ شدن سرور شوند.

دمای نرمال برای سرور چقدر است؟

دمای استاندارد برای بیشتر سرورها بین ۱۸ تا ۲۷ درجه سانتی‌گراد است، اما برخی از قطعات موجود در اتاق سرور مانند CPU در دمای عملیاتی بیشتری نیز بدون مشکل کار می‌کنند. برای مثال، دمای داخلی CPU باید زیر ۷۰ درجه بماند.

دلایل داغ شدن سرور چست؟

خرابی فن، تهویه نامناسب، گرد و غبار، هیت‌سینک ضعیف، بار پردازشی بالا و دمای محیط زیاد، چند علت داغ شدن سرور هستند.

هر چند وقت یکبار باید سرور را تمیز کرد؟

بهتر است بسته به محیط و میزان گرد و غبار سرور، به‌طور میانگین هر ۳ تا ۶ ماه یکبار سرور را تمیز کنید.

آیا استفاده از کولر گازی معمولی برای اتاق سرور کافی است؟

در برخی از موارد بله، اما برای محیط‌های با تراکم سرور بالا بهتر است از سیستم‌های خنک کننده‌ی پیشرفته و تجهیزات تهویه مطبوع مخصوص دیتاسنتر استفاده کنید.

آنچه درباره علت داغ شدن سرور خواندیم

گرم شدن سرور بیانگر وجود مشکلات جدی در سیستم تهویه و سخت‌افزار سرور یا تحمیل بار پردازشی سنگین روی این بخش حیاتی از شبکه است. استفاده از تجهیزات خنک‌کننده‌ی مناسب و استاندارد در کنار بررسی دوره‌ای فن و هیت‌سینک بهترین راه برای جلوگیری از افزایش دمای اتاق سرور و بروز مشکلاتی مانند آسیب دیدن قطعات، خاموشی سرور و حتی از دست رفتن اطلاعات ذخیره شده روی سرور است. از این رو پیشنهاد می‎‌کنیم که چه سازمان بزرگی دارید و چه کوچک، همواره استفاده از تجهیزات خنک کننده مطمئن و باکیفیت استفاده کنید. چنانچه با راهنمایی‌های انجام شده نتوانستید علت گرمای زیاد سرور را پیدا کنید پیشنهاد می‌کنیم با شماره 0218363 تماس بگیرید یا روی لینک زیر بزنید و سفارش‌تان را ثبت کنید تا متخصصین ما دستگاه را عیب‌یابی کنند.