نکات مهم برای انتخاب هارد مناسب؛ ویدئو

کسی که در حوزه IT فعالیت می‌کند، به طور قطع باید دانش کافی در زمینه استوریج، سرور و کارایی و ظرفیت برنامه‌ریزی IO را داشته و به عنوان یک ادمین سیستم، پاسخگوی نیاز مشتریان و سیستم‌های خود باشد. فروشندگان در تلاشند مشتریان خود را حفظ کنند و باید قادر به راهنمایی مشتریان برای خرید تجهیزات موردنیازشان باشند.

هارد درایوها انواع مختلفی دارند و چاره ای نیست جز اینکه بسته به نوع استفاده از آن‌ها از بین محصولات موجود در بازار انتخاب مناسبی انجام دهید. آیا هارد را برای یک مجموعه بزرگ لازم دارید و یا کسب و کار کوچک یا متوسطی دارید؟ شاید برای مصرف خانگی به هارد نیاز دارید. اگر قصد ارایه مشاوره برای فروش هارد را دارید باید اطلاعات مناسب و کاملی در این زمینه داشته باشید.

گفتگوی TechTalk: انواع هارد از نظر کاربری و معیارهای انتخاب

آنچه در این تک تاک بررسی می‌شود:

۱٫ نکات کاربردی هنگام انتخاب و خرید هارد مناسب
۲٫ بررسی انواع کاربری هارد دیسک
۳٫ بررسی انواع هارد دیسک وسترن دیجیتال
۴٫ ظرفیت اسمی و واقعی هارد دیسک چیست؟

هارد را برای چه کاری می‌خرید؟

در بازار، انواع و اقسام هارد درایوها با انواع قیمت وجود دارد و انتخاب و خرید هارد مناسب را سخت می‌کند. در این مقاله قصد داریم با معرفی انواع هاردها و بررسی مزایا و معایب و مقایسه آنها، راهنمای خریدی دلپذیر را برایتان فراهم کنیم. آنچه در این مقاله به آن می‌پردازیم به ترتیب زیر است:

• بررسی هارد درایو اینترنال یا اکسترنال
• بررسی انواع اینترفیس در هاردها
• مقایسه انواع هارد HDD و SSD و SSHD
• نکات مهم در خرید هارد مناسب
• چه هاردی برای NAS مناسب است؟
• چگونه می‌توان از کیفیت، اصالت و کارایی هارد دیسک ها هنگام خرید مطمین باشیم؟

انواع هارد: هارد داخلی و خارجی

بیشتر هارد درایوها اینترنال هستند یعنی در داخل دستگاه (لپ تاپ، کامپیوتر، سرور و …) قرار می‌گیرند. برخی هاردها حالت مستقل دارند و به صورت اکسترنال و خارجی استفاده می‌شوند و برای افزایش فضای ذخیره سازی کاربرد دارند. هر دوی این هاردها مزایا و معایبی دارند. اگر ظرفیت بالا لازم دارید، هارد اینترنال و اگر قابلیت حمل لازم دارید، هارد اکسترنال را انتخاب کنید. در ادامه به بررسی نکاتی در انتخاب هارد مناسب می‌پردازیم.

هارد درایوهای داخلی یا Internal Hard Disk Drive

هارد درایوهای داخلی یا Internal Hard Disk Drive رایج ترین هارد درایو ها در بازار هستند. هارد درایوهای اینترنال در داخل دستگاه (لپ تاپ، کامپیوتر، سرور و …) قرار می‌گیرند و فقط همان دستگاه می‌تواند از آن استفاده کند. دو نوع اینترنال هارد داریم: HDD که با دیسک های گردان کار می‌کنند و SSD که در واقع فلش مموری است.

مزایای اینترنال هارد

• همواره به سیستم وصل هستند و کارهایی چون بکاپگیری و آپدیت، راحت تر انجام می‌شود.
• پردازش داده سریع‌تر انجام می‌شود زیرا مستقیما به مادربورد سرور و کامپیوتر وصلند.

معایب اینترنال هارد

• قابل اتصال به درگاه های مختلف نیستند در نتیجه برای انتقال از یک سیستم به سیستم دیگر باید تمهیداتی لحاظ کرد.

هارد درایوهای خارجی یا External Hard Disk Drive

هاردهای اکسترنال، مستقل هستند و امکان ذخیره اطلاعات را در خارج از کامپیوتر و سرور فراهم می‌کنند. این هاردها معمولا در قاب های محکم قرار دارند و از طریق USB یا FireeWire به سیستم وصل می‌شوند. برخی اکسترنال هاردها با استفاده از وای فای می‌توانند متصل شوند.

مزایای اکسترنال هارد

• قابل حمل و بسیار سبک هستند در نتیجه به راحتی قابل انتقال و جابجایی هستند.
• برای اینکه شروع به کار کنند باید به سیستم متصل شوند.
• برای انتقال دیتا بسیار مناسب و راحت هستند.
• به کامپیوترهای مختلف وصل می‌شوند بدون اینکه نیاز باشد آنها را فرمت کنید.

معایب اکسترنال هارد

• نسبت به هارد درایوهای اینترنال، ظرفیت ذخیره سازی کمتری دارند.
• از آنجایی که داده از طریق سیم منتقل می‌شود، سرعت کمتری دارند.
• در اثر اتصال زیاد به سیستم ممکن است سیم آن خراب شود.
• قابل جابجا کردن هارد اکسترنال اگرچه مزیت دارد اما عیب هم دارد. ممکن است به آنها ضربه بخورد و امکان گم کردن آنها بیشتر است.

انواع اینترفیس در هارد درایوها

اینترفیس های مختلفی برای هارد دیسک ها وجود دارد که HDD را به کامپیوتر وصل می‌کند: SCSI و IDE و Serial ATA و  SASو Fiber-Channel. اما چه اینترفیسی برای ما مناسب است؟ استفاده ما از HDD برای کار شخصی است یا حرفه‌ای؟

سرعت رابط‌های کاربری در هاردها عبارتند از:  ۳Gbو ۶Gb و ۱۲Gb.

برای کار شخصی و ذخیره سازی، دو اینترفیس PATA یا IDE و SATA مناسب است. برای کار حرفه‌ای و سرورها، SAS مناسب است. در ادامه با شما هستیم تا مفهوم هر یک از این اینترفیس های هارد درایو را توضیح دهیم و مزایا و معایب هر یک را برشماریم.

1. اینترفیس PATA یا IDE

PATA مخفف Parallel ATA و IDE مخفف Internal Drive Electronics است. این رابط کاربری، یکی از قدیمی‌ترین اینترفیس های دیسک است که عمرش به دهه ۱۹۸۰ می‌رسد. برای اتصال، از کابل‌هایی که ۴۰ یا ۸۰ سیم دارند استفاده می‌کند، واز اتصال موازی استفاده می‌کند.

مزایای اینترفیس PATA یا IDE

• کابل PATA امکان اتصال دو هارد درایو را به طور همزمان می‌دهد.
• تکنولوژی ارزانی است که امتحانش را پس داده است.
• PATA همزمان به دو هارد درایو وصل می‌شود.

معایب اینترفیس PATA یا IDE

• حداکثر طول کابل برای اتصال هارد درایو به مادربورد محدود و حدود ۴۶ سانتی متر است. پس بسته به جای قرارگیری هارد، می‌تواند محدودیت زا باشد.
• سرعت آن ۶۶/۱۰۰/۱۳۳ MB/s است و کمتر از SATA است.
• دو عدد اتصال PATA در مادربود PATA، وجود دارد ولی در SATA این تعداد، ۴ یا ۶ است.

2. اینترفیس SATA

SATA مخففSerial AT Attachment  است و در سال ۲۰۰۳ عرضه و جایگزین PATA شد. این رابط کاربری، از تکنولوژی Serial Signallin استفاده می‌کند.

مزایای اینترفیس SATA

• سرعت آن ۱۵۰/۳۰۰/۶۰۰ MB/s است و بیشتر از PATA است. در نتیجه داکیومنت‌ها و برنامه‌های بزرگ را سریع‌تر لود می‌کند.
• کابل‌های SATA بلندتر و حداکثر یک متر است که انعطاف بیشتری در انتخاب محل قرارگیری هارد، برایمان فراهم می‌کند.
• کابل‌های SATA باریک‌ترند در نتیجه جریان هوا در داخل کیس، بهتر است و گرمای کمتری داخل آن تولید می‌شود.
• امکان اتصال چند هارد SATA فراهم است چرا که ۴ تا ۶ پورت SATA روی مادربورد وجود دارد. در صورتی که دو عدد اتصال PATA در مادربود PATA، وجود دارد.

معایب اینترفیس SATA

• هاردهای SATA معمولا دیوایس درایور خاصی برای شناخته شدن توسط کامپیوتر، لازم دارد.
• کابل SATA فقط به یک هارد درایو وصل می‌شود ولی PATA همزمان به دو هارد درایو وصل می‌شود.

3. اینترفیس SAS

پیشنهاد می‌شود برای کاربردهای حرفه‌ای از HDD های SCSI -Small Computer System Interface استفاده کنید. SCSI HDD ها کارایی بالاتری در زمینه نرخ انتقال، عملکرد و حالت چند کاربره دارند و برای ذخیره سازی دینامیکیِ اطلاعاتِ کاری، روی سرورها مناسب است. از بین تکنولوژی‌های SCSI، تکنولوژی SAS – Serial Attached SCSI به چشم می‌خورد.

مزایای اینترفیس SAS

• SAS HDD ها سریع‌تر و قابل اطمینان‌تر از SATA HDD ها هستند.
• نرخ انتفال آنها به ۶ Gb/s می‌رسد.
• به طور ۲۴ ساعته و ۷ روز در هفته قابل استفاده هستند.
• ظرفیت عملیاتی آنها به ۱٫۶ میلیون ساعت می‌رسد و دمای کارکردشان، ۴۵ درجه سانتی گراد است.

معایب اینترفیس SAS

• هارد درایوهای SAS حداقل ده درصد گران‌تر از تجهیزات SATA هستند.
• معمولا ظرفیت ذخیره سازی کمتری دارند.
• برق زیادی مصرف می‌کنند.

گفتگوی TechTalk: بررسی انواع تکنولوژی در هارد درایوها

کارشناسان فالنیک در گفتگوی تخصصی TechTalk، با موضوعات به‌روز تخصصی و فنی، برای ارتقای دانش تخصصی شما به گپ و گفت می‌پردازند و محصولات و تکنولوژی‌های جدید در دنیای سرور و تجهیزات شبکه را بررسی می‌کنند. این ویدیو، هشتمین دوره از گفتگوهای تخصصی TechTalk است.

در این قسمت، کارشناسان ما مسعود سوری و علی کاظمی، به بررسی هارد درایو ها می‌پردازند. مبحثی که هم در حوزه مصارف خانگی، و هم مصارف تجاری و انترپرایزی بسیار مهم و قابل توجه است و در واقع ابزار اصلی در راهکارهای ذخیره سازی و استوریج است. عناوین مهمی که در این ویدئوی ۲۰ دقیقه‌ای می‌بینید در ادامه آمده است:

عناوین مورد بررسی:

• انواع تکنولوژی در هارد درایوها
• بررسی تکنولوژی ATA، IDE و SCSI
• بررسی تکنولوژی SATA و SAS
• معرفی تکنولوژی Midline SAS
• تفاوت تکنولوژی SATA و SAS
• بررسی تکنولوژی SSD
• تفاوت تکنولوژی SSD با SATA و SAS
• معرفی و مقایسه انواع SSD ها (SCL و MLC و TLC)
• DWPD چیست
• انواع کاربری SSD ها
• چگونگی انتخاب هارد درایو مناسب

علی کاظمی و مسعود سوری بیش از ۵ سال است که در فالنیک (ایران اچ پی) و در حوزه سرور و تجهیزات شبکه فعالیت می‌کنند. از علائق آنها دنبال کردن اخبار روز تکنولوژی به خصوص حوزه شبکه است. آنها از تکنوفیلهای فالنیک هستند.

HDD انتخاب کنم یا SSD یا SSHD؟

بیایید اول توضیح مختصری درباره هر یک از انواع هاردها ارایه دهیم تا مقایسه و بررسی تفاوت انواع هارد آسان‌تر شود.

هارد HDD چیست؟

دیتا در هاردهای HDD روی پلاترها ذخیره می‌شود و از هد برای خواندن و نوشتن اطلاعات روی پلاتر هارد، استفاده می‌شود. تفاوت هاردها در تعداد صفحات دیسک گردان و تعداد هدهای خواندن و نوشتن‌شان است.

سرعت چرخش (RPM) در هاردهای HDD بسیار متنوع است و حداکثر آن ۱۵۰۰۰ rpm است. این عدد هر چه بیشتر باشد بهتر است.

هارد SSD چیست؟

SSD ها تکنولوژی مبتنی بر چیپ – NAND flash هستند. یعنی دیتای شما روی فلش مموری ذخیره می‌شود. در نتیجه هیچ قطعه متحرکی در SSD وجود ندارد و این خود مزایایی را برای SSD به ارمغان می‌آورد.

ذخیره ساز اصلی در کامپیوترها هارد HDD است زیرا ارزان هستند و ظرفیت بالایی دارند. در سال‌های اخیر، تمایل به استفاده از SSD – Solid State Drive، بیشتر شده و بیشتر از گذشته، جایگزین HDD ها می‌شوند. دلیل آن چیست؟ بی‌شک به دلیل مزایای SSD است مثلا SSDها عمر بیشتر دارند، قطعات متحرک ندارند و … اما علی‌رغم مزایای بسیار SSDها، همیشه هم راهکار مناسبی نیستند و این بستگی به کاربردی دارد که از SSD انتظار دارید.

برای مطالعه و آشنایی بیشتر باHDD ها و SSD ها، انواع SSD و مزایا و معایب شان، لینک زیر را مطالعه کنید.

هارد SSHD چیست؟

نوع جدیدی از هارد ها به نام Hybrid HDD استفاده می‌شود و نام دیگرشان SSHD است و از ترکیب SSD و HDD به دست آمده است. SSHD در واقع هیبرید هارد درایوی است که مزایا و عناصر مغناطیسی موجود در HDD و مزایا و فلش مموری موجود در SSD را ترکیب می‌کند. درهیبرید هاردها، اطلاعات روی قسمت HDD ذخیره می‌شود و قسمت SSD برای دسترسی سریعتر به دیتا استفاده می‌شود بدین صورت که داده‌هایی که زیاد استفاده می‌شوند روی SSD قرار می‌گیرند.

۱۰ نکته در انتخاب هارد مناسب

HDD یا SSD یا SSHD؟ کدامیک بهتر است؟ کدام یک برای من مناسب‌تر است؟ کدام را انتخاب کنم؟ به ده نکته زیر توجه کنید تا بتوانید از بین این سه نوع هارد، هارد مناسب را انتخاب کنید و بخرید:

1. نوع هارد
2. کارایی
3. تحمل پذیری
4. Defragmentation
5. نویز
6. مصرف برق
7. قابلیت اطمینان
8. ظرفیت
9. قیمت
10. اندازه

کارایی هارد درایوها

سه نکته مهم در مورد کارایی هارد درایوها شامل موارد زیر است که باید مد نظر قرار گیرد :

1. توان عملیاتی یا Throughput
2. زمان تاخیر یا Latency
3. سرعت یا نرخ جابجایی اطلاعات در یک ثانیه IOPS

بررسی این سه نکته مهم را در مقاله زیر بخوانید:

Density یا چگالی چیست؟

نکته قابل توجه در مورد هاردها، Density یا همان چگالی است. Density به میزان فضای داخلی هارد مربوط است و ظرفیت ذخیره سازی در این فضا فراهم می‌شود. هاردهای با سایز متنوع دارای ظرفیت متفاوتی هستند. ممکن است دو هارد با سایز یکسان، ظرفیت متفاوتی داشته باشند، یا اینکه ممکن است یک هارد با سایز کوچک‌تر، ظرفیت بیشتری داشته باشد. شما براساس استفاده‌ای که از هارد دیسک دارید باید از بین این تنوع یکی را انتخاب کنید.

در ادامه  به مقایسه انواع هارد با این ده نکته می‌پردازیم.

مقایسه انواع هارد: HDD و SSD و SSHD

• SSHD مزایا و معایب HDD و SSD را با هم دارد.
• در HDD نسبت به SSD، زمان تاخیر و Latency و زمان خواندن و نوشتن بالاتر است و IOPS کمتر دارد. SSHD، همان کارایی SSD را در بوت و لود دیتا دارد. رتبه‌بندی انواع هارد در زمینه کارایی، به این ترتیب است: اول SSD، دوم SSHD و سوم HDD.
• در HDD به دلیل وجود قطعات متحرک امکان خرابی وجود دارد و SSD دیتای شما را امن‌تر نگه می‌دارد.
• در HDD به صورت دوره‌ای باید Defrag انجام شود ولی در SSD نیازی به این کار نیست.
• SSD ها سریعترند.
• در HDD به دلیل حرکت و چرخش اجزای هارد، گرما و نویز تولید می‌شود و برق بیشتری مصرف می‌شود. SSD با نداشتن اجزای متحرک، در این زمینه‌ها مزیت دارد و عمر باتری لپ تاپ بیشتر خواهد بود.
• در HDD به دلیل داشتن اجزای متحرک، امکان خرابی در آن بالاتر است. SSD با نداشتن اجزای متحرک، قابلیت اطمینان بیشتری دارد.
• SSD های با ظرفیت بالا، خیلی گران هستند.
• SSD ها به دلیل داشتن اندازه کوچک در لپ تاپ و کامپیوترهای قابل حمل استفاده می‌شوند.

در ادامه جدولی را می‌بینید که خصوصیات اصلی HDD و SSD و SSHD را نشان می‌دهد و می‌تواند راهنمای خوبی برای خرید هارد مناسب شما باشد.

چه هاردی برای NAS مناسب است؟

بی‌شک یکی از بزرگترین تغییرات در دنیای هارد دیسک ها، پیدایش NAS سرورها است – Network Attached Storage. سیستم های NAS به عنوان راهکاری برای پاسخ به رشد داده و بیگ دیتا، رشد ذخیره سازی و نیازهای آرشیو داده، ارایه شده است.

NAS Server ها امکان ذخیره اطلاعات روی شبکه لوکال را دارند و فقط به افراد مجاز، اجازه دسترسی به آنها را می‌دهند. کارشان شبیه به ابر خصوصی است.

NASها مزایای بسیاری دارند مثلا:

• قابل اطمینان ترند.
• امکان دسترسی همزمان چند کاربر به طور همزمان به یک هارد وجود دارد.
• امکان افزایش ظرفیت به راحتی قابل انجام است.

NAS HDD یا HDD استاندارد؟

هارد دیسک هایی مخصوص NAS سرورها طراحی شده که کارکرد هارد های معمولی را دارد اما مزایایی هم دارد که در ادامه می‌خوانید.

• مصرف کمتر برق و در نتیجه افزاریش عمر باتری
• کنترلر بهتر روی مصرف برق در زمان استراحت، با اینکه NAS Server همیشه روشن است اما هارد همیشه استفاده نمی‌شود.
• نسبت به هاردهای معمولی ۳۰ درصد قابل اطمینان تر است.
• نرخ انتقال بالا تا حداکثر ۷۲۰۰ rpm، که لرزه ها را کاهش می‌دهد.
• ارایه ظرفیت ذخیره سازی ۱۶ ترابایت

نکات مهم در انتخاب هارد NAS سرور

• برای انتخاب هارد درایو مناسب باید به مولفه ‌های آن توجه داشت و با توجه به نیازی که داریم، هارد مناسب و قابل اطمینان را انتخاب کنیم. برای انتخاب از بین انواع هاردها، مولفه ها و اجزای زیر را در نظر بگیرید:
• مصرف برق: ممکن است هارد ها ۲۴ ساعته و هفت روز هفته رئشن باشند مثلا اگر در سرور و استوریج و در دوربین مدارد بسته استفاده شوند. بهتر است هاردی انتخاب کنید که مصرف برق کمتری دارد.
• حرارت و گرما: هاردها ممکن است خیلی داغ شوند. پس اگر گرمای تولیدی آنها روی سیستم شما تاثیرگذار است، به این نکته توجه کنید.
• نویز: در NAS سرورها باید به دسی بل هارد توجه کنید.
• ویبره و لرزه: NAS سرورها چندین هارد دارند پس لرزه در یکی روی دیگری هم تاثیر می‌گذارد.
• سرعت: اگر می‌خواهید NAS سرورها شما نویز و ویبره و مصرف برق کمتری داشته باشد، باید از بین مدل‌های کم سرعت – کمتر از ۶۰۰۰ rpm انتخاب هارد را انتخاب دهید.

نکته مهم

نکته دیگر اینکه برای انتخاب هارد باید به فضای فیزیکی دستگاه خود توجه کنید.

در کنار مشخصات فیزیکی، باید به مشخصات فنی و منطقی هم توجه کرد شامل: نوع حجم کاری، بزرگی و کوچکی IOPS، خواندن و نوشتن‌های متوالی و تصادفی و یا ترکیبی از هردو. همچنین سایر مشخصات شامل نوع فایل سیستم یا ظرفیت خام دستگاه، تعداد کاربران، IO Threadهای کنونی، فضای فیزیکی قرارگیری استوریج و … روی تصمیم ما برای انتخاب هارد تاثیر دارد. همچنین این موارد به جدید بودن و یا کهنه بودن دستگاه نیز بستگی خواهد داشت.

ابزار متنوعی برای اندازه‌گیری IO و حجم کاری وجود دارد. این ابزارها شامل Bonnie و Iometer و Iorate و IOzone و Vdbench و TPC, SPC و Microsoft ESRP و SPEC و netmist و Swifttest و Vmark و DVDstore و PCmark 7  و موارد دیگر است.

چگونه می‌توان از کیفیت، اصالت و کارایی هارد دیسک ها هنگام خرید مطمین باشیم؟

راحت‌ترین و ساده‌ترین راه، خرید قطعه و خدمات از یک مرکز معتبر است و بعد از پایان بازه گارانتی استوریج های خود آنها را جایگزین کرده و این قطعات را در جای دیگری استفاده کنیم. یعنی اگر از هارد دیسک برای ذخیره اطلاعات مهم خود استفاده می‌کنیم، حتما هارد دیسک های با گارانتی باشد و در بازه کیفیت مطلوبشان باشند. معمولا با گذشت سه سال از تاریخ تولید هارد دیسک، تقریبا می‌توان گفت که عمر مفیدش را گذرانده است و افت امنیت، افت سرعت و الوکیشن تایم از پیامدهای این هارد خواهد بود.

اگر به صورت تخصصی بخواهیم به بررسی هاردها بپردازیم، می‌توانیم از ابزارهای کنترلی برای بررسی بیت‌های هارد و Allocation time در سکتورها استفاده کنیم.

بهترین روش برای اینکه از قابل اطمینان بودن هارد مطمین شویم این است که زمان دسترسی سکتورها چک شود.

بهترین روش برای اینکه از قابل اطمینان بودن هارد مطمین شویم این است که زمان دسترسی سکتورها چک شود. برای این کار از برنامه‌های sentinel hard disk یا hdd tune یا Scan HDD یا هر برنامه دیگری که بتواند دسترسی سکتوری به هارد دیسک پیدا کند و زمان صدا زدن سکتور تا پاسخگویی آن را چک کند، استفاد کنید. پس  می‌توان Allocation Time سکتور را چک کنید. اگر این زمان بالای ۱۰۰ یا ۱۵۰ میلی ثانیه باشد، هارد مورد نظر قطعا مورد اطمینان نیست. یعنی این هارد دیسک دست دوم است.

ابزارهای دیتاریکاوری توانایی پاک کردن کامل Firmware را دارند. بدین ترتیب تا شما هم دقیقا همان ابزار را نداشته باشید نمی‌توانید ادیت شدن یا نشدن هارد را تشخیص دهید. در نتیجه راه ساده‌ای در پیش نیست و باید از متخصصین کمک بگیرید.

به عنوان مثال شما هاردی برای کامپیوتر خود می‌گیرید که ظرفیت آن ۷۵۰ گیگابایت است در صورتی که وقتی آن را با ابزارهای ریکاوری چک می‌کنید، می‌بینید که این هارد دیسک در حقیقت یک ترابایت بوده و به دلیل آسیبی که دیده یکی از هدها معیوب شده و با ابزارهای تخصصی این هد معیوب از دسترس خارج شده و شما به سه هد دیگر دسترسی دارید که ۷۵۰ گیگابایت به شما حجم می‌دهد. شاید همه دسترسی ها هم درست باشد ولی این هارد دیسک، هارد دیسک قابل اطمینانی نیست مخصوصا برای کارهای انترپرایزی و تجاری.